İşsizlik oranı, kriz öncesine yaklaştı

ANKARA - Kalkınma Bakanlığı'na göre, işsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranları 2011 yılı Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre önemli bir azalış gösterdi. Gerçekleşen oranlar değerlendirildiğinde, söz konusu dönemde işgücü piyasasında kriz öncesi döneme yakın değerler ortaya çıktı.

Kalkınma Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde açıklanan Hane halkı İşgücü Anketi 2011 yılı Ağustos dönemi (Temmuz, Ağustos, Eylül 2011) sonuçlarını değerlendirdi.

Buna göre, istihdamdaki artışta tarım ve hizmet sektörleri belirleyici oldu. Bununla beraber inşaat sektöründeki istihdam da dikkate değer bir artış gösterdi.

2011 yılı Ağustos döneminde istihdam, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 689 bin kişi arttı, ancak bir önceki aya göre 69 bin kişi azaldı. Söz konusu bir yıllık dönemde tarım istihdamı 526 bin kişi artarak 6 milyon 704 bin kişi olurken, tarım dışı istihdam 1 milyon 164 bin kişi artarak 18 milyon 181 bin kişi oldu.

Tarım dışı sektörlerdeki istihdam değişimlerine bakıldığında ise sanayi sektöründe 157 bin, inşaat sektöründe 366 bin ve hizmetler sektöründe 641 bin kişi artış görüldü. Söz konusu dönemde en fazla istihdam artışı yüzde 185,7 ile gayrimenkul sektöründe ve yüzde 29,3 ile elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektörlerinde meydana geldi. Diğer yandan, en fazla istihdam azalışı ise yüzde 4,5 ile kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor sektöründe görüldü.

Tarım ve inşaatın payı arttı

İstihdamın sektörel dağılımına bakıldığında, istihdam edilenler içerisinde tarım sektöründe çalışanların payı geçen yılın Ağustos döneminde yüzde 26,6 iken, bu yılın aynı ayında yüzde 26,9'a yükseldi.

Diğer yandan, sanayi ve hizmetler sektörlerinde istihdam edilenlerin toplam istihdam içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla 0,7 ve 0,6 puan azalarak yüzde 18,8 ve yüzde 46,6 oldu. Buna karşın, istihdam edilenler içerisinde inşaat sektörünün payı geçen yılın aynı dönemine göre 1,1 puan artarak yüzde 7,7'ye çıktı.

İşgücüne katılma oranı geçen yıla göre arttı

Bakanlığın değerlendirmesine göre, 2011 yılı Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işgücüne katılma oranı arttı ve işgücü dışında kalma eğilimi azaldı. Bu dönemde işgücüne katılma oranı yüzde 49,7'den yüzde 51'e ulaştı. Çalışma çağı nüfusu, söz konusu dönemde yüzde 2,1 artarken, işgücü yüzde 4,7 arttı, ancak işgücüne katılma oranı bir önceki aya göre 0,2 puan geriledi. Bu durum, özellikle kadınların işgücüne katılımında bir önceki döneme göre 0,3 puanlık düşüş sonucu gerçekleşti. Bu çerçevede 2011 yılı Ağustos döneminde kadınların işgücüne katılımı yüzde 30 oldu.

İşgücü dışındakiler ev işleriyle meşgul

Bu yılın Ağustos ayı döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işgücüne dahil olmayanların sayısı 150 bin kişi, bu kategori altında yer alan iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı ise yaklaşık 62 bin kişi azaldı. Bu dönem itibariyle işgücüne dahil olmayanların yüzde 45'ini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 14,6'sını eğitimine devam edenler, yüzde 14'ünü emekliler, yüzde 13,1'ini çalışamaz durumda olanlar ve yüzde 6,9'unu iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar oluşturdu.

İşsizlik, kriz öncesi dönemlere yaklaşıyor

İşsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranları 2011 yılı Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre önemli bir azalış gösterdi. Nitekim geçen yılın Ağustos döneminde işsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranları sırasıyla yüzde 11,4, yüzde 14,5 ve yüzde 21,1 iken, bu yılın aynı döneminde söz konusu oranlar sırasıyla yüzde 9,2, yüzde 11,9 ve yüzde 18,6'ya geriledi. Oranlar değerlendirildiğinde, 2011 yılı Ağustos döneminde işgücü piyasasında kriz öncesi döneme yakın değerler ortaya çıktı.

2008 yılının Temmuz döneminde işsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranları sırasıyla yüzde 9,9, yüzde 12,5 ve yüzde 18,9'du.

Diğer yandan, söz konusu dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre erkeklerde ve kadınlarda istihdam oranının sırasıyla 2,7 ve 1,7 puan arttığına dikkat çekilen değerlendirmede, şunlar kaydedildi:

"İşsizlik oranlarında meydana gelen azalış ile istihdam oranlarındaki söz konusu artış, 2011 yılının ilk çeyreğinde gerçekleşen yüzde 11'lik yüksek büyüme hızıyla da paralellik göstermektedir. Başka bir deyişle, bu durum küresel krizin ardından özellikle reel sektörde yaşanan iyileşmenin işgücü piyasasına yansımalarını göstermektedir. İŞKUR'un işe yerleştirme verilerine bakıldığında da reel sektördeki canlanmanın etkileri görülmektedir. Nitekim 2011 yılı Ağustos döneminde özel sektörde İŞKUR'un işe yerleştirdiği kişi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 katın üstünde artarak 24,2 bin kişiye ulaşmıştır. İŞKUR'un özel sektörde işe yerleştirdiği kadın sayısı ise söz konusu dönemde yaklaşık 3,5 kat artmıştır."

Mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik azalıyor

Değerlendirmede, işsizlik oranlarına dönemler itibarıyla bakıldığında genel olarak Haziran ve Temmuz dönemlerinde, mevsimsel etkilerin de katkısıyla işsizlik oranının en düşük seviyelere gerilediğinin görüldüğü belirtildi.

Buna örnek olarak; 2011 yılı Şubat dönemindeki işsizlik oranı yüzde 11,5 iken, söz konusu oranın Haziran döneminde yüzde 9,2'ye ve Temmuz döneminde ise yüzde 9,1'e gerilemesi gösterilen değerlendirmede, "Buna karşın, işsizlik oranı mevsimsel etkilerden arındırıldığında, 2011 yılı Ağustos döneminde 2011 yılı Şubat dönemine göre işsizlik oranı 0,5 puanlık bir azalma göstermiştir. Diğer yandan, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranının 2010 yılı Ağustos döneminde yüzde 11,8 iken 2011 Ağustos döneminde yüzde 9,6'ya düştüğü görülmektedir" denildi.

İlk kez iş arayanların oranı yükseldi

Daha önce çalıştığı ekonomik faaliyete göre işsizlerin dağılımına bakıldığında, işsizlerin önemli bir bölümünün daha önce hizmetler sektöründe çalıştığına işaret edilen değerlendirmede, bu yılın Ağustos ayı döneminde işsizlerin yüzde 45,4'ünün daha önce hizmetler sektöründe çalıştığı kaydedildi.

Bir önceki yılın aynı döneminde söz konusu oranın yüzde 45,2 olduğu anımsatılan değerlendirmede, şu ifadelere yer verildi:

"Bununla birlikte, işsizler içerisinde ilk kez iş arayanların oranına bakıldığında, söz konusu oran 2010 yılı Ağustos döneminde yüzde 13,3 iken, 2011 yılı Ağustos döneminde ise yüzde 14,6'ya çıkmıştır. İlk kez iş arayanların toplam işsizler içerisindeki oranının, küresel krizle birlikte önemli ölçüde azaldığı ve tekrar aynı seviyeye yükselmediği dikkati çeken bir husustur. Nitekim 2008 yılı Temmuz döneminde bu oran yüzde 17,4 iken, 2009 yılının aynı döneminde yüzde 11,8'e gerilemiştir."

Kayıt dışı istihdam geriliyor

Bakanlığın değerlendirmesinde, kayıt dışı istihdamın Ağustos 2011 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 468 bin kişi artarak 10 milyon 851 bin kişiye yükseldiği, ancak kayıt dışı istihdam oranının aynı dönemde yüzde 44,8'den yüzde 43,6'ya gerilediği belirtilerek, "Tarım sektöründe kayıt dışı istihdam aynı dönemlerde sırasıyla yüzde 85,9'dan yüzde 84,8'e, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 29,8'den yüzde 28,4'e gerilemiştir. Kriz ve sonrasında kayıt dışı istihdam oranında görülen azalış son dönemlerde Türkiye'de kayıt dışı istihdamla yapılan mücadelenin olumlu sonuçlarını ortaya koymakta olup, artan istihdamın kalitesi bakımından da olumlu görülmektedir" denildi.