IMF ile görüşmeler tamamlandı

ANKARA– Hazine Müsteşarı Halil İbrahim Çanakçı, 4. madde görüşmelerinin tamamlandığını, IMF heyetinin döndüğünü söyledi.

Yatırım Ortamını Değerlendirmesi Raporu toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, IMF ile yapılan 4. madde görüşmelerinin tamamlandığını belirterek, IMF heyetinin döndüğünü bildirdi. Çanakçı, Temmuz sonunda Staff Raporu'nun icra direktörlerince görüşüleceğini kaydetti.

Türkiye Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Raporu tanıtıldı

Hazine Müsteşarı Halil İbrahim Çanakcı, Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK) – Dünya Bankası işbirliğiyle hazırlanan Türkiye Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Raporu'nun Tanıtım toplantısının açılış konuşmasını yaptı.

Çanakcı, Raporda ortaya konan bazı önemli tespitleri paylaştı. Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Raporu'nun amacının, düzenlemelerin ve son dönemde gerçekleştirilen reformların etkisini analiz etmek olduğunu vurgulayan Çanakcı, "Bu analizler, verimlilik, ihracat rekabet edebilirliği, istihdam konularında öncelikli alanların belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda, bu kapsamdaki çalışmalar Türkiye'nin performansını diğer ülkelerle ve geçmiş yıllarla kıyaslama imkanı da sağlamaktadır" dedi.

Son raporun tespitlerinin 2007 yılında hazırlanan ilk raporla kıyaslayan Çanakcı, işletme lisansı için gerekli sürenin kısaldığının, şirket kuruluşu sürecinin aşama sayısı ve süresinin azaldığını, şirket tasfiyesi sürecinin süresinin kasıldığını, patent başvurularının sayısının ve Ar-Ge harcamalarının GSYH'ya oranının önemli ölçüde arttığının görüldüğünü söyledi.

Raporun önemli bulgularından birisinin de işgücü piyasası düzenlemelerini faaliyetleri açısından önemli bir engel olarak algılayan işletme oranındaki önemli düşüş olduğunu dile getiren Çanakcı, 2007 yılında hazırlanan ilk raporda yüzde 46 olarak tespit edilen bu oranın, son açıklanan Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Raporu'nda yüzde 8'e gerilediğini vurguladı. Çanakcı, benzer biçimde vergi oranlarını önemli bir engel olarak gören firmaların oranının yüzde 81'den yüzde 50'ye düştüğüne işaret etti.

Firmaların finansmana erişim algısı iyileşti

Raporda dikkat çeken diğer bir tespit ise krize karşın Türkiye'deki firmaların finansmana erişim konusundaki algılarında iyileşme olması olduğunu vurgulayan Çanakcı, "2005 yılında imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yüzde 47'si finansmana erişimi problemli olarak görürken, bu oran 2008 yılında yüzde 137'e inmiştir. Hizmet Sektörleri dikkate alında da bu oran fazla değişmemekte ve yüzde 14 düzeyinde kalmaktadır. Bu oranlar çerçevesinde değerlendirildiğinde, Türkiye'deki yatırımcıların finansmana erişimi, Bulgaristan'da yüzde 17, Polonya'da yüzde 22, Çek Cumhuriyeti'nde yüzde 24, Romanya'da yüzde 37 ve Brezilya'da yüzde 56'ya göre çok daha olumlu bir noktadadır" diye konuştu.

Verimliliğe en fazla katkı sağlayan faktör 'çevre'

Bu raporda yer alan ekonometrik analizler sonucunda verimliliğe en fazla katkı sağlayan yatırım ortamı faktörünün, düzenleyici çevre olduğunun görüldüğüne dikkat çeken Çanakcı, "Bu bulgular gerek YOİKK platformu, gerek başta Başbakanlık olmak üzere diğer kamu kurumları tarafından yürütülen mevzuat ve düzenleme çalışmalarının ne kadar önemli olduğunun altını çizmektedir" dedi.

KOBİ'lerin ve istihdamın önündeki engellerin kaldırılması

Raporda önümüzdeki döneme ilişkin önerilerin de yer aldığını söyleyen Çanakcı, bunlar arasında KOBİ'lerin büyümesinin ve istihdam yaratmasının önündeki engellerin kaldırılması, işletmeler için düzenleyici çevrenin geliştirilmesi, düzenlemelerle ve kamu destek programlarıyla ilgili bilgilere erişimin kolaylaştırılmasına yönelik önerileri önemli bulduklarını ifade etti. Çanakçı firma bazlı veriye dayanan bu rapordaki tespitlerin Teknik Komitelerce dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve mevcut eylem planlarının yanı sıra Komite gündemlerine alınmasının gerekli olduğunu kaydetti.

Küresel krizden en fazla etkilenen kalem yatırımlar oldu

Çanakcı, son iki yıldır yaşanan küresel ekonomik krizin yatırımların sürdürülebilir ekonomik büyüme, kalkınma, istihdam artışı, yoksullukla mücadele ve rekabet gücünün artırılması bakımından taşıdığı önemin bir kez daha ortaya çıktığını söyledi. Küresel krizden en fazla etkilenen kalemin yatırımlar olduğunu dile getiren Çanakcı, 2009 yılında bir çok ülkede hem iç hem de doğrudan yabancı yatırımlarda önemli düşüşlerin görüldüğünü kaydetti.

Bu gelişmelerin birçok ülkede iş ortamı reformlarının hızlanması sonucunu doğurduğuna değinen Çanakcı, 2009 yılının gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere birçok ülkenin yatırım ortamını yatırımcılar açısından daha cazip hale getirmeye çalıştıkları ve bu doğrultuda çeşitli reformların gerçekleştirdikleri bir yıl olduğunu kaydetti.

Krize karşın doğrudan yatırımları kolaylaştırıcı 85 düzenleme yapıldı

Krizle birlikte korumacı önlemlerin artırılacağına yönelik kaygıların aksine UNCTAD verilerine göre 2008 yılı ve 2009 yılının ilk yarısında uluslararası doğrudan yatırımlarla ilgili yürürlüğe giren 110 yasal düzenlemenin 85'inin yatırımcılar açısından kolaylaştırıcı hükümler içerdiğine değinen Çanakcı, bu gelişmede G20 ülkelerinin küresel ekonomik kriz karşısında ticaret ve yatırım alanlarında korumacı ayrımcı yaklaşımlardan kaçınılması taahhüdünün de olduğunu vurguladı.

YOİİK'in Türkiye'de kamu ve özel sektörün çok yakın işbirliğiyle yatırım ortamının iyileştirilmesi ve Türkiye'nin rekabet gücünün artırılması amacıyla gerekli çalışmaların yürütüldüğü önemli bir platform olduğunu kaydeden Çanakcı, "YOİKK olarak 9 yıldır uygulanmakta olan yatırım ortamını iyileştirme reformu sürecinde, bu alanda reformlar gerçekleştiren ülkelerin tecrübelerini daha yakından inceleme ve kendi tecrübelerini oluşturma fırsatı bulduk. Bu süreçte, yatırım ortamını iyileştirme çalışmalarının başarısı açısından vazgeçilmez nitelikteki unsurları da görme ve YOİKK platformunda yürütülen çalışmaları bu çerçevede geliştirme imkanımız oldu" dedi.

Raporlar, yatırım ortamının karşılaştırmasını sağlıyor

Yatırımcı sorunlarının sistematik bir yaklaşımla doğru olarak tespit edilebilmesi ve bunlara kalıcı çözümler üretilebilmesi, yatırım ortamını iyileştirme çalışmalarının başarısı açısından büyük öneme sahip olduğunu vurgulayan Çanakcı, özel sektörün sistematik ve ölçülebilir girdiler sağlaması, yatırımcıların sorunlarının doğru olarak tespit edilebilmesi aşamasında önemli bir rol oynadığını kaydetti. Söz konusu raporla, uluslararası bir perspektiften Türkiye'deki iş ortamını, özel sektörden derlenen veriler ışığında inceleyerek, mikroekenomik ve yapısal unsurları değerlendiren önemli bir analitik çalışma niteliğinde olduğunu söyledi. Yatırım Ortamı Değerlendirmesi Raporu'nun, Dünya Bankası tarafından bugüne kadar yaklaşık 111 ülkede yatırım ortamının farklı yönlerinin işletmelerin verimliliğini nasıl etkilediğini analiz etmek için hazırlandığını aktaran Çanakcı, yatırım ortamı koşullarının ülkeler arasında kıyaslama imkanı sağlamak için tüm ülkelerde standart olarak uygulanan işletme anketinin yaklaşık 90 binin üzerinde firmaya uygulandığını açıkladı. Yatırım ortamı değerlendirmesi raporlarının bir diğer hedefinin ise ülkelerin yatırım ortamının iyileştirilmesi için aldıkları politika önlemleri ve reformlara yönelik bir yol haritası sunduğunu vurguladı.