Mahkeme Kemah HES projelerine ‘dur’ dedi

HÜSEYİN GÖKÇE

ANKARA - Sivas İdare Mahkemesi, Akenerji’nin yatırımları arasında yer alan ve HES-2HES Erzincan’ın Kemah ilçesinde yapımı sürdürülen Kemah Barajı HES-1 ve HES-2 projelerinin yürütmesini ÇED belgesi hazırlık sürecinde şartlara uymadığı gerekçesiyle durdurdu. 

Kılıç Hukuk Bürosu’ndan Avukat Duygu Kılıç Çaylı tarafından açılan davada, projenin kamusal menfaat ve sürdürülebilir çevre ilkeleri yönünden hukuka aykırı olduğu, barajın kurulacağı alanın 1’inci derece deprem bölgesinde aktif fay kuşağı üzerinde olduğu belirtildi. 

Mahkeme yürütmeyi durdurmaya gerekçe olarak, Bilirkişi raporunda yer alan, “projenin uygulandığı bölgede deprem riskinin bulunduğu, 1’inci sınıf olan su kalitesinin ÇED raporunda 4’üncü sınıf olarak gösterildiği, heyelan sonucu su taşkınlarında barajın yıkılabileceğine ilişkin riske yer verilmediği” konularını sıraladı. 

Çevre Bakanlığı savundu ama… 

Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, proje ile sağlanacak elektrik üretiminin ekonomik ve sosyal açıdan birçok faydasının bulunduğunu belirterek, talebin reddedilmesini istedi. 

İdare Mahkemesi kararında, 13 şubat 2014 tarihli ÇED Olumlu Kararı’nda hukuka uygunluk bulunmadığı, dava konusu işlemin uygulanması halinde çevre ve insan sağlığı açısından telafisi güç veya imkansız zararların doğabileceğinin açık olduğu belirtildi. Kararda, hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği bildirildi. 

İdare Mahkemesi kararında, yürütücü şirket tarafından raporda tespit edilen eksikliklerin giderileceğine yönelik verilen ek taahhütlerin, olumlu görüş bildirilmesi için yeterli olmadığına yönelik bilirkişi raporundaki ifadelere atıfta bulunuldu. 

ÇED olumlu kararı hukuka uygun değil 

Kararın son bölümünde, projeye ilişkin “ÇED Olumlu Kararı”nda bu haliyle hukuka uygunluk bulunmadığı belirtilerek, “Öte yandan; dava konusu işlemin uygulanması halinde çevre ve insan sağlığı açısından telafisi güç veya imkânsız zararların doğabileceği de açıktır” ifadeleri yer aldı. Projenin iptali için dava açan Avukat Duygu Kılıç Çaylı, projenin bölgenin zengin bitki ve doğal yaşam alanlarını sular altında bırakacağını belirterek, mahkemenin aldığı kararın son derece önemli olduğunu, deprem bölgelerinde bu tür projelerin yapılmasının da büyük risk taşıdığını söyledi. Kemah Hidroelektrik Santrali Projesi, Akenerji’nin yatırımları arasında yer alıyor. Kemah HES, Ak Enerji’nin bugüne kadar projelendirdiği en büyük yenilenebilir kaynaklı elektrik üretim santrali konumunda. Hazırlanan projeye göre, Kemah Hidroelektrik Santrali tamamlandığında 198 MW’lik kurulu güce sahip olacak.

Projede yer alan eksikler

• Nihai ÇED raporunda imzası bulunan sosyolog, arkeolog ve 3 adet biyolog saha çalışması yapmadı, bunların rapora bilimsel katkı yaptıkları tespit edilemedi. 
• Proje alanı yakınındaki 1’nci sınıf olan suyun kalitesi 4’üncü sınıf olarak gösterildi. 
• Tehlikeli atıkların nasıl toplanacağına ilişkin bilgiler raporda yer almadı. 
• Heyelan bölgesinde su taşkınları yüzünden barajın yıkılması tehlikesi, raporda belirtilmedi. 
• Patlatmalı kazı çalışmalarının yerleşim yerlerine etkileri değerlendirilmedi. 
• Kırma eleme tesisinden çıkan malzemenin depolanmasına ilişkin detaylı bilgiler raporda yer almıyor. 
• Proje alanında yer alan ormanların konumu hakkında çelişkiler var, kesilecek ağaç sayısıyla ilgili gözlem yapılmadı. 
• Tatlı su balıklarının üreme dönemlerine ilişkin yanlış bilgiler yer aldı. • Yan dereleri içeren akarsu haritasına yer verilmedi. 
• Projeden etkilenecek sulu tarım arazilerine ilişkin bu bilgiler raporda yok. 
• Kemah Barajı memba ve mansabında yer alan akarsu sistemleri üzerinde 9 baraj kurulacak olmasına rağmen, bunun sucul canlılar üzerinde yapacağı etkiler belirtilmedi. 
• Deprem risk analiziyle ilgili bir çalışmaya rastlanılmadı.