Karabük'te kavga ilanı

Handan Sema CEYLAN

KARABÜK - Karabük'teki haddecilerin dün gazetelere verdikleri tam sayfa ilan, bir süredir kentteki demir-çelikçiler arasındaki kavgayı alevlendirdi. Karabük Özel D.Ç Haddecileri Derneği (KAHDER), verdikleri 11 maddelik adeta bir manifestoya benzeyen ilanla Kardemir'in 'adil olmayan satış ve teslimat' yaptığını ileri sürerken, Kardemir de hem karşı ilan vermeye hem de ilanı mahkemeye taşımaya hazırlanıyor.

Kardemir'de 44 haddehane bulunuyordu. Bunların sayısı 22'ye ardından da 11'e düştü. Haddeciler, bu düşüşte suçun Kardemir içinde hisseleri bulunan 3 ailenin haksız rekabet yaratması ile olduğunu iddia ediyor. İMKB'ye açık bir şirket olan Kardemir AŞ ise hisse senedini alan herkese toplam üretimin yüzde 40'ını tahsis ettiklerini ve liste fiyatı uyguladıklarını söylüyor. Bu sisteme dahil olmak için de İMKB'den hisse senedi alınmasının yeterli olduğunu iddia ediyor. Kardemir yönetim kurulu Yolbulan, Yücel ve Güleç ailelerinden oluşuyor. 1994 yılında zor durumda kalan Kardemir, dönemin 5 Nisan kararlarını alan başbakanı Tansu Çiller tarafından 1 lira gibi sembolik bir rakamla fabrika çalışanlarına devredilmişti. 1995 yılında ise özelleştirme kapsamına alınan Karabük Demir Çelik Fabrikaları, Kardemir AŞ adını almıştı. Bu durumda piyasada güvenirlilik problemi yaşayan Kardemir, çok yüksek faizli kredi aramasına rağmen bulamamış, kendisine sahip çıkan ailelerden aldıkları borç ile yatırım sürecine girmişti. Bu kapsamda bu ortaklara ön alım şansı tanınmıştı.

Kardemir: İlanı verenler suç işliyor

Gazeteniz DÜNYA'nın sorularını yanıtlayan Kardemir AŞ Genel Müdürü Fadıl Demirel, "Kütük ticari bir mal, hiç kimsenin tekelinde değil. Bizim pozisyonumuz yüzde 4'ten fazla piyasayı etkilemez. Biz Kardemir olarak AŞ'yiz, bizimle ilgili bu ilanı veren haddeciler de AŞ. Dolayısıyla ortada bir kar beklentisi var. Biz dünya piyasalarındaki gelişmeye paralel olarak 4 seferdir fiyat düşürüyoruz. Kimse fiyat düşüşlerinde gelip kapımızı çalıp bizden kütük almadı. Kütük 700 dolardan 580 dolarlara kadar düştü. İlanı verenlenlerin yaptıkları tamamen suç" diye konuştu. Haddecilerin ortaklaşa ucuz mal almak istediklerini ileri süren Demirel, "Kendi isteklerince fiyat ayarlaması yapmaya çalışıyorlar. SPK'ya Rekabet Kurumu'na yaptıkları başvuruların her seferinde haksız çıktılar. SPK'nın Rekabet Kurumu'nun raporları ortada, gizli kapaklı hiçbir şey yok. Bizim bir sistemimiz var. Toplam üretimin yüzde 40'ını Kardemir senedi olanlara tahsis ediyoruz. Liste fiyatı yapıyoruz. Hisse senedimizi alanlar buna sahip oluyorlar. Mal tesliminin yüzde 40'ını onlara yapıyoruz. Yüzde 60'ı da piyasada satılıyor. Ancak fiyat avantajı veya sisteme dahil olamama gibi bir şey yok. Borsa'dan hisse senedimizi alırsınız, sisteme girersiniz. Yeni çıkan Türk Ticaret Kanunu da bu durumu tamamlıyor. Kardemir biliyorsunuz bir devlet şirketiydi. Bir takım insanların o zamandan kalma imtiyazlarını devam ettirmek istiyorlar. 1995 yılında Kardemir'i kapanma noktasına getiren şey de buydu. 11 kadar haddaneci bir araya gelerek, şimdi de kamuoyunu etkilemeye çalışıyorlar. Kardemir'in prestijini sarsmaya çalışıyorlar. Biz bu ilanı verenleri hem mahkemeye vereceğiz hem de biz de bir ilanla karşılık vereceğiz" açıklamasını yaptı. Piyasayı izabesi olan firmaların kışkırttığını öne süren Demirel, ".5 senedir sendikaları kışkırtıyorlar. Mağdur olan Kardemir oldu" dedi. "Biz usulüne göre hakeret etmek zorundayız. Biz SPK, Rekabet Kurumu ve İMKB'nin içindeyiz. İlanı verenler ortak hareket edip, bize şu fiyattan verirseniz alırız diyecektir. Bu da Kardemir'i bitirir. Çok büyük bir yanlış var" diyen Demirel, şöyle devam etti: "Kardemir, bitmişken buraya 3 aile sahip çıktı. Gayret gösterdi. Bu insanların hisseleri var. Ancak belirttiğim gibi biz İMKB'ye açığız. 9 aylık bilançolar da bir süre sonra açıklanacak. Kardemir 550 bin ton üretim yaparken 15 yıllık süre zarfı içinde burayı 1 milyon 100 bin ton üretim yapan bir hale getirdik. Yatırımlar yaptık. Biz bu kapasiteyi 3 milyon tona çıkartmaya hazırlanıyoruz. Kardemir'in bir dönem kaybettiği prestiji tekrar sağladık. Kimsenin bunu yıkmasına izin vermeyeceğiz. Türkiye'de demir çelik sektörü dünya ile birlikte aynı paralelde hareket etmek zorunda. Bunun için sürekli yatırım yapmak zorundayız."

Özelleşme sonrası hızla kendisini yenileyen Kardemir'in yeni çelikhane konvertör sistemi ile çelik üretim prosesini değiştirdiğini söyleyen Demirel, 2007'de yeni ray ve profil haddehanesi ile ürün gamını genişlettiklerini sahip oldukları yüksek döküm ve mekanik işleme kapasitesi ile sektöründe Türkiye'nin lider kuruluşları arasında yer alan Kardökmak AŞ, her cins ve karakterde çelik konstrüksiyon imalatı yapan Karçel AŞ olmak üzere iki büyük bağlı kuruluşa sahip olduklarını söyledi.

KAHDER: 300 bin ton ürünü 3 grup satın alıyor

Karabük Özel Sektör D.Ç. Haddecileri Derneği (KAHDER) Başkanı Tayfun Çebi ise yaptığı açıklamada "Kardemir 1938 yılında cumhuriyet hükümeti tarafından kuruldu. O dönemde bu şirketin çevresinde 25 haddane kuruldu. Bu haddaneler hammaddelerini Kardemir'den aldılar. 1998 yılında özelleştirmeden sonra Kardemir yönetimindeki imtiyazlı satış ve teslimat kararları sonrası çok küçük bir azınlık bundan faydalanır oldu. 25 haddehane var ancak 7-8 tanesi çalışabiliyor. Yönetimdeki 3 tane firmanın haddehaneleri burada çalışıyor. 10-15 kadar haddehane burada çalışamıyor. Kardemir'den örtülü kazanç sağlayanlar var. Kütük demirleri dünya piyasalarında artarken, buradan ucuz fiyata alındı. Karabük'teki haddehaneler bu haksız kazançla rekabet edemiyor" diye konuştu. Çebi, şunları söyledi: "Bizim verdiğimiz ilanda altını çizmek istediğimiz önemli bir nokta var. '14 Nisan 2011 tarihli SPK toplantısında 'Şirketin satışlarında Ön Alım Hakkı uygulamasının kaldırılması konusunda uyarılmasına karar vermesi' nedeniyle 15 Temmuz 2011tarihinden itibaren kaldırıldığını -KAP aracılığı ile kamuoyuna deklare etmesine karşın- kurul kararlarına rağmen haksız ve hukuka aykırı sonuç doğuran uygulamayı devleti/SPK'yı hiçe saymak pahasına 19 Ağustos 2011 tarihinde tekrar uygulamaya koymuş olmalarının gerekçesi nedir' diye bir soru sorduk.  Bu çok önemli bir soru. Kardemir'in üretiminin yüzde 10'ini kendi bünyesinde bulunan firmalara satması uygun değil. Hisse yapısı Kardemir gibi olan 30 şirket ver. 29'unda üretimin yüzde 80'ini böyle yöneten başka bir şirket daha yok. İhale ile satış yapılması gerekiyor."

300 bin ton ürünü 3 grubun aldığını belirten Tayfun Çebi, "Bu yaklaşık 13 milyon dolarlık bir rakam. 2004'te SPK'ya benzer bir başvuru yapılmıştı. Orada bu grup içindeki iki firmadan biri 284 bin TL (yeni TL'ye göre), diğeri 282 bin TL geri ödemek zorunda kalmıştı. Biz imtiyazlı satış uygulamasının kaldırılmasını istiyoruz. Kardemir'e iadeli taahhütlü olarak isteklerimizi gönderdik" dedi. .

Rekabet Kurulu soruşturmaya gerek görmedi

Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret AŞ'nin hakim durumu kötüye kullandığı iddiasıyla geçen yıl yapılan başvuruya ilişkin ön araştırma açan Rekabet Kurulu, bu yıl Ocak ayında başvuruyu karara bağlayarak, soruşturmaya gerek olmadığı hükmüne varmıştı.

27 Ocak 2011 tarihli kararda, Kardemir AŞ'de hakim durumda bulunan üç ailenin birlikte hareket ederek birbirlerinin pazarına girmedikleri, hammadde kaynaklarını paylaştıkları ve fiyatları piyasa dışında tespit ettiklerine ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmadığı belirtildi.

Şirketin Batı Karadeniz bölgesinde kütük pazarına hakimiyetini de değerlendiren Rekabet Kurulu, ön araştırma süreçlerinde coğrafi pazarı Türkiye olarak kabul edildiğine dikkat çekerek, Türkiye pazarında hakim durumda olmadığı tespitinde bulunuldu.

Hisse sahibi grupların gerçekleştirdikleri devralma işlemlerinin yapıldığı tarihte yürürlükte olan Rekabet Kanunu uyarınca da herhangi bir işlem tesis edilmesine gerek görmeyen Kurul, iddialara yönelik soruşturma açılmasına gerek bulunmadığına, şikayetin ve geçici tedbir talebinin reddine oy birliğiyle karar vermişti.

Karabük TSO tarafları yuvarlak masada uzlaştırmak istiyor

Karabük Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Pehlivan Baylan, tartışmanın taraflarının odanın üyeleri olduğunu hatırlatarak, "Bu meselenin çözülmesi için odamız öncülüğünde bir masada toplanabiliriz. Bu sorun ancak bir masada oturup konuşularak çözülebilir" dedi.

Kardemir ortaklık yapısı (%)

Bolge Halkı İle Kardemir A.Ş. Emeklileri ve Halka Açık Kısım (D)  68,44

Kardemir A.Ş. Çalışanları (A)  21,08

Karabük ile Safranbolu San. ve Tic. Oda. Üye. ile Esnaf Oda. Üye. (B)  10,48

67 milyon lira karda

Mali tablo 2011/6 (000 TL)  2010/6 (000 TL)

Özkaynaklar 621,653,768,-  569,322,837,-

Ödenmiş sermaye 601,427,962,-  601,427,962,-

Net kâr 67,027,725,-  29,127,345,-