Kayıtdışı istihdam 10 milyonu aştı

ANKARA – İşsizlik oranının yüzde 9.9 olduğu 2011 yılı Nisan döneminde, istihdam edilen 23 milyon 955 bin kişiden 10 milyon 90 bininin kayıtdışı olduğu belirlendi. Nisan’da kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1.9 puan azalışla 42.1’e gerilerken, bir önceki aya göre yüzde 0.8 puan artış yaşandı. Kadınlarda kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre değişmeyerek yüzde 58.6 oranındaki düzeyini korurken, erkeklerde 1.9 puan azalışla yüzde 35.3’e geriledi. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Nisan’da istihdam edilen toplam nüfus 23 milyon 955 bin olurken, bunun 10 milyon 90 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. 2011 yılı Nisan ayında kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1.2 puan azalışla yüzde 42.1’e gerilese de, bir önceki aya göre 0.8 puan artış gösterdi. Nisan itibariyle son 1 yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 343 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 454 bin kişiden yüzde 23.6’sı kayıtdışı istihdam edildi. Nisan döneminde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı değişmeyerek yüzde 58.6’lık düzeyini korudu. Geçen yıl Nisan döneminde istihdam edilen 6 milyon 439 bin kadından 3 milyon 775 bini kayıtdışı istihdam ederken, bu yıl 6 milyon 984 bin kadından 4 milyon 95 bininin kayıtdışı çalıştığı belirlendi. Böylece son bir yıllık dönemde istihdam edilen 545 bin kadından yüzde 58.6’sının (320 bin) kayıtdışı çalıştırıldığı belirlendi. Nisan dönemde erkeklerde kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1.9 puan azalışla yüzde 35.3 oldu. Bu dönemde, 16 milyon 970 bin erkek çalışanın 5 milyon 996 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 908 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısı 23 bin kişi arttı. Böylece son 1 yılda çalışmaya başlayan erkek işgücünün sadece yüzde 2.5’inin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi.

33 bin kişilik artış

Nisan itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 33 bin kişilik artışla 3 milyon 138 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 798 bin kişiden yüzde 65.4’ü kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 14 milyon 663 bin kişiden yüzde 25.3’ünü oluşturan 3 milyon 703 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 249 bin kişiden yüzde 20.9’unu oluşturan 261 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

En büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan, ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 244 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 92.1’ini oluşturan 2 milyon 988 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye’deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 982 bini tarımda, 5 milyon 108 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Nisan 2010’da yüzde 85.1 iken, bu oran 2011 Nisan’da yüzde 82.6’ya geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2010 Nisan ayındaki yüzde 29.4’lük seviyesinden yüzde 28.5’e indi.