Kadın STK'lar milletvekili aday listelerini değerlendirdi

Kadın ve Demokrasi Derneği Başkanı Sare Aydın Yılmaz, 1935'den sonra ilk defa kadın milletvekili aday sayılarında patlama yaşandığını belirterek, "Kadınların seçilecek veya seçilemeyecek sıralarda yer bulması, kadının kamusal hayatın içerisine güçlü bir şekilde dahil olduğunu gösteriyor'' dedi. 

Kadınlara yönelik çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşları, milletvekili aday listelerinde kadınlara ayrılan yere ilişkin farklı görüşler dile getirdi. 

KADEM Başkanı Yılmaz, yaptığı değerlendirmede, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde 1935'den sonra ilk defa kadın milletvekili aday sayılarında bir patlama yaşandığını ifade etti. 

Bütün partilerde kadın milletvekili aday sayısının arttığını belirten Yılmaz, ''İkiye katladı, hatta HDP yüzde 48 oranla eşitliği yakalamış durumda. Kadınların bu kadar siyasetin içerisine dahil olması, seçilecek veya seçilemeyecek sıralarda yer bulması demokrasimizin geliştiğini, kadının kamusal hayatın içerisine güçlü bir şekilde dahil olduğunu gösteriyor'' diye konuştu. 

Milletvekili aday listelerinde kadınların geçmiş yıllara göre daha fazla birinci ve ikinici sırayı paylaştığını belirten Yılmaz, bunun önemli bir gelişme olduğunu söyledi. 

Yılmaz, modernleşmenin en önemli göstergelerinden birinin siyasal temsilde ve karar alma mekanizmalarındaki kadın oranı olduğunu ifade ederek, ''Bu, kadınlar açısından ilklerin yaşandığı bir seçim süreci. Türkiye'de kadın hareketini başlatan, buna destek veren, bu hareketi devam ettiren sivil toplum örgütlerinin, bürokrasinin, siyasetin içerisindeki kadınların gücüyle kazanmış oldukları bir şeydir. Kadınlar kendi güçleriyle erkeklerle birinci ve ikinici sıraları paylaşmış durumdalar'' değerlendirmesini yaptı. 

''Türkiye açısından önemli bir gelişme'' 

Listelerde kadınlar açısından çeşitlilik olduğunu, etnik, kimlik, sınıf farklılığı gösteren birçok kadının görüldüğünü belirten Yılmaz, ekonomik farklılıkların ve yaşam biçimlerinin kadınlar üzerinden Meclise yansıyacağı bir listenin görüldüğünü ifade etti. 

Yılmaz, kadınların Meclis'teki temsil oranının 1935'de yüzde 4,  2011'de yüzde 14 olduğu bilgisini vererek, şunları kaydetti: 

''Çok muhtemel bir durumda seçim sonucunda bu rakamın daha yukarılara çıkacağını görüyoruz. Listelerde seçilebilecek yerlerde kadınların yer almasıyla kadın temsil oranının yüzde 14'lerden yüzde 20 ve üzerine çıkacağını düşünüyorum. Bu, dünya ortalamasında kadın temsil oranının yüzde 30 olduğunu düşündüğümüzde Türkiye'deki demokrasi açısından çok önemli bir gelişme.'' 

Meclisin hak mücadelesinde verilen başarıyı ve sonucu kadınlar üzerinden gösterdiğini belirten Yılmaz, ''Başörtülerinden dolayı 28 Şubat sürecinde toplumsal, sosyal, siyasal, kamusal hayatın dışına itilen kadınların Meclise taşınıyor olmaları, Türkiye'nin demokratikleşmesi açısından son derece önemli bir göstergedir'' dedi. 

''Sonuçtan memnun değiliz'' 

Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER) Genel Başkanı Gönül Karahanoğlu ise kadın milletvekili aday sayısında büyük bir artış olmadığı değerlendirmesini yaptı. 

Karahanoğlu, ''2011'de AK Parti'nin kadın aday oranı yüzde 14.1 imiş, şimdi yüzde 18. CHP'nin yüzde 19'muş, şimdi yüzde 18.7, MHP'nin yüzde 12'miş, şimdi 11 dolayısıyla büyük artışlardan bahsetmek mümkün değil. Bir kez HDP'nin yüzde 48. O da geçen seçimde parti olarak girmediği için bir karşılaştırma yapmamız mümkün değil'' diye konuştu. 

CHP'nin birinci sıralarda kadınlara yer verdiğini belirten Karahanoğlu, ''Ama adaylarda bu toplam rakamın yükselmesiyle aynı şey değil. Bu çok düşük. Çünkü CHP'nin tüzüğünde yüzde 33 cinsiyet kotası var, onu yerine getirmedi. AK Parti 32 ilde, CHP ilde 41 ilde, MHP 52 ilde, HDP 4 ilde hiç kadın aday koymadı. Bu, çarpıcı bir manzara'' dedi. 

Dernek olarak çıkan sonuçtan memnun olmadıklarını ifade eden Karahanoğlu, ''İlk TBMM'den bu yana, rakamsal olarak bakıldığında kadın sayısının en fazla olduğu bir Meclis olabilecek bu. Ama parlamentodaki temsilin oranı çok düşük'' ifadelerini kullandı. 

Karahanoglu, kadın bakış açısının siyasete girmesinin çok önemli olduğunu vurguladı.  

''Çözüm üretebilen kadın politikacılara ihtiyaç var'' 

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, geçen dönem parlamentoda kadın vekil sayısının 78, Meclis'teki kadın oranının ise yüzde 14 olduğunu belirtti. 

Bu adaylık döneminde ise kadınlara ilk sırada yer veren partilerin CHP ve HDP olduğunu, HDP'nin 25 seçim bölgesinde, CHP'nin 14 bölgede, AK Partinin ise 4 kadını ilk sıradan aday gösterdiğini ifade eden Güllü, "Bu dönem kadın parlamenter oranı Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 15'i geçecek. Bu da geçtiğimiz dönem yüzde 14 olan orandan 1 fazla eder ki bu bir puan patlama oldu diye tanımlanamaz" değerlendirmesinde bulundu. 

Güllü, Mecliste kadın sayısının artmasının önemli olduğunu, bu sayı ile birlikte "sahadaki kadın sorunlarını bilen, çözüm üretebilen" kadın politikacılara da ihtiyaç bulunduğunu belirtti. 

Kadın sorunuyla kimse ilgilenmiyorsa, Meclis'teki kadın sayısının yüzde 50 olmasının bir anlamı olmadığını ifade eden Güllü, siyasi partilerin sorunların takipçisi olan çözüm üreticilere kapılarının açık olması gerektiğini kaydetti. 

Parlamentoya giren kadın milletvekillerden siyaset üstü olmalarını, kadın sorunlarında birlikte çaba sarf etmelerini beklediğini anlatan Güllü, "Kadına şiddet konusunda uygulanmayan yasaların, TBMM'de var olan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun daha fazla işlerlik kazanması konusunun ve uluslararası sözleşmelerin takipçisi olmalarını istiyorum" diye konuştu.