Makinede 'çok sert' tartışma

Volkan ÖZSOY

İSTANBUL - Önceki gün Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan'ın önderliğinde, TİM, ihracatçı birlikleri, sanayi odaları, TÜSİAD, MÜSİAD, TUSKON gibi STK'ların da katılımıyla yapılan 'Kullanılmış Makine İthalatı Tebliği' değerlendirme toplantısı sert tartışmalara sahne oldu.

DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre, Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndaki (DTM) toplantıda, Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri (OAİB) Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran ile Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Adana Sanayi Odası Başkanı Ümit Özgümüş ve Aydın Sanayi Odası Başkanı Ercan Çerçioğlu arasında sert tartışmalar yaşandı. Araya Bakan Zafer Çağlayan girdi. Ancak Çağlayan tarafları yatıştırmakta zorlandı.

Tartışma, kullanılmış makine ithalatında "Türkiye'de üretilmeyen" şartı konusunda yaşandı. Özgümüş, Çerçioğlu ve Özdebir'in, "Bu tebliğ sanayiciyi zora sokar, Biz neyi, hangi makineyi alacağımızı kendimiz biliriz" şeklindeki sözlerine Adnan Dalgakıran tepki gösterdi.

Dalgakıran'ın "Siz her türlü makinenin yurt içine sokulmasını nasıl talep edersiniz?

Gelin size TİM'de brifing vereyim de bu işin doğrusunu öğrenin. Özellikle Adana Sanayi Odası Başkanı Ümit Özgümüş'ün entelektüel seviyesinin sorgulanması gerekir" dedi. Dalgakıran'ın bu sözlerine Özgümüş ve Özdebir'in, masaya yumruk vurarak, "Bizimle böyle konuşamazsın" diyerek tepki gösterdikleri belirtildi.

Tartışmanın sertleşmesi üzerine Bakan Çağlayan araya girdi ve taraflardan sakin olmalarını istedi. Çağlayan, söz konusu tebliğle makine sanayinin korunmasının amaçlandığını ve işin doğrusunun da bu olduğunu söyledi.

Karşılıklı eleştiriler

DÜNYA'ya tartışmayı doğrulayan taraflar, yine birbirlerini eleştirdi. OAİB Başkanı Adnan Dalgakıran, "Evet bu tepkiyi gösterdim. Bunun sebebi, ne yazık ki bu ülkede birtakım sanayi odası başkanları ithalatçı lobisi gibi çalışıyor" diye konuştu. Adana Sanayi Odası Başkanı Ümit Özgümüş ise, Dalgakıran'ın toplantıdaki sözlerine cevap vermeyip, Bakan Çağlayan'ın gözlerinin içine baktığını, ancak bakanın müdahale etmemesi nedeniyle Dalgakıran'a tepki gösterip, karşılık verdiğini söyledi. Özgümüş, "Sanayici vergisi ödenmiş kazancıyla hangi makineyi alacağını DTM bürokratlarından çok daha iyi bilir" diyerek bu tebliğe karşı çıktı.

Aydın Sanayi Odası Başkanı Ercan Çerçioğlu da kendisinin tartışmaya taraf olmak istemediğini, ancak bu tebliğin özellikle finansman darboğazı içindeki KOBİ'lere büyük zarar vereceğini söyledi.

Tebliğ ne getiriyor?

Sanayici arasında sert tartışmalara neden olan 'Kullanılmış Makine Tebliği', sadece 'Türkiye'de üretilmeyen' makinelerin ithalatına izin veriyor. Tebliğe göre bu kapsam dışında kalan kullanılmış makinelerin ithalatı yapılamıyor.

Makine ithalatı konusunda tartışan taraflar ne diyor?

Sanayici kendi ihtiyacını bürokratlardan iyi bilir

Adana Sanayi Odası Başkanı Ümit Özgümüş:

Devletin sanayicinin kazandığı para üzerinde iki türlü hesap sorma hakkı vardır: Bunlardan birincisi bu paranın meşru yoldan kazanılıp kazanılmadığı, ikincisi vergisinin ödenip ödenmediğidir. Eğer bunlar yerine getirilmişse, sanayicinin elinde kalan paranın kullanım tasarrufu kendine aittir. Nereye yatırım yapacağını, hangi makineyi alacağına kendisi karar verir ve bunu DTM bürokratlarından çok daha iyi bilir. O yüzden bu işe devlet karışmamalı. Ayrıca makine sanayinin korunması ile diğer sektörlerin korunması arasında bir fark olmamalı. 'İthalat', tüm sektörlerin kanayan yarası olmasına karşın, lobisi kuvvetli olan makine sektörüne ayrımcılık yapılıyor.

Dayatmadır, girişim özgürlüğü ile çelişir

Aydın Sanayi Odası Başkanı Ercan Çerçioğlu:

Bizler asla Türk makine sanayiinin gelişmesine karşı değiliz. Sektörün desteklenmesi, önünün açılması konusunda hemfikiriz. Bu tebliğ ile bir kısıtlama yapılmaya çalışılıyor.

Kullanılmış makine ithalatını zorlaştıracak birtakım düzenlemeler getirilmeye çalışılıyor. Türk sanayicisinin yurtdışında 'ehven' maliyetlerle bulduğu makinelerin ithalinin yasaklanmasına karşı çıkıyoruz. Çünkü sanayici alacağı makineyi, bütçesini, nereden alacağını zaten kendisi bilir. Böyle bir dayatma, zaten finans darboğazı içinde olan KOBİ'lere büyük zarar verecektir. Eğer ithal edeceği makine, sanayici için rantabl değilse, işine yaramıyorsa neden tercih etsin? Bunu anlatmaya çalışıyoruz. Bu serbest girişimcilik özgürlüğünün kısıtlanması anlamına gelir.

Bu sektör sahipsiz değil, eski makine mezarlığı olmayız

OAİB Başkanı Adnan Dalgakıran:

Birtakım arkadaşların 'algılama' sorunları var. Türkiye'ye yeni makine girişinde bir sorun yok ki. Bunun haricinde Türkiye'de üretilmeyen makineler zaten hiçbir denetime tabi olmadan gelebiliyor. Geriye, birilerinin 30 yıl boyunca kullandığı makineleri bize kakalamasının önüne geçilmesi kalıyor. Bunu kendi ülkesini düşünen bir sanayi odası başkanı nasıl talep eder? Zaten bu tebliğin ardından yapılan 980 müracaattan 30 küsur tanesi reddedilmiş. Niye kullanılmış arabada, eşyada direniyorsunuz? Bu makine sahipsiz, gariban bir sektör mü? Biz Türkiye'yi kullanılmış makine mezarlığı haline getirmeyiz. Çünkü bu geri kalmış ülkelerin hastalığıdır.