KOBİ tanımı yenileniyor

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı gerçek KOBİ'lerin devlet desteklerinden daha çok yararlanmasına olanak sağlayacak mevzuat değişikliğine hazırlanıyor.

Yapılması düşünülen düzenlemeyle KOBİ tanımı yeniden yapılacak ve artık satış hasılatı veya mali bilançosu 25 milyon lirayı aşan işletmeler KOBİ teşviklerinden yararlanamayacak. 2008 yılında başlayan ekonomik krizden en çok etkilenen kesim olan KOBİ'lerin tanımı yeniden yapılıyor. Daha doğrusu mevcut KOBİ tanımında, farklı kurumlar tarafından farklı şekilde yorumlanan KOBİ tanımındaki karmaşa gideriliyor.

Türkiye'de KOBİ'lere destek veren her kurumun KOBİ tanımını farklı şekilde yapmasının yarattığı kargaşanın giderilmesi amacıyla 2005 yılında yapılan mevzuat düzenlemesi de sorunu çözmedi. 2005 öncesinde bazı kurumlar 1- 50 kişi çalıştıran işletmeleri, bazıları da 1-150 arasında işçi çalıştıran işletmeleri KOBİ olarak tanımlıyordu. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2005 yılında yayımlanan yönetmelikte, çalışan sayısı 250'den az olan ve satış hasılatı veya mali bilançosu 25 milyon lirayı geçmeyen işletmeleri 'KOBİ' olarak tanımlanmıştı.

Devletin sağladığı teşviklerden yararlanılmasında ön koşul olan bu tanımlamada mevcut yorumlarda satış hasılatı ve mali bilanço şartlarından birisini karşılayan şirket KOBİ olarak değerlendiriliyordu.

Veya yerine ve gelecek

DÜNYA'nın edindiği bilgilere göre yeni yapılacak düzenlemede, KOBİ'ler yoruma meydan vermeyecek şekilde tanımlanacak. Buna göre, bir işletmenin KOBİ olarak değerlendirilebilmesi için satış hasılatı ve mali bilançosundan her ikisinin de 25 milyon liranın altında olması şartı aranacak. Başka bir ifade ile artık satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi birisi 25 milyon lirayı aşan işletmeler KOBİ teşviklerinden yararlanamayacak.

Böylece ayrılan sınırlı kaynaktan gerçek KOBİ'ler daha fazla pay almış olacak. 18 Kasım 2005'te yayımlanan ve 18 Mayıs 2006'da yürürlüğe giren yönetmelikle göre KOBİ'leri ilgilendiren tüm mevzuatın uygulanmasında sözkonusu yönetmelik hükümleri esas alınması öngörülüyor.

Aynı yönetmelikte, KOBİ'lere yönelik destek sağlayan kuruluşların, yönetmelikte belirtilen sınırları aşmamak kaydıyla, kendi sektör ve büyüklük önceliklerini belirleyebilecekleri, devlet yardımları dışındaki uygulamalar için sadece çalışan sayılarının dikkate alınacağı hükme bağlanmıştı.

KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç

Değişiklik yapılırsa tanımdaki boşluk giderilir

2005 yılında tek bir KOBİ tanımı yapılması bu alandaki büyük boşluğun giderilmesine yol açtı. 25 milyon liralık sınırdan herhangi bir tanesinin altında kalınmasının kabul edildiği mevcut tanımın değiştirilmesi, finansman desteğinden daha çok ihtiyacı olan KOBİ'lerin yararlanmasını sağlayacaktır. Bunun en güzel örneğini KOSGEB desteklerinde görebiliriz.

KOSGEB bazı destek projelerinde yararlanacak KOBİ sayısı ve toplam miktara sınırlama getiriyor. Eğer tanım değişirse KOBİ'ler daha çok faydalanır. Zaten KOSGEB son dönemlerde KOBİ'lere iyi destek veriyor. Eskiden KOSGEB diye bir kurumun varlığı bilinir ancak kimse bunun desteklerinden yararlanamazdı. Şimdi 100 bin şirketlik desteğe 180 bin başvuru geliyorsa, bu durum KOBİ'lerin finansmana ne kadar ihtiyacı olduğunu gösteriyor.

OSBÜK Başkanı Mahmut Yılmaz

KOBİ'ler üretim heyecanı sağlayacak şekilde desteklenmeli

Ben KOBİ deyince daha küçük ve orta işletmeleri düşünüyorum. Belli bir rakamın üstüne çıkan şirketler zaten finansmana ulaşmalarına yardımcı olacak profesyonel elemanları istihdam ediyorlar. Yani hangi desteklere nereden ulaşacaklarını çok iyi biliyorlar. Asıl desteklenmesi gereken bir çoğu büyüklere göre daha verimli çalışan küçük işletmeler. Ancak Türkiye'nin üretimdeki eksikliğini göz önüne alarak büyük küçük üretim yapan tüm şirketlerin desteklenmesi gerektiği kanaatini taşıyorum.

Üretim politikaları zaman içinde zaafa uğradı. Bir çok şirket üretimden kaçtı, üretim yapan şirketlere yükler geldi. KOBİ'lerin üretim heyecanını sağlayacak her türlü desteklerden daha çok yararlanması lazım.

Mevcut KOBİ tanımı

KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTE İŞLETME (KOBİ): İki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu yirmi beş milyon Türk Lirası'nı aşmayan ve bu Yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ve kısaca "KOBİ" olarak adlandırılan ekonomik birim.

MALİ BİLANÇO: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tablo.

NET SATIŞ HASILATI: Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutar.

KOBİ'lerin sınıflandırılması

MİKRO İŞLETME: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu bir milyon Türk Lirası'nı aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler,

KÜÇÜK İŞLETME: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu beş milyon Türk Lirası'nı aşmayan işletmeler,

ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME: İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu yirmi beş milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.