Kâr artış hızımız, petrole kıyasla daha ılımlı seyrediyor

Didem ERYAR ÜNLÜ

İSTANBUL - Fransız petrol şirketi Total 2011 yılının ilk altı ayında, bir önceki seneye oranla euro bazında yüzde 19 kar artışı açıkladı. Şirket, aynı dönemde üretimini garanti altına almak için 11 milyar euro yatırım gerçekleştirdi.

"Total gibi dev petrol şirketlerinin önündeki en büyük zorluk, rezervler tükenirken, siyah altın üretimini sürdürebilmek" diyen CEO Christophe de Margerie, Total'in kar oranındaki artışın, petrol fiyatlarındaki artışa oranla daha ılımlı olduğunu söylüyor.

Petrol fiyatları 2011'in başından bu yana yüzde 22 artış kaydederken, dünyanın en büyük petrol şirketi ABD'li Exxon Mobil'in ikinci çeyrek kar artışı yüzde 41 oldu. İngiliz-Hollanda ortaklığı Shell'in karı ise iki katına çıktı. Petrol devlerinin önündeki en büyük sorun şüphesiz, tükenen rezervlere rağmen üretimlerini sürdürmeye devam etmek.

Örneğin Fransız Total'in petrol üretimi 2010 yılının ilk altı ayına kıyasla yüzde 2 geriledi. Total'e göre bunu nedenlerinden biri Libya'daki üretimin durması, diğer de bazı alanların doğal olarak tükenmesi. Total, daha zorlu bölgelerdeki rezervlere ulaşabilmek için küçük, fakat uzmanlık sahibi şirketlerle ortaklıklar geliştiriyor. Şist gazında ABD'li Chesapeake, likit doğal gaz  için Avustralyalı Santos bu ortaklıklardan bazıları.

Geçtiğimiz günlerde Fransız Le Figaro'da yer alan söyleşisinde, şirketin sonuçlarını ve stratejisini değerlendiren CEO Christophe de Margerie, "Sadece ilk altı ayda 11.3 milyar euro yatırım yaptık. Geleceği hazırlarken sadece gidiğ petrol ve gaz aramıyoruz, fotovoltaik gibi yenilenebilir enerjilerde de yer ediniyoruz. Yaşadığımız kar artışı, petrol ve gaz fiyatlarındaki artışa kıyasla çok daha ılımlı bir artış" yorumlarında bulunuyor.

Tekel değiliz

"Her ne kadar markamız, tekel imajını verse de, petrol ürününe göre pazar payımız yüzde 20 ile 25 arasında değişiyor" diyen Margerie, Fransa'nın petrol şirketleri açısından en rekabetçi pazar olduğunu kaydediyor.

Yaklaşık iki sene önce başlatılan stratejiyi güçlendirmeye devam ettiklerini söyleyen Total CEO'su, çok kaliteli satın almalar gerçekleştirdiklerini de ekliyor. De Margerie şu bilgileri veriyor: "Her ne kadar satışlar konusunda bugüne kadar tutucu davranmış olsak da, satmayı da öğrendik. İspanyol Cepsa'daki payımızı 4 milyar euroya sattık. Yüksek teknoloji gerektiren, çok derin offshore, likit doğal gaz veya şist gazı gibi genç büyüme alanlarına odaklanıyoruz. Coğrafi açıdan iyi bir denge oluşturmaya da dikkat ediyoruz. Son 18 ay içinde Rusya, Avustralya, Kanada ve Doğu Afrika'daki konumumuzu

güçlendirdik."

De Margerie'nin yorumları şöyle:

- Altı aylık net karınız yüzde 17 artarak 6.7 milyar euroya ulaştı. Fransız kamuoyunun bir bölümünde, Total'in kar konusunda çok "arsız" olduğu gündeme geldi. Buna cevabınız nedir?

Total, daha önceden yapılan bu eleştirilere ne cevap verebilir? Yapabileceğim şey, karımızın önemini ve ne anlama geldiğini anlatmak olacaktır. Sadece ilk altı ayda 11.3 milyar euro yatırım yaptık. Geleceği hazırlarken sadece petrol ve gaz aramıyoruz, fotovoltaik gibi yenilenebilir enerjilerde de yer ediniyoruz. Yaşadığımız kar artışı, petrol ve gaz fiyatlarındaki artışa kıyasla çok daha ılımlı bir artış. Biz yaklaşık yüzde 60 oranında vergi artışı yaşadık.

- Petrol dağıtım şirketleri, uygulanan petrol fiyatlarında bir sır olduğu yönünde eleştiriliyor.

Fransa'da yakıt fiyatlarından daha şeffaf bir pazar yok. Yakıt fiyatları hergün internette ve otoyollarda paylaşılıyor. Fakat tüketici için en iyi koruma, rekabettir. Fransa'daki dağıtım piyasası, diğer Avrupa ülkelerine oranla çok daha rekabetçi; marjlar çok düşük. Bu yüzden büyük petrol şirketleri Fransız piyasasından çıkmak istiyor. Bence, Fransa'daki benzin istasyonlarının sayısının azalması önemli bir sorun, çünkü Fransızların enerjiye ulaşımını olumsuz etkiliyor. Her ne kadar markamız, tekel imajını verse de, petrol ürününe göre pazar payımız yüzde 20 ile 25 arasında değişiyor.

- Total, Fransa'da ucuz hizmet istasyonlarını test ediyor. Bu deneyimi yaygınlaştıracak mısınız?

İlk sonuçlar tatmin edici, fakat hala belirlenmeyen konular var. İsim ve konumlanma bunlardan bazıları. Fakat kesin olan şu ki, fiyatları düşük tutmamıza rağmen, servis kalitesinde hiçbir eksiklik olmayacağı. Tabii ki her değişim öncesinde, sosyal ortaklarımızla diyalog kurmamız çok önemli.

- Her zaman daha uzakta ve daha derinde aramalar, sondajlar gerçekleştiriyorsunuz. Bu riskli değil mi?

Biz gelir artışı arayışında değiliz. Hedefimiz, yarının talebini karşılayabilecek rezervler bulmak. Bunun için hesaplanmış riskler almamız gerekiyor, fakat asıl risk yeni rezervlere ulaşımın engellenmesi. Nijerya, Libya veya Kanada gibi siyasi, teknik veya çevresel anlamda zor ülkelere gittiğimiz doğru. Üretim masrafları fırladı. Bir varil, dünden daha fazla yatırım gerektiriyor: Bu, "yüksek teknoloji varili". Meksika körfezindeki BP platformunda yaşanan kazanın ardından, güvenlik konusu çok öncelik kazandı. Güvenlik, enerji verimliliği ve karbon emisyonunun azaltılması gibi öncelikler, fiyatların yükselmesine neden olacak.

- Yeni rezervlere ulaşmak için belirlediğiniz strateji nedir?

Yaklaşık iki sene önce başlatmış olduğumuz stratejiyi güçlendiriyoruz. Çok kaliteli satın almalar gerçekleştirdik. Her ne kadar satışlar konusunda bugüne kadar tutucu davranmış olsak da, satmayı da öğrendik. İspanyol Cepsa'daki payımızı 4 milyar euroya sattık. Yüksek teknoloji gerektiren, çok derin offshore, likit doğal gaz veya şist gazı gibi genç büyüme alanlarına odaklanıyoruz. Coğrafi açıdan iyi bir denge oluşturmaya da dikkat ediyoruz. Son 18 ay içinde Rusya, Avustralya, Kanada ve Doğu Afrika'daki konumumuzu güçlendirdik.

- Total, şist gazı ile petrolden çok gaz şirketi olma yolunda mı?

Stratejimiz hem petrol hem de gazı içeriyor. Gaz vazgeçilmez bir önem kazandı, çünkü elektrik üretmek için kömür veya petrolden daha temiz bir kaynak. Gaz, Total'in toplam üretiminin yüzde 45'ini oluşturuyor; petrol ise yüzde 55'ini. Şist gazı ABD pazarını alt üst etti. Avrupa'da ise, yeni yeni gündeme geliyor. Biz, Exxon'la birlikte Danimarka ve Polonya'da arama yapmak için izin aldık. Arjantin için de iznimiz var.