Karabük 'Filyos'la yeni kimlik arıyor
Batı Karadeniz iş dünyası, demir-çelik fabrikaları, liman projeleri ile GAP'tan sonra Türkiye’nin gerçekleştirebileceği en büyük yatırımlar arasında öne çıkan Filyos Vadisi Projesi'nin bir an önce hayata geçirilmesini istiyor.
YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Sabiha TOPRAK
KARABÜK - Batı Karadeniz iş dünyası, bölge kentlerinin kalkınma umuduna dönüşen 1/1000’lık uygulama planları aşamasındaki Filyos Vadisi projesi için sürdürülen çalışmaların hızlandırılmasını istiyor. Karabük Valiliği ve Karabük Ticaret ve Sanayi Odası ile DÜNYA Gazetesi'nin koordinatörlüğünde düzenlenen 'Zonguldak-Bartın-Karabük Gündemindeki Projeler ve Ortak Akıl Toplantısı' kapsamında Safranbolu Zalifre Otel’de bir araya gelen iş çevreleri, Batı Karadeniz Havzası'ndaki kentlerin daha etkin sonuçlar almak için birlikte hareket etmesi gerektiğini vurgulayarak, Filyos Havzası’nda özel ihtisas OSB'ler için sürdürülen çalışmaların hızla tamamlanmasını talep etti.
DÜNYA Gazetesi Başyazarı Osman Arolat'ın moderatörlüğünü yaptığı toplantıda havza bölgesinde sürdürülen ulaşım projelerindeki ilerlemeye dikkat çekilerek, Safranbolu ve Amasra'nın turizm potansiyelinin geliştirilmesi talep edildi. Havzanın demir-çelik potansiyelinin zenginliğe dönüştürülmesini isteyen gerektiğini vurgulayan iş çevreleri, demir-çelik, orman ürünleri, tarım, hayvancılık ve turizm gibi alanlarda süren teşviklerin geliştirilmesini, haksız rekabet yaratan teşvik uygulamalarına son verilmesini istiyor.
Karabük TSO Başkanı Pehlivan Baylan:
Filyos, bölge için GAP kadar önemli
Zonguldak ve Bartın'ın teşvikleri de bizi ilgilendiriyor, çünkü kaderimiz ortak. Bir tarafın güldüğü noktada bir tarafın ağlamasını istemiyoruz. Bölgede adalet istiyoruz. Filyos Vadisi, Anadolu’dan dünyaya açılan en büyük deniz. 1980'li yıllarda proje olarak yapılmış, Güneydoğu'da GAP ne ise, Filyos da bölgemiz için o kadar önemli. Bartın Limanı'na demiryolu, Ereğli Limanı bizi ilgilendiriyor. 2023 vizyonunda Karabük, Zonguldak, Bartın yerini almalı. Bu bağlamda ortak akıl toplantılarıyla birlikte hareket etmeliyiz.
Demir çelik kültürünün yoğun olduğu bir bölgeyiz. Safranbolu gibi bir turizm ilçemiz var. 35 bin öğrencisi olan üniversitemiz ile gurur duyuyoruz. Teşvik konusunda geriledik 5084 sayılı teşvik yasasından 15 tekstil fabrikasının kapandığını görüyoruz. Yerel anlamda takım oyununu bizler de iyi oynamalıyız ki bazı sorunları ortadan kaldıralım. Filyos'ta sadece liman yetmiyor coğrafi yapı itibariyle orda sanayi bölgesi kurmalıyız. Hava kirliliği yaratan küçük haddeneler kesinlikle kent dışına çıkmalı. Küçük haddehaneler Amerika ve Avrupa'da da var. Küçük haddehanelerle kazanç sağlayamazsınız. AB'de onlar batıyor ama bizlerin batmaması lazım. Buna bir çözüm bulalım. Türkiye genelinde 270 olan haddehane sayısı 50'ye düştü. Karabük'te şu an çalışan 5 haddane var. Bu şekilde gider ise bütün çelik sektörü zarar eder. Karabük'te her haddehanede 150 kişiye istihdam yaratıyoruz. Bölgede birlikte bir şirket kurduk ama elektrik yetmiyor. Yer konusunda da sıkıntılarımız oldu. Yeni alanlar üretmek zorundayız.
Karabük Valisi İzzetin Küçük:
Maden işlemede teşvik çok yararlı olacak
Karabük Demir Çelik fabrikaları ve Erdemir, Zonguldak Taş Kömürü işletmeleri Cumhuriyetin kuruluşundan beri ülke ekonomisine enerji vermeye devam ediyor. Ancak mevcut altyapı ile bu sektörler uluslararası rekabette geriye düştü. Sanayi tesislerinin hammadde girdileri ve çıkan ürünlerin tüketilmesi için büyük limanlara, kapasitesi arttırılmış demir yollarına ihtiyaç var. Katma değeri yüksek ürünlere geçmek için özellikle maden işleme sektöründe teşvik çok yararlı olacak. Karabük, Zonguldak, Bartın çok önceden beri kader birliği etmiş, aynı coğrafyada bütünleşmiş iller. Bugün de geleceğin inşası için ortak arayış ve çaba içerisindeyiz. Özellikle Filyos projesi ticaret odası başkanımızın da ifade ettiği gibi GAP projesi ne ise o anlama geliyor. Bu projenin hayata geçirilmesi Türkiye ekonomisine de büyük katkı sağlayacak.
Bartın Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Toksöz:
Filyos uzun yıllardır tartışılıyor
Türkiye'deki güçlü bir hükümetin en kısa zamanda Filyos meselesini de çözüleceğine inanıyorum. Filyos, bizim en önemli gördüğümüz projelerden birisi. Bu proje uzun yıllardır tartışılıyor. Ülkemizin GAP'tan sonra en büyük projesi olacağını söylediler.
Kalkınma Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan:
2 milyon tonu zorlayan bir KARDEMİR görüyoruz
Karabük geçmişte demir piyasasının şekillendiği bir ildi Zonguldak TTK’da 40 bin, Ereğli Demir Çelik’te binlerce insan çalışıyordu. Kamu sanayi yoğundu bu bölgelerde. Geçmişte rekabet güçlüğü çekmeyen işletmeler özelleştirme sonrasında yoğun bir rekabet ortamında ayakta durmaya çalıştı. 1994 yılında dönemin hükümeti KARDEMİR’i kapatma kararı dahi almıştı. Bugün 2 milyon tonu zorlayan bir KARDEMİR görüyoruz. Batı Karadeniz'in sıkıntıları var. Yaşanan göçle de bunu gözlemiyoruz. 2000’li yıllarda Zonguldak'ın nüfusu 1 milyon civarındaydı ama bugün 600 binler seviyesine gelmiş. Son 30 yıl içinde göç vermiş, zaman içinde irtifa kaybetmiş. Bu süreçte bu kuruluşlarımızı idame ettirecek bir çok projemiz hayata geçirildi. Bölgemizi ilgilendiren bir çok proje de sunulacak. Bu tür otoyol, demiryolu gibi önemli projelerde birlikte hareket etmeliyiz. Bu bölge 3 bölgeyi ilgilendiriyor. Valilerin, belediye başkanlarının bu toplantılara katılmasını isterdik.
DLH Liman Etüt Daire Başkanı Urfi Yerli:
Filyos Limanı büyük gemilere hizmet verecek
DLH Liman İnşaatı Genel Müdürlüğü olarak Zonguldak Filyos Limanı Projesi konusunda yetkilendirildik. İlk aşamada limanımız büyük gemilere hizmet verecek şekilde tasarlandı. Gelen kargo yükü, sıvı ve kuru yük, her türlü konteyner taşımacılığına hizmet verecek şekilde projelendirilmesi temel hedefimiz. İlk başta 5 milyon ton/yıl kapasite öngörülüyor. 2040 yılında ise 25 milyon ton/yıl’a çıkacak. 2011 yılı içinde bizim liman sahası için kamulaştırdığımız 7.5 milyon metrelik alan liman sahası için yaklaşık olarak da 1.3 milyon dolarlık projede yer alıyor. Zonguldak Filyos limanı TİNA diye adlandırılan ulaştırma altyapısı değerlendirme analizlerinde yer alıyor. Bu limanda aynı anda 50 bin tonluk bir konteyner gemisi, 4 adet 30 bin ton cevher gemisi, 2 adet 90 bin ton sıvı gemisi, 4 bin ton kuru yük gemisine hizmet verecek şekilde teknik hizmet sunulacak. Kesin projenin yapılanması aşamasındaki bütün projeler tamamlandı. Liman aşamasının bütün raporlarını teslim ettikten sonra 1/1000 lik bir alanın yapılanmasına ait rapor bize ulaştı. Bunlarla ilgili teknik eksiklikler hızla düzeltiliyor. Projede 2 adet de dalgakıran var.
Ekonomi Bakanlığı Teşvikler Genel Müdürlüğü Temsilcisi Alper Alkan:
Yatırım konusunda Filyos'ta eksikliklerimiz var
Karabük'e teşvik konusunu inceliyoruz. Karabük bölgesinde yeni bir iş sahası açmak isteyenler bize başvursun. Şu anda yatırım konusunda Filyos'ta eksikliklerimiz var. Lojistik konusunda zayıf kaldığımızı belirtmek isterim. Yeni bir teşvik sistemi üzerinde çalışıyoruz. Sürekli sistemi kontrol ederek aksaklıklarımızı görüyoruz. Hangi bölgede neyi unutmuşuz hepsine dikkat ediyoruz. Kısmetse bu ay sonunda bakanlarımıza, Başbakan'a sunulacak. Şu anda 4 tane bölge üzerinde çalışıyoruz. Yasaklı ürünler, sıvı çelik tanımı gibi bir takım şeylerde güçlük çekiyoruz. Geçmişte yasaklı ürünleri bir şekilde KOBİ'leri devreye alarak aştık.
Taha Holding Yönetim Kurulu Başkanı Şefik Dizdar:
Karabük’te birçok ırmağın ıslah edilmesi gerekiyor
Safranbolu turizm alanında kendini dünyaya kanıtlamış, çok mesafe kat etmiş bir yer ama eksiklikleri var. Turizm meslek okulu olmasına rağmen biz eleman bulmakta zorluk çekiyoruz. Diğer sektörlerde de eleman bulma konusunda sıkıntı var. Mesela turizme hizmet edecek rehber yok. Turların buraya getirdiği rehberler, bölgeyi yarım anlatıyor. Bu konuyu bilenler gün be gün azalıyor. Rehber daha sonra gelecek teşvikler açısından çok önemli rol oynuyor. Konaklama kapasitesini arttırmamız gerekli. Komşumuz olan Amasra ve Bartın’dan yardım alıyoruz ama nereye kadar. Karabük’te ise birçok ırmağın ıslah edilmesi gerekiyor. Sayın rektörümüz bu ihtiyacı karşılayacak şekilde ilk başlangıcı yaptı ama bizim daha gelişmiş hale getirmek için izinleri almamız lazım. Bu kadar teknolojinin olduğu yerde bir an önce dereyi ıslah edip, bölgeyi turist çeker hale getirmeliyiz.
Karabük bölgesi fabrika alanı olarak görüldü ama şimdi bu şekilde değil. Bugün Türkiye'de faaliyet gösteren fabrikalarda Karabük'ten giden çok arkadaşımız var. Karabük patlamaya hazır bir bomba. GAP ne kadar önemlisi ise Filyos da bu bölge için o kadar önemli bir konu. Çalışmalar çok uzun zamandır devam ediyor. Bu liman yapıldıktan sonra demir yolu hattı başlamıştı bile. En kısa zamanda Filyos projesinin yapılması Güney Doğu Anadolu’daki GAP kadar bölgemize hareket getirecek
Başbakanlık Yatırım ve Tanıtım Ajansı Temsilcisi İsmail Erşahin:
Filyos karma karışık bir hale gelmiş
Bölge içerisinde her türlü yatırıma açığız. Yaklaşık 30 kişilik bir kadro ile çalışıyoruz. Ajanstaki arkadaşlarımızın hepsi ticaret konusunda uzman. Buradaki temsilcilerimiz yurtdışındaki iş adamlarını Türkiye'de yatırım yapma konusunda aydınlatıyor. Arazi ve proje konusunda çok sıkıntı yaşıyoruz. Filyos projesi konusunda çalışma kararı aldık ancak konu karma karışık bir hale gelmiş. Birden fazla kurumun projede parmağı olduğunu gördük. Kamu kurumlarını aydınlatma aşamasında çalışmalarımız devam ediyor. Artık olayın sonuna doğru gelindi. Filyos yatırım havzası projesinde yatırım açısından pek çok karmaşık konu ile ilgili çalışmalarımız sürüyor. Liman konusunda bütün kamu kurumları elini taşın altına koyma noktasında. Kamulaştırma noktasında da sona geldik.
Karabük Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Burhanettin Uysal:
Karabük havayolu ile bir yerlere bağlanmalı
Birlik olup kafa kafaya verip sorunları çözmeliyiz. 2013'te çılgın projelerin meydana geleceği bir yer olan Karabük’ün hava yolu ile bir yerlere bağlanması gerekiyor. İletişim ve teknolojinin olmadığı yerde hiç bir şey olmayacak ama ben Karabük'ten çok kısa bir süre sonra İstanbul’a uçak seferlerini yapılacağına inanıyorum.
Karabük Milletvekili Osman Kahveci:
Mobilyada güçlü şirketler kurulmalı ve marka oluşturulmalı
Filyos projesi 3 ilimizin can damarı. Bugün bölgede büyük küçük 148 fabrika ve atölye var. Son 8 yılda bölge ormanlarına bin kilometreye yakın yol yapıldı. Karabük'te büyük küçük 20 kereste fabrikası, 100'e yakın mobilyacı var. Bu sektörde yaklaşık 500 kişi istihdam ediliyor. Bu sektörde güçlü şirketler kurulmalı ve marka oluşturulmalı. Mobilya, inşaat ve turizm desteklenmeli. Amasra ve Safranbolu ayrılmaz bir ikili ama ancak aradaki yol bozuk gerçekten. Tünel yapılması şart. Bu projeyi takip edeceğiz ve Karabüklülerin en çok kullandığı yolu duble yaparak açacağız. Filyos projesi hayata geçtiği zaman bölgemizden tarımsal ürünler de ihraç edilebilir. Karabük'te sulu arazilere yönelik 5 gölet belirledik ve çalışmasına başladık. Süt hayvancılığı konusunda özel sektör ve vatandaş işbirliği ile çalışmalar başladı. Bu ürünler dış pazara satılabilecek hale geldi.
Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç:
3 kent bir çok projede birlikte hareket ediyor
Zonguldak Bartın ve Karabük olarak her zaman birlikte idik ve bundan sonrada birlikte olacağız. Bir çok projemizde birlikte hareket ediyoruz. Zonguldak 3 il birlikte iken Türkiye’nin en büyük vilayetlerindendi. İstihdamın sanayinin iş bakımından en önemli illeri arasında idi ve bu önem hala devam ediyor ve sunulan projeler hayata geçiyor.
Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan:
Karabük'te KARDEMİR dışında haddehane atılımı yok
Türk çelik sektörü son yıllarda performansıyla dünyada sağlam yerde. Dünya çelik üretiminde 2011 yılında 34 milyon tonu aşan üretimle 10. sıradayız. Üretimimiz yüzde 17 arttı. Bu performans sürerse 2012 yılında 8. sıraya ve önümüzdeki 3 yılda Almanya’yı da geride bırakarak 7. sıraya yükselmemiz mümkün. KARDEMİR son yıllarda ciddi bir atılıma girdi. Kapasitesi arttı. Önümüzdeki yıllarda 3 milyon tonu hedefliyor. Bu rakamlar çok güzel ancak Karabük'te Kardemir dışında başka bir haddehane atılımı göremiyoruz. Mevcut haddehaneler kapanıyor. En büyük sıkıntı denize uzaklık. Bölgenin kanayan yarası Filyos'a kimse müdahale bile etmiyor. 2011 yılından bu yana demir çelik sektörü hiçbir yardım alamıyor. Türk çelik sektöründe yeni çalışmalara yapılacağını söylendi ama bir türlü onaylanmadı. Çelik tanımından cevher ve kömür çıkartıldı. Bu konuda esneklik bekliyoruz.
Tedarikte büyümemiz sağlanabilir. Hurda için diğer ülkeler 10 milyon dolar yardım ediyor. Senelerdir üretimini arttıramayan, hatta ihracatı yüzde 50’lerde olan ülkeler var. Biz bu kriz döneminde çok güzel bir yerdeyiz. Çelik sektöründe sağlanacak teşvik faydalı olur. Buradaki yatırımımız Marzinç AŞ, Türkiye'de ilk 50 kuruluşun arasında gösteriliyor. Çevreye zarar verilecek diyorlar ama bu yatırımın çevreye hiçbir zararı yok. İlk başta 60 milyon dolar, ikinci planda ise 130 milyon dolara yakın harcama yapıldı. Tesisimiz Kayseri, İskenderun ve Kütahya'daki benzeri yatırımlardan kat kat üstün. Böylesine gelişen çelik sektörünün önüne balta konulmamalı. Türk Eximbank kredileri arttırılmalı.
Demir Çelik Haddehaneciler Derneği Genel Sekreteri Erdoğan Güçlü :
50'ye yakın haddehaneden 6'sı ayakta
Kanayan yara Filyos ve liman projesinden sonra bölgede çelik ve haddehane kurulumunda artış olacak. Türkiye bu kriz ortamında gerçekten kendini kanıtladı. Ancak Karabük’teki gelişmenin yeterince olmadığını görüyoruz. KARDEMİR önümüzdeki yıllarda 3 milyon tonu hedefliyor. Onun dışında hiçbir haddehane yapamadı aksine kapanmak zorunda kaldı. Bugün Karabük ve civarlarında 50 taneye yakın haddehane var fakat bunlardan 6 tanesi ayakta durabiliyor. Yıllardır çözümlenmeyen Filyos projesi ile bölge pazarında gerçekten çok ciddi rakamlarda artış olacak. Denize uzak alanların yaşadığı kısıtlamaları burada da görüyoruz. Bir an önce bazı kararların alınması gerekiyor. Karabük ve üç vilayetimizde kısa ve uzun vadede her şey planlanıyor. Demirin KDV'sine güç yetmiyor. Yüksek KDV olduğu sürece demir çelikte kayıtdışı birçok şey var olur. Teşvikin çıkmasına pek bir inancım yok.
Çelik İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Namık Ekinci:
Karabük potansiyelini kullanamadı
Karabük’te çok büyük bir potansiyel var ancak bu potansiyeli hiçbir zaman kullanılmadı. Dünya çelik sektöründe öne çıkmamız Karabük'ten atılan tohumla meydana geldi. Amerika'daki gibi kabına sığmayan, azimli insanların benzeri Karabük'te de ortaya çıktı. İşçilikten gelip büyüyerek daha büyük konumlara gelenler var. Çelik İhracatçıları Birliği olarak KOBİ'lere yönelik çalışmalarımız var. Bu çalışmaların ürün pazarlanması konusunda önemli katlıların olacağına inanıyorum.
Sonuç Bildirgesi'nde öne çıkanlar
*Havzanın demir-çelik potansiyeli zenginliğe dönüştürülsün,
*Havzada ithalatın kolaylaştırılması ve ürünlerin İstanbul ve diger iç-dış pazarlara ulaştırılması için liman altyapısına ivedi ihtiyaç var,
*Safranbolu ve Amasra’nın turizm potansiyeli daha ileri boyutlara taşınsın,
*Gölet, baraj, sulama sistemi yatırımları hızla tamamlansın,
* Filyos Çayı ıslahında taşkın koruma önlemlerine ilişkin yatırımlar hızla tamamlansın,
*Filyos Havzası’nda Özel İhtisas OSB'ler için yeni alanların saptanması hızla tamamlansın. Liman, vadi ıslahı, karayolu altyapıları, havayolunun kapasite ve teknik imkanları birlikte ele alınsın,
*Teşvik Sistemi’nin kentler arasında haksız rekabet yaratan uygulamalarına son verilsin,
*Havzada demir-çelik, orman ürünleri, tarım ve hayvancılık ile turizm gibi potansiyelleri olan alanlarda süren teşvikler geliştirilsin,
*Bölgedeki kentlerin sorunlarına havza mantığıyla yaklaşılmalı, daha etkin sonuçlar almak için birlikte hareket edilmelidir,
Bu konularda ilginizi çekebilir