İranlı yetkiliden Haniye yorumu: Küçük düşürüldük
İsrail’in Hamas’ın Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye’yi Tahran’da füzeyle öldürmesi, İran’ı tartışılır hale getirdi. İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın kampanya lideri, The New York Times’a konuştu: “Bu saldırı, İran’ın bölgedeki statüsüne atılan büyük bir tokattı. Ülkemizi küçük düşürdü, istihbaratta ciddi boşluklarımız olduğunu gösterdi.”
Emre ERGÜL
Hamas’ın Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye’nin, İran’ın başkenti Tahran’da kaldığı konuta isabet eden füzeyle öldürülmesinin üzerinden iki gün geçti. Haniye için dün İran’da cenaze töreni düzenlenirken; dünya üç konuya odaklandı…
1) Gazze Savaşı, Ortadoğu’da çok ölçekli bir savaşa döner mi?
2) İran, başkentinde düzenlenen hava saldırısına nasıl müdahale edemedi?
3) İran’ın İsrail’e cevabı nasıl olacak?
Cenazeyle başlayalım… Haniye için dün Tahran’da bir tören düzenlendi. Haniye’nin cenaze namazını İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney kıldırdı. Naaş daha sonra, Haneyi’nin 2018 yılından bu yana sürgünde yaşadığı Katar’a götürüldü. Bir tören de başkent Doha’da düzenlendi.
Filistin davasının önemli isimlerinden Haniye’nin İran’ın başkentinde, üstelik Devrim Muhafızları’nın koruduğu bir konutta öldürülmesi, İran’ın güvenlik zaafiyetini ortaya koydu. Konuyu manşetine taşıyan ciddi Amerikan gazetesi The New York Times, “Saldırı, İran hükümeti için küçük düşürücü bir güvenlik başarısızlığıdır” yorumunu yaptı.
İran tarafındaki sessizliği de tanınmış siyasetçi Ali Ekber Behmaneş ile bir STK lideri olan Ali Vaez bozdu. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın kampanyasının lideri olan Behmaneş, gazeteye verdiği demeçte aşağılandıklarına dikkat çekti: “Bu saldırı, İran’ın bölgedeki statüsüne atılan büyük bir tokat oldu. Ülkemizi küçük düşürdü, tüm güvenlik aygıtlarımızı baltaladı, istihbaratta ciddi boşluklarımız olduğunu gösterdi.”
Uluslararası Kriz Grubu’nun İran Projesi Başkanı Vaez de “Saldırı, İran’ın yeni cumhurbaşkanı için görevdeki ilk gününde büyük bir krize yol açıyor” diye konuştu.
Şimdi gözler Tahran’da…Çünkü Ayetullah Hamaney, Haniye’nin ölümünden dolayı kendilerini sorumlu hissettiklerini söyleyip, intikam yemini etti. The New York Times’a göre, “İran, İsrail’e direkt füze saldırıları düzenleyebilir,” “İsrail’in kuzeyinde saldırılar düzenlemesi için Hizbullah’ı sahaya sürebilir” ve/veya “Yemen’deki Husilere verdikleri desteği artırıp, Kızıldeniz’deki saldırıları artırabilir.” Olası senaryolarda da savaş önce Lübnan’a yayılır. Ardından Kızıldeniz’de güvenliği sağlayan Amerikan deniz kuvvetleri de savaşın içine çekilir…
“İran Cumhurbaşkanı’na görevindeki 10’uncu saatinde mesaj verildi”
The New York Times’a konuşan Amerikalı bir yetkili, İsrail’in Hamas lideri İsmail Haniye’yi öldürmek için özellikle İran’I seçtiğine dikkat çekti. İşte yetkilinin sıraladığı iki neden:
1-Haniye, Katar’da yaşıyordu. Ancak İsrail, Katar’la ilişkilerinden dolayı suikastı hiçbir zaman bu ülkede düşünmedi. Haniye, diğer Hamas liderlerinin aksine başka ülkelere ziyaretlerde bulunuyordu. İsrail, onca fırsat varken, İran’ı zora sokmak için 80 ülkeden temsicilerin katıldığı cumhurbaşkankanlığı yemin töreni seçti.
2-Bir mesaj da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’a verildi. Daha cumhurbaşkanlığının 10’uncu saatinde Pezeşkiyan’a ‘İstediğimize istediğimiz yerde ulaşırız’ mesajı verildi. Pezeşkiyan, görevinin ilk gününü güvenlik toplantılarıyla geçirdi.
Newsweek: Suikast Harris için kötü haber
Dünyaca ünlü Newsweek dergisi, İsmail Haniye suikastının Demokratlar’ın başkan adayı Kamala Harris üzerindeki etkisini kaleme aldı. Dergiye göre, Harris bugüne kadar İsrail’e destek vermekle Filistinlilere sempati duymak arasında ince bir siyaset yapıyordu. “Son 9 ayda Gazze’de yaşananlar yıkıcı; ölü çocukların ve güvenlik için kaçan, bazen ikinci, üçüncü veya dördüncü kez yerlerinden edilen çaresiz, aç insanların görüntüleri… Acılara sessiz kalmayacağım” diyen Harris’in suikast sonrası ABD’deki İsrail destekçilerinden baskı göreceği düşünülüyor.