İzmir'e KDV cezası yağdı

Sedat ALP

İZMİR - Torba Yasa ile devlete olan borçlarda Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı yeniden yapılandırmasının yapılacağı bir dönemde, İzmir'deki uluslararası taşımacılara, geriye dönük incelemelerden çıkarılan vergi cezası yağdı.

Uluslararası kara ve deniz nakliyecilerinin 2005 yılına ilişkin beyannamelerini yeniden incelemeye alan Kordon Vergi Dairesi, Takdir Komisyonu kararıyla 142 firmaya KDV cezası yağdırdı. Vergi Dairesi, 2005 beyannamelerinin 1 Ocak 2011'le birlikte zaman aşımından kurtulmaması için bürokraside görülmemiş bir hızla hareket ederek cezaları süre dolmadan kesti ve mükelleflere 29-30 Aralık günlerinde elden tebliğ etti.

Uluslararası taşımalar KDV Kanunu'nın 14. Maddesi ile KDV'den muaf tutuluyor. Ancak Kordon Vergi Dairesi, beyannamelerle birlikte verilmesi gereken eklerde eksikler olduğunu ileri sürerek 142 firmanın beyannamesine KDV istisnası uygulamadı ve o yıla ait ciroların toplamı üzerinden yüzde 18 KDV hesaplayarak mükelleflere tebliğ etti. KDV beyannameleri ile birlikte TIR karnesi ve hamule senedi gibi taşımanın uluslar arası yapıldığını belgeleyen eklerin vergi dairesine sunulduğunu ileri süren uluslar arası nakliyatçılar, Kordon Vergi Dairesi'ndeki yöneticilerin bu belgeleri yeterli görmeyerek, kara ve deniz manifestolarını istediği belirterek,bu uygulamayı dayanaksız buluyor.

Aralarında 2.5 milyon TL gibi devasa rakamların da bulunduğu cezalarla muhatap olan firmalar, uluslararası taşımacılık yaptıklarını belgelemek için Kordon Vergi Dairesi'ne belge yağdırdı. Vergi Dairesi'nin depolarında 10 kamyon dolusu belgenin bu amaçla gönderildiği belirtiliyor. Kesilen cezanın milyar liraları aştığı belirtiliyor.

Diğer illere de yansıyacağı endişesi

Cezalar İzmir'de deniz ve kara nakliyecilerini ayağa kaldırdı. Geriye dönük kontroller 2006-2009 arasındaki yılları da kapsayacağı için henüz ceza almamış firmalar da tedirgin bir şekilde ne olacağını bekliyor. Sektör temsilcileri, uluslararası taşımaları KDV'den muaf tutan KDV Yasası'nın 14. Maddesi'nin, muafiyetin sağlanması için TIR Karnesi ya da Hamule Senedi'ni yeterli saydığını ileri sürerek kesilen cezaların yasal olmadığını, konuyu mahkemeye taşıyacaklarını açıkladı.

Uygulamanın şimdilik sadece İzmir'deki Kordon Vergi Dairesi ile sınırlı kaldığını belirten sektör temsilcileri, cezaların tahsil edilmesi durumunda, diğer illerde de benzer uygulamaların yayılmasından endişe duyuyor.

Maliye'den iki görüş

Maliye Bakanlığı, 19 Eylül 2006 tarihindeki B.07.1.GIB.0.57/5711-689-72175 Sayılı Özelge ile uluslar arası taşımacılık yapan firmaların KDV muafiyetinden yararlanmaları için uymaları gereken prosedür konusuna açıklık getirdi. Bir vergi mükellefinin KDV iadesi almak için Kara Manifestosu'nun gerekliliği konusunda görüş istemesi üzerine hazırlanan özelge şöyle:

"Kara manifestosu yerine kullanılan gümrük özet beyan formu ve sözlü beyan formunun KDV iadesine esas belge olarak kullanılmasının karışıklığa sebebiyet vereceğinden, uluslararası taşımalarda KDV iadesine esas tevsik edici belge olarak kullanılmasının uygun olmayacağı. TIR Karnesi ve Kara Manifestosu'nun bulunmaması halinde, KDV Kanunu'nun 14. maddesi kapsamındaki uluslararası taşımacılık faaliyetleri nedeniyle yüklenilen KDV'nin iadesinde tevsik edici belge olarak transit beyannamesinin kullanılması mümkün bulunmaktadır."

Yine Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Grup Başkanı adına Ömer Ergenç imzasıyla Mayıs 2009 tarihinde vergi dairelerine 'Uluslararası Taşımacılık Faaliyetleri Nedeniyle Yüklenilen KDV'nin İadesinde Özet Beyan Formunun Yeterli Olduğu Hakkında" başlıklı gönderilen yazı ise şöyle:

"Uluslararası kara taşımacılığında, transit beyannamesi, TIR karnesi veya Form 302 belgesinin; uluslararası deniz veya hava taşımacılığında, transit beyannamesi veya orijinal manifestonun (onaylı örneğinin) ya da manifesto yerine kullanılan özet beyan formunun tevsik edici belge olarak geçerlidir."

Uluslararası Kara Yolu İle Yük Taşımacıları ve Acenteleri Derneği (UKAT) Başkanı Ergun Kaygan, Kordon Vergi Dairesi'nin 2005 beyannamelerini zaman aşımından kurtarmak için Takdir Komisyonu kararıyla süre dolmadan cezaları kestiğini ve yılbaşından birkaç gün önce mükelleflere tebliğ ettiğini söyledi.

142 firmaya ceza kesildiğini tespit ettiklerini söyleyen Kaygan, "Takdir Komisyonu kendi arasında toplanmış, 2005 yılına ait evraklarda eksiklikleri olduğu iddiasıyla KDV beyannamelerini taramış ve böyle bir cezai uygulamada bulunmuş. 2-2.5 milyon TL tutarında cezalar var. Denizcilerin cezaları daha yüksek. Çünkü, uluslararası firmalar KDV'den muaf, ancak vergi dairesine karşı uluslararası taşımacılık yaptığını kanıtlamak zorunda. Bunu da KDV beyannamelerindeki ekleri ile sunuyordu.

Şu anda elektronik ortamda bu da yok. Eklerini ibraz etmediği ileri sürülerek Takdir Komisyonu toplanıyor, cirosunun üzerinden yüzde 18 KDV tahakkuk ettiriyor. 2006, 2007, 2008, 2009'da aynı şey devam edecek" şeklinde bilgi verdi.

"Acentelerin yaptığı hasılatın tümünü esas alıp, eklerini uluslararası taşımacılık olarak kabul etmeyen bir uygulama var, bir de evraklarını verip de eksik belgelerin olduğunu iddia eden bir uygulama var" diyen Kaygan, Kordon Vergi Dairesi'nin eksik belge alırken mükelleflerini uyarması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: "Çünkü beyanname ekleriyle muteberdir. Eksikliklerimizi 2008'de mektupla talep ettiler. Faturaların eklerini getirin dediler. 3 yıl öncesinin belgesini nereden bulalım."

Bu uygulamanın Türkiye'de sadece Kordon Vergi Dairesi'nde yapıldığının altını çizen Kaygan, "Kulaktan dolma aldığımız bilgiye göre; denetimde müfettişler tarafından tenkite uğrayan Kordon Vergi Dairesi yetkilileri böyle bir uygulamaya girişmişler. Bana 36 bin TL ceza geldi. Eksikliklerimizi öğrenmek istedik.

Hangi belgelerimizin eksik olduğunu bulamıyoruz. 360 bin TL ceza gelen, 700 bin TL ceza gelen arkadaşlarım var. Avukatların ilk bulguları cezaların gerekçesiz olduğu yönünde. Ama bankalarla ilişkilerde bu vergi borcu olarak görüldüğü için firmaların itibarını zedeleyen bir durum yaratıyor. Ben 18 klasör evrak gönderdim. Onlara hangi heyet ne kadar sürede baktı. Belgelerin bir kısmı kabul edilmedi. Hangilerini kabul etmediniz dedik, uzlaşma sırasında öğrenirsiniz dediler. Ancak, mükellef eksiğini bilmeli ki sonraki dönem için aynı hatayı işlemesin" diye konuştu.

Denizciler Ankara'ya gidecek

Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Başkanı Geza Dologh Kordon Vergi Dairesi'nin istediği Deniz Manifestosu'nun elde edilmesi imkansız. Özet beyan numarasının listelenmesi ile sorun aşılabilir. Sorunu görüşmek için Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan randevu talep ettik.

2005'ten bu yana hiçbir belge istemeyen ve verilen evrakları kabul eden Kordon Vergi Dairesi'nin şimdi evrak eksikliğini ileri sürerek ceza yağdırması adaletsiz bir uygulama. Maliye, Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün elektronik sistemine bağlanıp denetimleri buradaki kayıtlar üzerinden gerçekleştirebilir. Bunlar hala tasdikli deniz manifestodan bahsediyor. 2-3 ay içinde de elektronik manifestoya geçecek hepten bu belgeler yok olacak.

Üyelerimizin bu konuyu mahkemeye götürdüklerinde büyük bir olasılıkla kazanacakları söylendi bize. Bu uygulama henüz sadece İzmir'le sınırlı kaldı. Geçtiğimiz hafta Ankara'da Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın da katıldığı TOBB'daki Denizcilik Konseyi'nde Bakan'a, 'bu konunun bugün belki sadece İzmir'i ilgilendirdiğini ancak birkaç ay sonra Mersin, Trabzon, İstanbul'da da vergi daireleri tarafından uygulanmayacağını kimse garanti edemez' dedim. Biz uygulamanın yayılmasından endişe duyuyoruz. Sektörü tedirgin eden bir durumla karşı karşıyayız."

Uluslararası taşımacılar öfkeli

Çapraz incelemeyle sorun kalmazdı

Ceza alan işadamlarından birinin açıklaması şöyle: "Haksız bir uygulamanın kurbanı olduk. 1984'ten buyana istenmeyen belgeler bir yazıyla, istendi. Biz faturalarımızı ve eklerin fotokopilerini zaten verdik. Bunlar gerekli incelemeleri yapamadıkları için yetersiz kaldıkları için sektöre resen Takdir Komisyonu kurarak, yaygın bir şekilde, hiçbir kuruluşun içeriğine bakmadan, çapraz inceleme yapmadan bir uygulamaya giriştiler.

Eğer çapraz inceleme yapılmış olsaydı, ihracatçı firmalar olan müşterilerimiz bu faturalara niçin KDV ödemediklerini söyleyeceklerdi. Yani bir verginin kaynağı olan mal ve hizmetin vergisi kaynağında oluşmuşsa bunu sadece nakliyeci ödemez, ihracatçı da öder. Kordon Vergi Dairesi'nin uygulaması dayanaksızdır. Daire bu uygulamayla mükelleflerine karşı suç işliyor."

Cezayı ödemek için 4-5 araç satmak zorunda kalırız

Başka bir işadamının tepkisi ise şu şekilde: "Kordon Vergi Dairesi, sunduğumuz faturaların neye göre KDV'den muaf olduğunu sordu. TIR karnesi fotokopisi ve ihracat ithalat beyannamelerini ve yaklaşık bin 500 civarı fatura iliştirdik. 2005-2009 arasındaki tüm yılların belgelerini istediler. 2 çuval evrak götürüp teslim ettik. Bugüne kadar hiç KDV iadesi almamamıza rağmen 300 bin TL ceza kesmişler.

Zaten 6 ayda bir Ulaştırma Bakanlığı'na yaptığımız taşımaların bilgilerini veriyoruz, oradan öğrenebilirlerdi. 10 kamyona yakın evrak toplandığını öğrendik. İstanbul'da binden fazla uluslararası taşıma yetkili firma var, orada böyle bir uygulama yok. Ceza önüme geldiğinde hastanelik oldum. Ödersek şirketimizin 4-5 aracını satmak zorunda kalırız. Araç sayımız 12'nin altına düşeceği için C2 yetki belgemizi kaybederiz."