ITGI'da mutabakat zaptı imzalandı

ANKARA - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Nabucco Boru Hattı Projesi ile Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin birbirinin rakibi değil, farklı güzergahlardan gidiyor olsa da birbirini tamamlayıcı projeler olduğunu söyledi.

Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin (ITGI) şirketlerarası mutabakat zaptı BOTAŞ, EDİSON ve DEPA tarafından imzalandı.

Mutabakat Zaptının imzalanmasının ardından Rixos Otel'de düzenlenen bilgilendirme toplantısına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, BOTAŞ Genel Müdürü Fazıl Şenel, İtalya Elektrik ve Doğalgaz Şirketi EDİSON'un Başkan Yardımcısı Roberto Poti ve Yunanistan Devleti Doğalgaz Şirketi DEPA Yönetim Kurulu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Herry Sachinis katıldı.

Yıldız, burada yaptığı konuşmada, Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin (ITGI), AB'nin öncelikli projeleri içinde yer aldığını ve teşvik ettiği 4. doğalgaz arz koridorunun en önemli unsurlarından birini teşkil ettiğini söyledi.

Güney koridorundaki bütün projeleri Türkiye olarak desteklediklerini belirten Yıldız, Azeri gazıyla alakalı anlaşma yapıldıktan sonra birçok projeyi "tetikleyeceğini" söylediklerini, bunlardan birinin de ITGI olduğunu ifade etti.

Yıldız, anlaşmanın, BOTAŞ'ın, İtalyan EDİSON ile Yunan DEPA'nın beraberce ülkelerinde farklı yatırımları yapabilmesinin önünü açacağını ve Adriyatik'deki Poseidon Projesi ile alakalı çalışmaların da önünü açabilecek bir imza olduğunu vurguladı.

Bundan 2,5 yıl önce İpsala'da Türkiye, Yunanistan ve İtalya başbakanlarının katılımıyla Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Boru Hattı'nın açılışının yapıldığını belirten Yıldız, bu hattın, Güney Avrupa Doğalgaz Projesinin ilk ayağını oluşturduğunu söyledi.

Güney Avrupa Gaz Linki Projesi'nin ikinci aşamasını oluşturan ve Türkiye-Yunanistan-İtalya Gaz Boru Hattı'nın Adriyatik geçişiyle alakalı BOTAŞ, DEPA ve EDİSON arasındaki işbirliğinin bir öncüsü olduğunu ifade eden Yıldız, şunları kaydetti:

"Bu proje, Yunanistan ile 3,6 milyar metreküp, İtalya ile 8 milyar metreküp civarında kullanılacak olan toplam 11,6 milyar metreküplük gazın doğumuzdaki kaynaklardan sağlanarak Türkiye'nin üzerinden taşınması projesidir. Projeye ilişkin hükümetler arası anlaşma 2007 yılının Temmuz ayında Roma'da imzalanmıştır ve geçen yıl içinde ortak bir deklarasyon imzalanmıştır. Bugün bu mutabakat zaptıyla işbirliğinin devamıyla alakalı son derece önemli bir imza atılmıştır. Türkiye'nin Avrupa ve küresel enerji arz güvenliğinin güçlendirilmesindeki stratejik önemini vurgulamak açısından da son derece önemlidir.

AB üyesi ülkelerin önümüzdeki süreçte 700 milyar metreküplük bir gaz ihtiyacının karşılanması için hem Nabucco Projesi'ne hem de ITGI Projesi'ne ihtiyaç vardır. Bu yüzden Türkiye her iki projenin de önünü açmak açısından bu işbirliğinin gerçekleştirilmesine 'evet' demiştir. Ben, kaynak ülkelerden tüketici ülkelere ne kadar çok arz seçeneği olursa hem tedarikçi hem tüketici hem transit ülkeler açısından enerji güvenliğinin o kadar daha fazla sağlanacağına inandığımı belirtmek istiyorum."

"Finansman konusunda görüşmeler devam edecek"

Daha sonra basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Yıldız, projede ilk gaz akışı ve finansmanıyla ilgili bir soruya yanıt olarak, hem Azerbaycan hem Türkmenistan hem de diğer kaynak ülkelerden gaz arzıyla ilgili hazırlıkların bitmesinin ardından 2017 yılına kadar projenin değişik safhalarda tamamlanmasının öngörüldüğünü söyledi.

Yıldız, üç firma arasında finans yüklerinin bölüşülmesi açısından da görüşmelerin devam edeceğini, bu konuda netlik kazanmış, regüle edilmiş bir durumun söz konusu olmadığını ifade ederek, bunun hem tüketici hem transit ülke hem de kaynak ülke açısından da farklı yanları olduğunu kaydetti. 

İtalya elektrik ve doğalgaz şirketi EDİSON'in Başkan Yardımcısı Roberto Poti de projenin gaz tedarikiyle başlayacağını, bu anlaşmadan sonra Türkiye'deki geçiş şartlarının netleşeceğini belirtti.

Poti, "Bu gazı aldığımız zaman, projenin finansmanı önemli bir mesele değil, gelirler sevkiyat sağlayanlardan gelecek. Sevkiyatı yapanlar garanti ödemesi yapacak. Finansman konusunda bir sorun olmadan gelir sağlayacağız" dedi.

BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Fazıl Şenel de projenin Türkiye tarafında doğalgaz arzının sağlanması yönünde ortak olduklarını, Türkiye'deki boru hatları üzerinden bu akışın sağlanmasını garanti edebilmek için bazı rehabilitasyon projelerini yapacaklarını, bunu da halihazırda başlattıklarını söyledi.

Nabucco ile ITGI birbirinin rakibi değil

ITGI Projesi'nde Türkiye'nin elinde kalan gazı ihraç etmesinin bir seçenek olup olmadığını sorulması üzerine de Yıldız, ITGI'nın, Nabucco ile beraber Avrupa Birliği'nin arz güvenliğiyle alakalı önemli bir çözümün parçası olacağını belirtti.

Nabucco ile ITGI'nın birbirinin rakibi olmadığını, farklı güzergahlardan gidiyor olsa da birbirini tamamlayıcı projeler olduğunu ifade eden Yıldız, "Beraberce çalışma ihtimalleri de vardır. Hangisi daha somut ve gerçekleşme oranları daha yüksek olursa belki de birbirine o önceliği verecek kadar da birbirinin destekleyicisi projeler olacaklardır" diye konuştu.

Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattı

Ceyhan Enerji Bölgesi Projesi Petrol Boru Hattı ile ilgili bir soruya karşılık olarak da Yıldız, şunları kaydetti:

"Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı ile ilgili yaklaşık 2 aydan beri görüşmeler devam ediyordu, bizim de bu anlaşmayı artık nihayetlendirmemiz gerekiyordu. Çünkü Irak'ın normalleşmesi için bu petrol boru hattının önemi son derece büyük ve bu hattan petrol aktıkça, normalleşme daha da artacak. Kapasite olarak bu hat 70 milyon ton kapasiteli, Bakü-Tiflis-Ceyhan Hattı 50 milyon ton. Çok daha büyük kapasiteyle çalışabilecek bir hat. Temeli 2013 yılına kadar minimum 35 milyon tonluk bir petrol geçiş garantisiyle birlikte imzalanmış bir anlaşmadır. Hedefimiz kısa sürede 70 milyon tona ulaşmaktır. Hem taşıma kapasitesi hem depolama kapasitesi itibariyle 1 milyar liralık bir gelir hedeflenmektedir. Önceki taşıma ücretlerinden bir miktar daha yüksek anlaşma yapılmıştır. Önümüzdeki 1-2 hafta içinde fırsat bulduğumuz bir gün gidip anlaşmaya imzaları atacağız."

"Kerkük-Ceyhan'da petrole alacak karşılığı haciz konulması gibi bir durumun söz konusu olup olmadığının" sorulması üzerine Yıldız, Ceyhan'da Irak petrollerinin Türkiye'deki herhangi bir firmanın alacağına istinaden bir haciz işleminin yapılıp yapılmayacağına ilişkin net bir görüş ortaya koyduklarını söyledi.

Yıldız, Irak ile varılan mutabakat neticesinde enerji dışındaki kalemlerle ilgili hususlarda bu müsaderenin burada yapılmamasına karar verildiğini ifade etti.