Irak'ın 'normalleşmesi' 10 yıl sürebilir

ABD'li yetkililer, ülkelerinin Irak'taki muharip güçlerini çekmesinden sonra, askerlerin öncülüğündeki ABD-Irak ilişkilerinden, sivillerin öncülüğündeki normal ilişkilere doğru 3-5 yıllık bir geçiş dönemi öngörüyor.

AP'nin haberine göre Başkan Barack Obama yönetimi yetkilileri, bu geçiş dönemi için ülkede bulundurulacak diplomatların, bu amaca yönelik iyi bir hazırlık içerisinde bulunduklarını belirtiyor.

Sayıları 300 dolayında olan bu küçük diplomat ordusunun, geçiş döneminde karşı karşıya bulunduğu önemli görevler arasında, hükümetin kurulması çalışmalarında siyasetçiler arasında ortaya çıkan derin görüş ayrılıkları, Arap-Kürt toprak anlaşmazlıkları, yabancı sermayenin çekilmesi, hükümet hizmetlerinin yaygınlaştırılması, ABD-Irak ilişkilerinin normalleştirilmesi yer alıyor.

ABD'nin Bağdat'tan yeni ayrılan Büyükelçisi Christopher Hill bir açıklamasında, Irak'ı parlak günlerin beklediğini ancak önemli sorunlardan birinin "Sünni-Kürt-Şii gerginliği" olduğunu, bu gruplar arasında bir "güvensizlik dağı" bulunduğunu ifade etti.

ABD'nin Irak'taki diplomat ordusunun başında ise, ABD'nin Türkiye Büyükelçiliği'nden, Irak Büyükelçiliği'ne atanan James Jeffrey olacak.

Küçük diplomat ordusunun güvenliği ABD Dışişleri Bakanlığının sorumluluğunda olacak ve bu güvenlik, yaklaşık 7 bin kişilik özel güvenlik birimince sağlanacak. Bu özel güçler, Ekim 2011'den itibaren Irak polisinin eğitimine de destek verecek. 

Öte yandan ABD'nin muharebe operasyonlarını resmen Iraklı güçlere devredeceği 31 Ağustostan sonra ülkede kalacak olan 50 bin asker de, Irak güvenlik güçleri için danışmanlık ve eğitim verecek, diplomatlar için güvenlik ve ulaşım sağlayacak. Bu güçler de 31 Aralık 2011'de ülkeden tamamen çekilmiş olacak.

10 yıla kadar uzayabilir

"Center for Strategic and International Studies"den Anthony Cordesman, ise geçiş döneminin 10 yıla kadar uzayabileceğini savunuyor. Cordesman, bu dönemin başarıyla geçirilmesinin, etkili ve birlik içerisinde bir Irak hükümetiyle Irak güvenlik güçlerinin oluşturulabilmesinden geçtiğini belirtti. Cordesman, ABD muharip güçlerinin çekilmesinden sonra, daha önce sağlanan ilerlemelerin durup durmayacağının veya tersine dönüp dönmeyeceğinin, bu alanlardaki başarıya bağlı olacağını kaydetti.

Brookings Institution'ın Orta Doğu Direktörü Kenneth M. Pollack ise yaptığı yorumda ABD yönetiminin, Irak'ta karşı karşıya bulunduğu güçlükleri hafife aldığını savundu. Pollack, "Amerikalılar'ın büyük çoğunluğunun yaptığı hatalardan biri, Irak'ın yeniden iç savaşa yuvarlanmayacağını düşünmeleri. Oysa gelişmeler kolayca bu yöne gidebilir" dedi. Yeryüzündeki iç savaşların yarısının, sonradan yeniden patlak vermiş olduğunu dikkati çeken Pollack, bunun Irak'ta da olmayacağını düşünmenin hata olacağını kaydetti. Pollack, ABD Dışişleri Bakanlığının bu ülkede polisin eğitiminden, karmaşık kalkınma problemlerine, örneğin içme suyu projeleri gibi sorunlarla ilgilenecek olmasının, aslında bu bakanlığın genleriyle bağdaşmadığını savunarak, 'başarısızlık' ihtimaline dikkati çekti.