Kira yardımı biten konutlarda sosyal patlama endişesi
Dünya Gazetesi - Esra ÖZARFAT
Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından uygulanan 0.50 emsal artışı kararının ardından Bursa’da 3 bin 600 daire yıkıldı. Daire sahipleri o dönemde devletin sağladığı kira yardımından da yararlanarak evleri bitene kadar kiralık konutlara yerleşti.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca 2018’de ödenecek kentsel dönüşüm kira yardımları Bursa’da 905 lira olarak belirlenmiş, uygulamadan yararlanacaklar için 18 aylık bir süre öngörülmüştü. Ancak bir süre sonra 0.50 emsal artışı uygulaması yeni belediye yönetimi tarafından iptal edildi. Bursa’da bugün kentsel dönüşüm uygulamasının büyük kısmını konutları henüz tamamlanmamış olanlar ile müteahhit firmalarla anlaşmış, ruhsat aşamasında sıkıntı yaşamış ve bu süreçte de evleri yıkılmış olanlar oluşturuyor. Öte yandan yıl sonuna doğru kira yardımlarının büyük bir kısmı sona eriyor. İddialara göre 3 bin 600 daire ve 10 bini aşkın kişi kira yardımı alamadan yüksek kiralarla baş başa kalacak. CHP Genel Başkan Yardımcısı Orhan Sarıbal, geçen hafta konuyu TBMM gündemine taşıyarak kış öncesi kira yardımlarının sona ermeye başlamasıyla binlerce insanı daha zor günlerin beklediğini belirterek bununla ilgili hükümetin yol haritasını sordu.
“Rantı yüksek yerlerde dönüşümler başladı”
Bursa Emlak Müşavirleri Esnaf Odası Başkanı Erdal Çelebi, deprem kuşağında olan Bursa’da kentsel dönüşümün önemine işaret etti. Çelebi, devletten kira yardımı alanların büyük kısmının ‘nasıl olsa benim cebimden bir şey çıkmıyor, 800 Lira devlet veriyor’ bakış açısıyla kirası yüksek olan konutlarda oturmaya başladığını, bunun da bir süre sonra kentin bazı bölgelerinde kira fiyatlarının artmasına neden olduğunu vurguladı. Erdal Çelebi: “Geçmişte başlayıp sonuca giden projeler mevcut. Bunun yanında sözleşmesi yapılmış olup, taraflarca anlaşılmış olup, ancak ruhsat aşamasında sıkıntı yaşanan ve yıkımları gerçekleşmiş olan ciddi sayıda site var. Diğer yandan vatandaş sözleşmesini imzalamış, kendi evinde oturuyor. Bunlar da sonraki hamlede evin boşalmasını ve kentsel dönüşümün yapılmasını isteyenler. Kira yardımları bittiği zaman vatandaşın mağduriyeti artacak. Bursa kentsel dönüşümü yaparken daha dikkatli ve insan odaklı olmalıydı. Ancak Bursa’da deyim yerindeyse rantı yüksek olan yerlerde dönüşümler başladı. Özellikle Nilüfer merkezli dönüşümlerde konut sayısının artması, fiyatların yüksek olması, dönüşümü yapan firmanın da çok hızlı daire satışı içerisine girememesi bunların durmasına en büyük sebeptir” dedi.
Mağdur olacak kişi sayısı 10 bini aştı
İnşaat Müteahhitleri Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin (İMSİAD) Başkanı Mustafa Andıç, özellikle son bir yıldır kira yardımı sorununu kamu, meslek odaları, STK’lar, belediyeler ve bakanlıklar nezdinde anlattıklarını hatırlattı. Kira yardımlarının bitmesi sonucu mağdur olacak kişi sayısının 10 bini aştığını dile getiren Andıç, toplumsal bir patlamanın yaşanabileceğine de dikkat çekti. Mustafa Andıç: “Bununla ilgili defalarca belediyelerle de görüştük ancak çözüm üretilemedi. Müteahhitler de havlu atmak üzere. Süre uzadı, imalat girdi maliyetleri yüzde 40-45 mertebesinde arttı, satışlar düştü, bankalar kredileri kapattı. Bugün gelinen durum, mevcut yönetmelikler, kurallar, kaideler çerçevesinde alınmış olan inşaat izinleri ile yapılmıştır ama, tip imar yönetmeliğinin değişmesi ve maliyetlerdeki büyük artışlar nedeniyle bir takım belirsizlikler ortaya çıktı. Konunun çözüm merci belediyelerimizle çabalarımız sürüyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nezdinde de çalışmalarımızı sürdürüyoruz” diye konuştu.