Kaynak GAP'a yaradı

İSTANBUL - İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'na (İSMMMO) göre, 10 yılda İşsizlik Sigortası Fonu'nda biriken 60,6 milyar liranın yalnızca 3,7 milyar lirası, yüzde 6,2'si işsizlere ödendi.

İSMMMO'nun, TÜİK, Türkiye İş Kurumu, Hazine ve SGK'nın resmi verilerinden yararlanarak hazırladığı "İşsizlik Sigortası Fonu'nda 10 Yılın Sonucu" araştırmasına göre, resmi işsiz sayısının 3 milyonu bulduğu Türkiye'de 10 yılda işsiz kalarak Fon'dan para almayı başarabilmiş kişi sayısı ise 2 milyonu biraz aşıyor. Fon'da 2010 yıl sonu itibariyle işsize dağıtılmayı bekleyen miktar ise yaklaşık 46 milyar lira.

10 yıldır işçi ve işverenden kesilen primlerle devletin de desteklediği İşsizlik Sigortası Fonu, 60 milyar 605 milyon lira büyüklüğe erişirken, işsize ödenen para sadece 3 milyar 750 milyon lirada kaldı. Bu rakam nemasıyla biriken ana paranın yalnızca yüzde 6.2'sine karşılık geliyor.

Araştırmaya göre, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan GAP için kullanılmak üzere Hazine hesaplarına aktarılan miktar 2008-2010 döneminde 9,1 milyar lirayla işsizlere ödenen miktarın yaklaşık 2,7 katına ulaşıyor.

Rapora göre, ekonomideki canlanmanın olumlu katkısıyla işsizlik sigortası ödeneğinden yararlananların sayısı Kasım 2008'den bu yana en düşük düzeylerde seyrediyor. Ödenek alan kişi sayısı 2010 Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0,78 gerileyerek iki yılın en düşük düzeyine inerken, en son Kasım 2008'de 165 bin kişi işsizlik ödeneğinden yararlanırken, Kasım 2010'da bu rakam 165 bin 900 kişiye geriledi.

Aralık 2010'da ise işsizlik ödeneği alanların sayısı yüzde 2,73 artışla 170 bin 425 düzeyine çıkarken, Aralık ayı itibariyle 170 bin 425 kişiye ödenen toplam para ise 63,1 milyon lira olarak gerçekleşti. Küresel mali krizin etkisinin gözlenmeye başladığı 2008 sonbahar aylarından itibaren itibaren işsizlik sigortası ödeneğinden yararlananların sayısı da Nisan 2009'da 317 bin 766 kişi ile tüm zamanların en yüksek düzeyine ulaştı.

Araştırmanın sonucunu değerlendiren İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, 2000 yılı Haziran ayından beri işveren, işçi ve devletin katkısıyla, işini kaybedenlere ilaç olması amacıyla kurulan İşsizlik Sigortası Fonu'nun amacını yerine getirmediğini ifade etti.

Arıkan, "Fon'da duran 46 milyar lira acilen, adil ve dengeli bir şekilde işsizlerin yaralarını sarmak için hızla kullanılmalı" dedi.

Belçika'da sınırsız

İSMMMO araştırmasına göre, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'ne üye 27 ülke arasında işsizlik sigortası kapsamında sağlanan imkanlar ciddi farklılıklar gösteriyor.

İskandinav ülkelerinde ortalama işsizlik sigortası yardımı 34 ay boyunca sürdürülürken, Batı ve Orta Avrupa'da bu rakam ortalama 19 ay düzeyinde bulunuyor. Yaklaşık 9 milyon kişinin kriz sonucu işini kaybettiği, 6.2 milyon kişinin en az altı aydan bu yana işsiz olduğu ABD'de ise ortalama işsizlik yardımı süresi 6 ay düzeyinde.

İşsize yardım süresinde Belçika'da sınırlama bulunmazken, Norveç 36, Fransa 30, İsveç 28, Hollanda 24, İsviçre 24, Portekiz 24, Finlandiya 23, İspanya 21, İrlanda 15, Almanya 12, Yunanistan 12, Polonya 12, Kanada 9, Avusturya 9, Macaristan 9, Japonya 8, Slovakya 8, Türkiye 8 ve Güney Kore'de 7 ay olarak görünüyor.