İhtisas borsası ve lisanslı depoculuğa odaklandık
Mehmet KAYA / Şanlıurfa Ticaret Borsası Başkanı
Ülkemizde gelişmiş bir emtia ticaret yapısının ortaya konulması amacıyla ürün ihtisas borsaları ve tarım ürünleri lisanslı depoculuk konusu sürekli olarak gündeme geldi. Artık bu alanda somut adımları atma vaktinin geldiğine inanıyoruz. Şu anda da, bir Ürün İhtisas Borsası AŞ'nin ardından da Lisanslı Depoculuk AŞ'nin kurulmasına yönelik çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor.
Ürün borsaları projesi çalışmaları ile birlikte gelişmeye daha hızlı yön veren borsamız 1988 yılında pamukta standardizasyonu ve kaliteyi ön plâna çıkarmak amacıyla pamuk test laboratuarı kurarak
yapılacak projeler için ilk adımı attı. Ardından on-line sisteme geçiş için bilgisayar sistemleri tamamen yenilendi. 2003'te hububat laboratuarı ve satış salonu hizmete açıldı. Borsamız pamuk sektörünün kalbi durumunda olan OSB'de ve Zahireciler Borsası'nda şubeler açarak ihtiyaçlara yönelik daha yakından hizmet vermeye başladı.
Tüm bunların yanında borsamızın proje sahibi olduğu "Bölgede zorunluluk olan lisanlı depoculuk altyapısının hazırlanması için Hububat ve Mercimek depolama tesisi kurulumu" başlıklı IPA (Katılım Öncesi Yardım Aracı) projesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından kabul edildi.AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere yönelik olarak sağlanan mali destek programı çerçevesinde kabul edilen ve proje kaynağı 2 milyon 831 bin Euro olan projemizin genel hedefi başta Şanlıurfa olmak üzere, Adıyaman, Diyarbakır ve Mardin illerinde bulunan bulgur, un ve mercimek sanayinde faaliyet gösteren KOBİ'lerin rekabet edebilirliklerinin artırılmasına katkıda bulunmak.
Proje amacımız ise borsamız tarafından ilimizde 70 bin ton kapasiteli modern hububat depolama tesisi ve laboratuarı kurarak bulgur, un ve mercimek işleme sanayi KOBİ'lerinin ihtiyaç duyduğu hammaddeyi yıl boyunca kaliteli ve standart bir şekilde elde etmelerini sağlamak. Ayrıca projemiz ile Şanlıurfa ilinde çelik silolardan oluşan modern hububat ve mercimek depolama tesisleri ve laboratuarı kurularak bulgur, un ve mercimek işleme sanayi alanında faaliyet gösteren KOBİ'lerin ortak kullanımına sunulacak.
Küresel ekonominin içinde bulunan ülkemizin en kısa zamanda lisanslı depoculuk ve ürün ihtisas borsacılığına geçiş yapılarak, bu sistemi daha cazip hale getirecek teşvikleri bir an önce uygulaması gerekiyor. Lisanslı depoların kurulmasına ilişkin olarak her bölgenin hedefi ortaya konulmalı, bölgesel ve ürün bazında ticaret Borsaları ortak hareket etmeli ve şirketleşerek lisanslı depo kurma yönünde harekete geçilmelidir.
Dünyada tarımsal ürün pazarlamasında kullanılan en iyi argüman, lisanslı depoculuk sistemi ve ürün ihtisas borsalarıdır. Ancak ülke olarak bugüne kadar maalesef aktif olarak bir çalışma yapamadık. Sistem, aslında Türk tarımı için çok önemli gelişmeleri de beraberinde getirecekr. Çünkü ülkemizde hasat dönemleri çok kısa. En fazla 1.5 ay içinde hasat dönemi bitiyor.Bunun doğal sonucu olarak, ürün piyasaya sunulduğunda arz fazlası oluşuyor.Üretici, üründen istediği fiyatı alamıyor. Belki, bir süre sonra fiyatlar bir miktar yükseliyor ama üretici bu süreyi çeşitli nedenlerle bekleyemeyerek ürününü düşük fiyatlarla elinden çıkartmak zorunda kalıyor. Lisanslı depolar, işte tam bu noktada, üreticilerimizin imdadına yetişecek çok önemli bir argüman olacaktır. Bu depolarda ürünler, AB standartlarına göre tahlil edilecek ve bu tahlil neticesinde depolarda stoklanacak, kaliteleri korunacaktır. Üretici ise, ürünü karşılığı alacağı makbuz senedini, ihtiyaçları doğrultusunda kullanabilecek..
Ürün borsacılığı ve lisanslı depoculuk projelerinde olduğu gibi diğer proje ve faaliyetleri ile gün geçtikçe kendini geliştiren borsamız tarım sektöründe söz sahibi olan borsaların gerçek konumlarını kazanmaları hususunda kendine düşen görevi en iyi şekilde yerine getirmeye devam edecek.
