Katılım bankalarının sektör payları büyüdü

İSTANBUL - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, Mart 2011 itibariyle katılım bankalarının toplam aktiflerinin 45 milyar lira, toplanan fonların 33 milyar lira, kullandırdıkları fonların 34 milyar liraya ulaştığını, bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam aktiflerin yüzde 22,4, toplanan fonların yüzde 26 ve kullandırılan kredilerin yüzde 36 büyüdüğünü bildirdi.

Bilgin, Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin 10. Olağan Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, Türkiye'de katılım bankacılığının yaklaşık 30 yıllık deneyimi bulunduğunu, katılım bankacılığının faaliyetlerinin olduğu ülkelerde sistemin kapsam ve büyüklüğü ülkeden ülkeye değişmekle beraber ikili bir yapının söz konusu olduğunu, bazı ülkelerde sadece katılım bankacılığının yapıldığını, bazılarında ise karma yapıların söz konusu olduğunu ifade etti.

Türkiye'de de karma bir yapının olduğuna değinen Bilgin, ''Karma yapıya örnek verebileceğimiz diğer ülkeler örneğin İngiltere, örneğin ABD, örneğin İsviçre gibi ki minare görmeye tahammül edemeyen bir ülkede faizsiz bankacılık bir pencere şeklinde hizmet verebilmekte'' dedi.

Katılım bankaları hakkındaki tüm düzenlemeler, tüm uygulamalar ve cezalar konusunda BDDK'nın yaklaşımının diğer bankalarla aynı olduğunu, hiçbir farklılığın söz konusu olmadığını, sadece çalışma esaslarının farklılık gösterdiğini ifade eden Bilgin, dolayısıyla başta cari hesaplar ve katılım hesapları olmak üzere çeşitli ürünlerle müşterilerine hizmet veren katılım bankalarının son dönemde faaliyet alanlarının genişlediğini anlattı.

Sektördeki payları yüzde 4,3' kobi kredilerindeki ise yüzde 9,3

2005 sonunda katılım bankalarının bankacılık sektörünün aktifleri içindeki payı yüzde 2,4 iken bu payın Mart 2011'de yüzde 4,3'e yükseldiğini ifade eden Bilgin, ''Türk bankacılık sisteminin olağanüstü hızlı büyüdüğü ve istikrarlı olduğu bir dönemde katılım bankaları sektör ortalamasına göre daha fazla büyümüştür. Bu veriler ışığında katılım bankalarının orta vadede sektörde yüzde 10'luk bir paya erişmelerinin muhtemel olduğunu düşünüyor ve tahmin ediyoruz'' diye konuştu.

Katılım bankalarının Mart 2011 itibariyle kredi müşteri sayısının 921 bin, kredi kartı müşteri sayısının 793 bin kişi, şube sayısının 633, personel sayısının 17 bin 816 olduğunu anlatan Bilgin, katılım bankaları kredilerinin Türk bankacılık sistemi kredileri içindeki payının Mart 2011 itibariyle yüzde 5,8, kurumsal kredilerdeki payı yüzde 6,3, KOBİ kredilerindeki payının yüzde 9,3 olduğunu bildirdi.

İlk çeyrek karları 169 milyon lira

BDDK Başkanı Bilgin, katılım bankalarının 2011 yılının ilk 3 ayında 169 milyon lira kar elde ettiğini, 2010 yılının ilk 3 ayında elde edilen karın 185 milyon lira olduğunu, kar rakamında yüzde 8,6'lık gerilemenin görüldüğünü belirtti.

2011 yılında sektör genelinde getiri oranlarındaki azalma, kar marjlarının daralması ve zorunlu karşılık politikasının bu değişimde etkili olduğuna dikkati çeken Bilgin, sektörün ortalama sermaye yeterlilik rasyosunun Mart 2011 itibariyle yüzde 14,6, mevduatın krediye dönüşüm oranının yüzde 100 olduğunu söyledi.

Tevfik Bilgin, ''Katılım bankacılığının son finansal krizden de yüzünün akıyla çıkmasında finansal istikrar ortamı kadar, uygulanan modelin de başarısı bulunmaktadır. Faizsiz bankacılığın ekonomideki döngüsel değişimlere karşı dayanıklılığı ve ekonominin dayanma dönemlerinde daha az hasarlı çıktığı bilinmektedir. 2008 ve 2010 yılları arasında katılım bankalarının kredilerinin ortalama yıllık yüzde 30 büyümesi de bunu desteklemektedir'' şeklinde konuştu.

Katılım bankalarından birinin orta ölçekli, diğer üçünün küçük ölçekli banka konumunda olduğuna işaret eden Bilgin, Mart 2011 itibariyle Türkiye'de katılım bankalarının 29 milyar dolar aktif büyüklüğe eriştiğini, dünya genelinde İslam bankacılığı uygulayan kuruluşların ise 1 trilyon dolarlık aktif büyüklüğe ulaştığının tahmin edildiğini, dolayısıyla toplam büyüklüğün yüzde 3'ünün çok da büyük olmayan bir oranı oluşturduğunu kaydetti.

Likitide piyasaları yeniden dizayn edilmeli

Albaraka Türk Genel Müdürü ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Yönetim Kurulu Başkanı Fahrettin Yahşi de, Merkez Bankası bünyesinde klasik bankacılığın ürünleri arasında olan acil likidite ihtiyaçlarının karşılandığı piyasaların, katılım bankalarının çalışma özellikleri dikkate alınarak yeniden dizaynına ihtiyaç olduğunu bildirdi.

Yahşi, TKBB 10. Olağan Genel Kurulunda yaptığı konuşmada,''Merkez Bankası bünyesinde klasik bankacılığın ürünleri arasında olan acil likidite ihtiyaçlarının karşılandığı piyasaların katılım bankalarının çalışma özellikleri dikkate alınarak yeniden dizaynına ihtiyaç var. Bu bağlamda çalışmalar devam ediyor. Dün de Merkez Bankasında katılım bankalarından yönetici arkadaşların katıldığı bir toplantı yapıldı. Zannediyorum kısa vadede acil likidite ihtiyaçlarına yönelik bir pencere, bir kapı açılacaktır. Bu da elzemdir. Çünkü acil likidite ihtiyaçları özellikle bankalar açısından büyük önem arz etmektedir, likidite bankalar için her şeydir. O açıdan önümüzdeki dönem, bu tür sorunların çözüldüğü bir dönem olacaktır.'' dedi