”İstihdam paketi yeterli değil”

ANKARA - Hak-İş'in, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca açıklanan "istihdam paketini" ne ilişkin hazırladığı raporda, "düzenlemelerin önemli olduğu, ancak yeterli bulunmadığı" belirtildi.

Edinilen bilgiye göre, Hak-İş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın "çalışma hayatı, istihdam ve sosyal güvenlik sistemi" üzerinde yapmayı planladığı yasal değişiklikleri değerlendiren bir rapor hazırladı.

Raporda, işsizlikle mücadele ve istihdamı artırmaya yönelik genel ve kadın, genç engellilere yönelik teşviklerin aksayan yanlarının revize edilip, süresinin uzatılarak etkinleştirilmesi, mesleki yeterlilik belgesi sahiplerinin, mesleki teknik eğitim görenlerin ve İŞKUR kurslarını bitirenlerin istihdamına ilişkin yeni prim teşviki, staj yapılabilecek iş yerlerinin kapsamının genişletilmesi ve stajyerlere ödenecek ücretin yeniden düzenlenmesinin son derece önemli olduğu kaydedildi.

Meslek yüksek okulu öğrencilerinin staj dönemlerinde sosyal güvenlik kapsamına alınmalarının, kısa çalışma ödeneğinin kapsamının sektörel ve bölgesel krizleri içerecek şekilde genişletilmesinin, iş kanununun geçmişten miras kalan sorunlu bazı maddelerinde düzenleme yapılmasının olumlu değişimler olduğu belirtilen raporda, sosyal güvenlik sisteminin kapsamının genişletilmesi, hak sahiplerinde sıkıntı yarattığı tespit edilen emeklilik, sigorta, sağlık, malullük gibi alanlarda aksayan hususların yasal bir düzenlemeyle giderilmeye çalışılması, silikosiz hastalığını önceleyen bir anlayışla iş kazası ve meslek hastalığına yönelik atılan adımların memnun edici olduğu ifade edildi.  

Raporda, bürokratik işlemlerin azaltılmasına, bildirimlere bağlı idari para cezalarının azaltılmasına ve bağımsız çalışan tarım sigortalılarına ilişkin düzenlemeler ile halen sosyal güvenlik kapsamında olmayan tarım ve orman işlerinde süreksiz çalışan mevsimlik işçilerin sağlıktan emekliliğe kadar sigorta haklarından yararlanmalarını sağlayacak şekilde sosyal güvenlik kapsamına alınması ve sigorta kapsamında olanlarla ilgili aksaklıkların giderilmesinin de gerek iş gücü piyasasının şartları, gerekse de sosyal devlet olma ilkesi açısından önemli bulunduğu vurgulandı.

Söz konusu düzenlemelerin Türkiye'de yaşanan işsizlik sorunu karşısında yeterli olmadığı, işsizlikle mücadele ve istihdam yaratma konusunda bütüncül bir çalışma konseptine geçilmesine ihtiyaç duyulduğu belirtilen raporda, Sosyal Güvenlik Mevzuatının esnek çalışma modelleriyle uyumlaştırılması ve esnek çalışma modellerinin sosyal güvence boyutunun hukuki alt yapısının oluşturulmasının büyük aciliyet taşıdığı kaydedildi.

Türkiye'nin ihtiyacının kısa, orta ve uzun vadeli hedeflerin ve atılacak adımların bütüncül şekilde planlandığı ulusal istihdam stratejisi olduğu belirtilen raporda, "İstihdam paketinde yer alan düzenlemeler önemli, ancak yeterli değil" ifadesi kullanıldı.

Hak-İş'ten öneriler

 Raporda, 13. İlerleme Raporunda da eleştiri konusu olan 2821 ve 2822 sayılı Sendikal Mevzuata ilişkin düzenlemelerin ILO ve AB normları çerçevesinde acilen gerçekleştirilmesi istendi. 4857 sayılı iş kanununun revize edilmesi gerektiğine vurgu yapılan raporda, iş yasası ile istihdam ilişkisinin kurulması, kanunda yer alan iş güvencesine ilişkin maddelerin 158 sayılı ILO sözleşmesine tam uyumu gerçekleştirilmesi ve güvence-istihdam ilişkisinin sağlanması istendi.

Aile yardımı sigorta kolu ile düzenli asgari gelir yardımı sisteminin kurulmasının gerekliliğine işaret edilen raporda, hak kayıplarına yol açmadan, kazanılmış hakları güvence altına alacak şekilde devlet güvencesinde bir kıdem tazminatı fonunun geliştirilmesi talep edildi.

Raporda, yer alan diğer öneriler şöyle:

"-Kanuni süreleri aşan fazla çalışmanın önüne geçilmesini sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.

-Kadınların aile, iş ve özel yaşamlarını uyumlaştırmasını sağlayacak sosyal destek mekanizmaları ve kurumları

geliştirilmeli, işlevsel hale getirilmelidir. Çocuk, hasta, yaşlı ve engelli bakımına ilişkin sosyal destek

kurumlarının sayısı artırılmalı, kadınların bu kurumlara erişim imkanları kolaylaştırılmalıdır.

-İşsizlik Sigortası Fonundan yararlanma koşulları (amacı dışına çıkılmadan) iyileştirilmeli, işsizlik ödeneğinin

miktarı artırılmalı ve süresi yeniden gözden geçirilip uzatılmalıdır.

-Kayıtdışı sorunu ile mücadelede her türlü imkan seferber edilmelidir.

-İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası çıkarılmalıdır.

-Asgari ücretin belirlenmesinde çalışanın ailesi ile birlikte yaşamsal ihtiyaçlarının baz alınmasını öngören

Avrupa Sosyal Şartının 4. maddesine Türkiye'nin koyduğu muhalefet şerhi kaldırılmalı, ücretin belirlenmesinde

sadece tek bir çalışanın dikkate alınmasından vazgeçilmelidir.

-Sektörel sosyal diyalog komiteleri kurulmalıdır."