İhracatta en önemli sorun 'rekabetçi fiyat'

İSTANBUL –  Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından gerçekleştirilen ihracatçı eğilim araştırmasında öncelikli sorunlar arasında ilk sırada, yüzde 70,3 ile rekabetçi fiyat sunamama yer aldı.

2. çeyrek sonuçlarına göre firmaların yüzde 71'i girdi maliyetlerinin, yüzde 47,2'si ham madde birim ithalat fiyatlarının arttığını, yüzde 50,9'u genel karlılığın ve yüzde 52,2'si de ihracatta karlılık düzeylerinin düştüğünü belirtti.

Araştırma sonuçları, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin düzenlediği basın toplantısıyla açıklandı.

Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin beklentilere de yer verilen araştırmada, firmaların yüzde 47,2'si üretimin, yüzde 51,4'ü ihracatın, yüzde 44,8'i kapasite kullanım oranının ve yüzde 49,1'i girdi maliyetlerinin artacağını öngördü.

Yine araştırmaya katılanların yüzde 31,'i ham madde birim ithalat fiyatlarının, yüzde 17,3'ü genel karlılık düzeylerinin ve yüzde 15,4'ü de ihracatta karlılık düzeylerinin artacağını dile getirdi.

İkinci çeyrek sonuçlarına göre, ilk çeyrekte ihracatta yeni pazarlara girdiğini belirten firmaların oranı yüzde 42 iken bu oran ikinci çeyrekte yüzde 35,6'ya düştü.

Yılın üçüncü çeyreğinde ise ihracatta girilmesi planlanan ülkeler sırasıyla Rusya yüzde 19,2, Irak yüzde 14,1, İran yüzde 12,2, Suriye yüzde 11,4 ve Afrika ülkeleri yüzde 11,2 olarak sıralandı. Bu ülkelere bölgesel bazda bakıldığında ise Ortadoğu ülkeleri yüzde 70,1, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri yüzde 61,3 ve Afrika ülkeleri yüzde 54,1 oranlarıyla sıralandı.

Bu veriler, Türkiye ihracatının yüzde 50'sini yaptığı AB ülkelerinin hala ihracatta en önemli pazar olarak görüldüğüne işaret etti.

Yılın ikinci döneminde enerji kullanımına bakıldığında ihracatçıların elektrik enerjisi kullanımında yüzde 61, doğalgazda yüzde 32, su kullanımında yüzde 42'lik artış olduğu görüldü.

Firmalar ortalama 11 çalışan istihdam etti

İhracatçı Eğilim Araştırması 2. çeyrek sonuçlarına göre, Nisan-Haziran döneminde firmaların yüzde 61,1'i mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilirken, yüzde 44'ü de ihracatta müşteri kaybettikleri pazar olduğunu bildirdi.

Ankete göre, yılın 2. çeyreğinde firmalar tarafından ortalama 11 yeni çalışan istihdam edildi.

Ankete katılan firmaların yüzde 54,3'ü Nisan-Haziran döneminde ortalama 11 kişi istihdam ettiklerini bildirirken, bu istihdamın 2'sinin beyaz, 8'inin mavi yaka ve 1'inin de Ar-Ge personeli olduğu ifade edildi.

Bu oranlar yılın ilk çeyreğiyle karşılaştırıldığında, işe alımların arttığı gözlemlenirken, ''Temmuz-Eylül döneminde yeni çalışan istihdam edecek misiniz?'' sorusuna firmaların yüzde 25'inin ''evet'' yanıtını verdiği görüldü.

250 bin kişilik istihdam hedefine ulaşacağız

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, istihdam konusuna ilişkin değerlendirmesinde, bu zamana kadar 110-120 bin kişinin istihdam edildiğini, yıl sonuna kadar da 120 ile 130 bin kişinin istihdam edileceğini ve böylece daha önce açıkladıkları 250 bin kişilik istihdam tahminine ulaşılacağını kaydetti.

Firmaların yüzde 70’i kur riskinden korunamıyor

TİM Başkanı Büyükekşi'nin aktardığı araştırma sonuçlarına göre, yılın ikinci çeyreğinde her 3 firmadan yaklaşık birinin dış finansman talebi olduğu ve bu ihtiyacın yüzde 82,5 gibi büyük ölçüde özel bankalar tarafından karşılandığı tespit edilirken, kullanılan kredilerin yüzde 41'i döviz ya da dövize endeksli kredi özelliği taşıyor.    

İhracat sektörünün öncelikli sorunları arasında ilk sırada, yüzde 70,3 ile rekabetçi fiyat sunamama yer alırken, bunu sırasıyla hedef ülkedeki ekonomik koşullar, finansman, hedef ülkedeki bürokratik engeller, nitelikli personel yetersizliği, ürün kalitesi, hedef ülkenin dili izliyor.

Araştırmada dikkati çeken bir olgu da firmaların yüzde 61,9'unun kur riskinden korunmak için herhangi bir önlem almadıkları tespiti olurken, yüzde 24,2'si forward, yüzde 15,2'si vadeli işlem, yüzde 5,9'u opsiyon, yüzde 2,5'i swap'ı tercih ediyor.    

Yılın üçüncü çeyreğinde kapatılması gereken kredilerin tüm krediler içerisindeki ortalaması yüzde 18,1, Temmuz-Eylül döneminde yenilenmesi gereken kredilerin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 14,0 olurken, bu oran firmaların orta vadeli borçlanabilme imkanlarının olduğunu gösteriyor.

Firmaların yüzde 45,1'i yılın ikinci çeyreğinde yurt içinde hiç yatırım yapmadıklarını beyan ederken, yılın üçüncü çeyreğinde ise yurt içinde yeni tesis kurma ve satın almayı düşünenlerin oranı yüzde 11,4 oldu. Yüzde 47'si ise bu dönemde hiçbir yatırım yapmayı düşünmediğini ifade etti.

Yılsonu enflasyon öngörüsü yüzde 8.86

İhracatçıların piyasaya dair beklentilerinde de yıl sonu enflasyonu 8,86'ya gerilerken, bu oran ilk çeyrekte yüzde 9,02'ydi.

Gecelik faiz oranı yüzde 8,05 olarak tahmin edildi. Temmuz-Eylül döneminde dolar/TL kur tahmini 1,55, yıl sonu tahmini 1,58, aynı döneme dair diğer tahminler ise sırasıyla avro-TL'de 1,97 ve 2,00, avro/dolar paritesinde 1,28 ve 1,27 olarak belirtildi.

Firmaların 2010 yılı genel ekonomik beklentilerine göre ise sektörlerinde yüzde 49,3 oranında daha iyi, yüzde 37,5 oranında aynı kalacağı, yüzde 13,2 oranında daha kötü olacağı beklentisi söz konusuyken, Türkiye ekonomisine ilişkin yüzde 46,9'u daha iyi olacağını, yüzde 42,6'sı değişmeyeceğini, yüzde 10,5'i kötü olacağını düşünüyor.