Kazaların yüzde 80'i çalışanın tedbirsizliğinden

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikasının (MESS) yaptığı "iş kazaları ve meslek hastalıkları"na ilişkin araştırmada, kazaların yüzde 80'inin çalışanların "güvensiz hareketlerinden" kaynaklandığı belirtildi.

Alınan bilgiye göre, MESS tarafından her yıl düzenli olarak yapılan ve Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerinden sonra iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin Türkiye'deki en kapsamlı araştırma olan "MESS Üyelerinde İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri" araştırması tamamlandı. Geçen yıl meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıklarına ilişkin verilerin analizini içeren araştırmada, 156 MESS üyesi iş yerinde istihdam edilen mavi ve beyaz yakalı olmak üzere toplam 109 bin 625 çalışana ilişkin sonuçlar yer aldı. Araştırma sonuçları, MESS üyesi işyerlerinde iş kazası oranlarının azaldığını ortaya koydu.

Araştırmada, üye işyerlerindeki kazalı sayısının hesaplanmasında ölümle, maluliyetle, sürekli ve geçici iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarının yanı sıra işgücü kaybı yaratmayan basit iş kazaları da istatistiklere yansıtıldı.

Bu çerçevede, üye işyerlerinde 2009'da 4 bin 643 iş kazası yaşandı, 11 meslek hastalığı vakası tespit edildi. Çalışanların yüzde 4,2'si iş kazasına maruz kaldı. Erkek çalışanların yüzde 4,5'i, kadınların ise yüzde 1,3'ü iş kazası geçirdi.

Krizde kazalar azaldı

Önceki yılın verileri ile karşılaştırıldığında kaza sıklık oranı (meydana gelen iş kazaları ile çalışılan saatler arasındaki ilişki) yüzde 23, kaza ağırlık oranı (kayıp işgünü sayısı ile çalışılan saat arasındaki ilişki) yüzde 5 azaldı.

Bu göstergelerdeki azalmalar, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik çalışmalarda üye işyerlerinin başarısı ile ekonomik krizin çalışma hayatındaki olumsuz etkisinin bir sonucu olarak yorumlanıyor.

Sonuçlara göre, işletmelerdeki ekonomik krizin etkilerinin ağır şekilde hissedildiği 2009 yılında, çalışma saatlerinde bir önceki yılın verilerine göre önemli bir düşüş yaşandığına işaret edilerek, bunun nedeninin de yıkıcı bir şekilde sanayi üretiminin gerilemesi, buna paralel olarak kapasite kullanım oranının düşmesi olduğu belirtildi.

En fazla kaza 26-35 yaş grubunda

Araştırmaya göre, iş kazalarının yaş gruplarına dağılımına bakıldığında, en fazla kazanın genç ve yetişkin olarak sınıflandırılan 26-35 yaş grubunda görüldü. Bu gruptakiler iş kazası geçirenlerin yüzde 52'sini oluşturdu.

İş kazaları en fazla üçüncü iş saatinde yaşandı. İlk üç iş saatinde meydana gelen kazaların toplamı, tüm kazaların yüzde 40'ına karşılık geldi. Öğrenim durumuna göre bakıldığında kazaların yüzde 44'ü mesleki/teknik lise mezunları arasında yaşandı.

Kazalar, kazanın olduğu yer veya bölüme göre sınıflandırıldığında, en fazla kaza üretim alanlarında (yüzde 81) ve atölyelerde (yüzde 8) meydana geldi. Bunun yanı sıra 358 iş kazası yemekhane, spor alanları, soyuma odaları, mola yerleri ile depo, ambar, kantar gibi üretim alanlarıyla doğrudan bağlantısı olmayan alanlarda oldu.

En fazla iş kazası yaşanan illerin başında bin 106 kaza ile İzmir, 910 kaza ile Kocaeli, 852 kaza ile Bursa geldi.

Metal ve elektronik sanayinde meydana gelen iş kazalarının nedenlerine göre dağılımında 2008'de olduğu gibi geçen yıl da en fazla kazanın bir nesnenin kesmesi (yüzde 20) ve iki nesne arasında sıkışma (yüzde 17) nedeniyle olduğu belirlendi. Bu nedenlerle oluşan kazalar sonucunda yaralanma türleri kesik ve ezilme şeklinde gerçekleşti.

Ellere dikkat

En çok zarar gören uzuvlar el parmakları ile el bilekleri ve eller oldu.

"Dikkatsiz çalışma", güvensiz hareketler arasında yüzde 65'lik oranla ilk sırayı alırken, bunu "kişisel koruyucu kullanmama", "donanım ve aletleri güvensiz kullanma" takip etti.

İş kazaları sonucunda 86 bin kayıp işgünü yaşandı. En fazla kayıp iş günü 60 bin 505'le ana metal sanayinde oluştu.

Bölgelere göre dağılımda en fazla gün kaybı Bursa bölgesinde meydana gelirken, bunu sırasıyla İstanbul, İzmir, Ankara bölgeleri izledi.