”İran ile ilişkilerimiz son derece özel”

TAHRAN - Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerin son derece özel olduğunu belirtti.

İran'ın başkenti Tahran'da bulunan Davutoğlu, İranlı dengi Manuçehr Mutteki ile baş başa görüşmesinden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında, İranlı bakanla bu çerçevede kapsamlı görüşmeler yaptıklarını, bundan sonra da görüşmelere devam edeceklerini kaydetti.

Davutoğlu, ikili ilişkilerde, son derece iyi seyreden ve gelişen ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkilere ulaşıldığını söyleyerek, görüşmede bunları gözden geçirdiklerini ifade etti.

Bakan Davutoğlu, "İki ülke arasındaki 10 milyar dolarlık ticaret hacminin kısa sürede 20 milyar dolara nasıl çıkarılacağı üzerinde durduk. İlişkiler bundan sonra da gelişerek devam edecek" dedi.

Bölgede önemli gelişmeler olduğunu ve bu gelişmelerin başında da Irak'taki seçimler,sonrasında ortaya çıkan ortam ve hükümet kurma çalışmalarının bulunduğunu belirten Davutoğlu, "Irak, hem Türkiye hem de İran için çok önemli ve çok değerli, dost ve komşu bir ülkedir. Irak'ın kendi iç istikrarını sağlaması, bütün bu süreçten sağlam ve güçlü olarak çıkması, komşu ülkelerin Irak'ın iç işlerine karışmadan destek vermesi, güçlü bir bölgesel ortamın oluşturulması önemlidir" diye konuştu.

Davutoğlu, Irak'ta siyasi grupların istişarelerde bulunarak sağlam bir hükümet yapısı oluşturmaları konusunda Iraklıların yanında olacaklarını söyledi.

Bakan Davutoğlu, Afganistan ve Filistin gibi diğer konuların da kapsamlı şekilde ele alındığını bildirdi.

İran'ın nükleer programı

Davutoğlu, ziyaretinin en önemli konusunun, özellikle nükleer güvenlik meselesinde son dönemde ortaya çıkan hareketlilik olduğunu ifade etti.

Washington'daki nükleer güvenlik konferansında ABD ve Rusya liderleri başta olmak üzere diğer liderlerle görüşüldüğünü hatırlatan Davutoğlu, görüşmelere dair bütün izlenimlerini İranlı dostlarıyla paylaşma ihtiyacı hissettiklerini belirtti.

BM Güvenlik Konseyi (BMGK) üyesi olarak Türkiye'nin, konseyin gündeminde olan her konuda doğrudan, özel bir sorumluluğu bulunduğunu, özellikle bölgede İran'la ilgili konuların Türkiye'yi daha fazla alakadar ettiğini söyleyen Davutoğlu, Türkiye'nin her zaman, her yerde ve her zeminde, barışçı amaçlı nükleer teknoloji elde etmenin her ülkenin hakkı olduğunu açık bir şekilde vurguladığını kaydetti.

Davutoğlu, ancak insanlığın geleceğini tehdit eden nükleer silahın nerede olursa olsun herkesin karşı çıkması gereken silahlar olduğunun da altını çizdi.

Bakan Davutoğlu, "Ortaya çıkabilecek sıkıntılarda da çözüm yolu; karşılıklı gerginlikler, askeri veya söylemsel gerginlikler veya yaptırımlar değil, diplomasi yoludur. Biz bu temel prensipler etrafında, İran'ın nükleer programıyla ilgili tartışmaların mümkün olan en kısa zamanda çözülmesine büyük önem veriyoruz. Bu bölgemize, dolayısıyla küresel alanda barışa büyük katkı yapacaktır" diye konuştu.

İran'da "Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi ve İmhası Konferansı" düzenlendiğini hatırlatan Davutoğlu, konferansta vurgulanan hususlar konusunda İran'ı tebrik ettiğini söyledi.

"Nükleer silahlara 'hayır' fikri herkesin benimsemesi gereken fikirlerdir" diyen Davutoğlu, gerçekten barışçı amaçlı nükleer çalışmaların önünü açan, ancak nükleer silahların, nükleer tırmanmanın ve nükleer silahların yayılmasını engelleyen NPT prensipleri etrafında uluslararası uzlaşının gittikçe artmasına büyük önem verdiklerini kaydetti.

Davutoğlu, bu konuda Türkiye'nin son dönemde, her zaman bu müzakerelere katkıda bulunmaya çalıştığını ifade etti.

İran'ın uranyum değiş tokuşu ile ilgili olarak da son 6-7 ay içinde sürekli İran ile temas halinde, mümkün olan en doğru çözüme en kısa zamanda ulaşmak için çaba sarf ettiklerini söyleyen Davutoğlu, bundan sonra da bu diplomatik çalışmaları sürdüreceklerini, mümkün olduğu kadar gerginlikleri azaltan, çözümlerin oluşmasına katkıda bulunan bir süreci hızlandırmaya çaba göstereceklerini belirtti. 

Davutoğlu, Türkiye ile İran arasındaki istişarelerin her alanda bölgesel ve küresel barışa katkı yapmasını diledi.

"Türkiye yaptırımlar konusunda özel konuma sahip"

İran'a yönelik olası yeni yaptırımlarla ilgili bir soru üzerine de Davutoğlu, Türkiye'nin, bu konuda özel konuma sahip, BM Güvenlik Konseyi üyesi olup da İran'a komşu olan ve İran'la derin tarihi ilişkileri bulunan bir ülke olduğunu vurguladı.

Bunun Türkiye'ye özel bir sorumluluk alanı açtığını söyleyen Davutoğlu, aynı zamanda söz söyleme hakkı da tanıdığını kaydetti.

Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Çünkü buradaki gelişmelerden olumlu ya da olumsuz yönde etkilenecek en önemli ülke Türkiye'dir. Dolayısıyla biz bütün bu çabalarımızla aslında böyle bir yaptırımın BMGK'ya gelmesine gerek olmayacak şekilde çözümün sağlanmasını temin etmeye çalışıyoruz. Bizim bölgesel vizyonumuzda, komşu ülkelerle en yoğun ekonomik ilişkiler, Orta Doğu bölgesinde üst düzey siyasi diyalog ve karşılıklı ekonomik bağımlılık, bölgenin bir refah ve istikrar alanı haline getirilmesi çabası var."

Bakan Davutoğlu, olaylara bu vizyonla baktıklarını ifade ederek, "Türkiye, bölgenin en büyük ekonomilerinden biri olarak da bölgedeki her türlü konuda, özellikle komşularıyla ilişkilerde, özellikle de İran'la ilişkilerde ekonomik perspektifini ve çıkarlarını gözetmek durumunda. O bakımından biz bu diplomatik çabalarla İran'a ,uluslararası topluma, bölgemize, Türkiye'ye zarar verecek muhtemel gelişmelerin önüne geçmeye çalışıyoruz. Ve hala diplomasi için büyük bir şans olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu.

Bu anlaşmazlıkların çözümünde tek ve etkili yolun diplomasi olduğuna inandıklarını vurgulayan Davutoğlu, şunları söyledi:

"Diplomasi yoluyla, diğer olumsuz ihtimallerin önüne geçecek birtakım çözümler, yeni alternatifler bulacağımıza inanıyoruz. Zaten görüşmelerimizin temel sebebi de budur. İnşallah bu çözümleri İran'la ve uluslararası toplumla birlikte çalışarak oluşturacağız."

İran Dışişleri Bakanı Mutteki

İran Dışişleri Bakanı Mutteki de görüşmelerde iki ülke ilişkilerinin yanı sıra Irak, Afganistan, Filistin konularının ele alındığını ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulduğunu belirtti.

Mutteki, Tahran'da düzenlenen konferansın ve İran'ın nükleer enerji programıyla ilgili konuların da ele alındığını kaydetti.

Davutoğlu, daha sonra İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ile bir araya geldi.