İhracat eylülde yüzde 10.2 arttı

MUŞ  – İhracat, Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.25 artışla 9 milyar 229 milyon dolara yükseldi. Yılın Ocak-Eylül döneminde yüzde 12.45 artarak 82 milyar 189.7 milyon dolara ulaşan ihracat, son bir yıllık dönemde ise yüzde 11.32'lik artışla 111 milyar 243.2 milyon dolara çıktı.

Son ay verileri için İhracatçı Birlikleri kayıtlarını, önceki dönemler için TÜİK kayıtlarını esas alan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) eylül ayı ihracat oranlarını Muş'ta duyurdu.

TİM'in ihracatçı birliklerince kayda alınan ihracat verilerine göre, Eylül ayı ihracatı 2009 yılının aynı ayına göre yüzde 10.25 artışla 8 milyar 371.3 milyon dolardan 9 milyar 229 milyon dolara yükseldi. Temmuz ayında tek haneli artış hızına gerileyen ihracat, Ağustos ayında yüzde 11.44 ile çift haneli artış hızına ulaşmıştı.

Böylece Eylül ayında ihracat artış hızı bir önceki aya göre 1.19 puanlık bir gerileme yaşasa bile, çift hanede kalmayı başardı. Eylül ayında sanayi ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.69 oranında artarak 7 milyar 620 milyon dolara çıktı. Geçen yılın Eylül ayında sanayi ihracatı 6 milyar 947 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Sanayi mamulleri ihracatı da aynı dönemde yüzde 8.1 artışla 5 milyar 435 milyon dolardan 5 milyar 874.7 milyon dolara yükseldi. Eylül'de sanayi ihracatının toplam ihracat içindeki payı yüzde 82.57, sanayi mamülleri ihracatının payı 63.66 oldu.

Otomotiv liderliği geri aldı

Eylül ayında Türkiye'nin en çok ihracat yapan sanayi sektörü otomotiv endüstrisi oldu. Geçen ay birinciliği hazır giyim ve konfeksiyon sektörüne kaptıran otomotiv endüstrisi, Eylül'de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.68 artışla 1 milyar 462.6 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Yılın ilk 9 ayında otomotiv endüstrisinin ihracatı geçe yılın aynı dönemine göre yüzde 20.16 artışla 12 milyar 628.3 milyon dolara yükselirken, son 12 ayda ise 17 milyar 161.6 milyon dolara ulaşan otomotiv sektörünün bu dönemdeki ihracat artışı ise yüzde 22.73 oldu.

Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yüzde 11.4 arttı

Eylül ayında en çok ihracatın yapıldığı ikinci sektör ise hazır giyim ve konfeksiyon sektörü oldu. Hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün ihracatı Eylül'de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.40 oranında artışla 1 milyar 138.4 milyon dolara yükseldi. Ocak-Eylül döneminde sektörün ihracatı yüzde 11.54 artışla 10 milyar 654.7 milyon dolar olurken, son 12 ayda ise yüzde 12.51 artışla 14 milyar 403.8 milyon dolara ulaştı.

Demir çelik ürünleri ihracatı 1 milyar doları aştı

Eylül ayında en çok ihracatın yapıldığı üçüncü sektör demir çelik ürünleri sanayi oldu. Demir çelik ürünleri ihracatı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31.56 artışla 1 milyar 85 milyon dolara yükseldi. Sektörün ihracatı yılın ilk 9 ayında yüzde 8.77 artışla 8 milyar 902 milyon dolar oldu. Son 12 aylık dönemde ise demirçelik ürünleri ihracatı yüzde 5.50 artışla 11 milyar 747.6 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Kimyevi madde ihracatı yüzde 16 arttı

Eylül ayında kimyevi maddeler ve mamülleri ihracatı yüzde 15.54 artışla 973.7 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Sektörün ihracatı yılın ilk 9 ayında yüzde 31.4 artışla 8 milyar 998 milyon dolar oldu. Son 12 aylık dönemde ise kimyevi maddeler ve mamülleri ihracatı yüzde 26 artışla 11 milyar 811 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Elektrik-elektronik ihracatı 815.5 milyon dolar

Elektrik-elektronik ihracatı Eylül'de yüzde 3.31 artışla 815.5 milyon dolara yükseldi. Sektörün ihracatı yılın ilk 9 ayında yüzde 15.76 artışla 6 milyar 809.7 milyon dolar, son 12 aylık dönemde ise yüzde 15.4 artışla 9 milyar 485 milyon dolar oldu.

Makine ve aksamları ihracatı yüzde 16.94 artışla 503.2 milyon dolara, demir ve demir dışı metaller ihracatı yüzde 22.89 artışla 482.7 milyon dolara ulaştı. Tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı Eylül'de, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15.30 artarak 771.5 milyon dolar oldu. İşlenmiş tarım ürünlerinin toplam ihracat içindeki payı yüzde 8.36 olarak gerçekleşti.

Madencilik sektörünün ihracatı Eylül'de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11.75 artışla 290.6 milyon dolara çıktı. Sektörün, toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 3.15 oldu.

Tarım ihracatının payı yüzde 14.3

Tarım ihracatı Eylül'de yüzde 13.23 artarak 1 milyar 318.5 milyon dolara yükseldi. Tarım sektörün toplam ihracat içindeki payı yüzde 14.29 oldu. Bitkisel ürünler ihracatı yüzde 14.86 artışla 1 milyar 14.5 milyon dolara yükselirken, ağaç ve orman ürünleri ihracatı yüzde 8.02 artarak 231.2 milyon dolara çıktı.

Hayvansal ürünler ihracatı yüzde 8.40 artarak 72.8 milyon dolara yükseldi. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı yüzde 13.16 artışla 314 milyon dolara, yaş meyve ve sebze ihracatı yüzde 20.64 artışla 128.5 milyon dolara yükseldi.

En çok artış fındıkta

Eylül ayında ihracatın en çok artış gösterdiği ürün, yüzde 55.34'le fındık oldu. Geçen yıl Eylül'de 138 milyon dolarlık fındık ihracatı gerçekleştiren Türkiye, 2010 yılının aynı ayında 214.3 milyon dolarlık ihracat yaptı.

@page@

Eylül'de kuru meyve ve mamülleri ihracatı yüzde 31.2 artışla 113.3 milyon dolara yükselirken, kesme çiçek ihracatı ise yüzde 22.78 artışla 4.3 milyon dolar oldu. Sanayi ihracatında ise en yüksek oranlı artış yüzde 31.56 ile demir çelik ürünlerinde, yüzde 22.89 ile demir ve demir dışı metallerde, yüzde 16.94 ile makine ve aksam parçalarında gerçekleşti.

İhracatın yüzde 46'sı İstanbul

Eylül'de en fazla ihracat yapan il yüzde 46.2 pay, 4 milyar 260.4 milyon dolarlık ihracatla İstanbul oldu. İstanbul'u yüzde 9.6 payla Bursa, yüzde 7.1 payla Kocaeli izledi. İhracatın ilk 10'unda yer alan diğer iller şöyle: İzmir, Ankara, Manisa, Gaziantep, Denizli, Sakarya, Hatay. İhracat şampiyonu 10 ilin Eylül ayında gerçekleştirdiği toplam ihracat 9 milyar 229 milyon dolara ulaştı.

Almanya'ya 1 milyar doların üzerinde ihracat

En çok ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Eylül'de Türkiye'nin Almanya'ya ihracatı yüzde 10.9 artarak 1 milyar 7 milyon dolara ulaştı. İngiltere'ye ihracat 623.5 milyon dolarla ikinci, İtalya'ya ihracat 537.5 milyon dolarla 3'üncü sırada yer aldı. Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı diğer ülkeler şöyle:

"Irak, Fransa, Rusya, İspanya, ABD, İran, Romanya." Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı 10 ülkeye yönelik ihracatı ise Eylül'de 9 milyar 229 milyon dolara ulaştı.

TİM Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyükekşi

TİM Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Büyükekşi, ihracat rakamlarının açıklandığı basın toplantısında sorunlu dünya ekonomileri tablosuna rağmen ihracatın toparlanmaya devam ettiğini belirterek,  ancak ihracatçıların sıkıntılarının da sürdüğünü ifade etti.

İkinci çeyrekte ihracatın yüzde 23 büyüdüğünü fakat üçüncü çeyrekte daha makul bir büyüme olduğunu anlatan Büyükekşi, şöyle konuştu:

"Temmuzda yüzde 6, Ağustosta yüzde 9, Eylülde yüzde 8 büyüme var. İhracatın temposu biraz düştü. Bunda AB pazarlarının girdiği sıkıntının yanı sıra kurların da etkisi var. Kur ihracatçıya destek vermiyor. Rekabetçi kur düzeyi istiyoruz. Ancak söylediğimiz her şey gök kubbede hoş bir seda olarak kalıyor. Derdimizi, çığlığımızı anlatamıyoruz. Dünyada kur savaşları başladı. Bunun bir sonraki aşaması da ticaret savaşları olabilir. IMF bile kur savaşlarından endişe ettiğini açıklıyor. Japonya, Güney Kore, Brezilya, Tayvan ve Çin arasındaki kur savaşları Financial Times'ın manşetine çıktı. Bütün dünyanın birinci derecede önemli gördüğü ve müdahale ettiği bir durum var. Her ülke kendi para biriminin değerlenmesini engellemek için her şeyi yapıyor. Dünyada dış ticaret pastası daraldı. Herkes daralan pastadan daha fazla pay almak için çetin bir mücadele veriyor. Kur, pastadan pay almada önemli bir araç olarak kullanılıyor. Böyle bir ortam da Türk ihracatçısına 'kuru bırak verimli olmaya bak' diyenlerin bu gelişmeleri de görmesi gerekir."

Güçlü para konusu

Büyükekşi, son günlerde tartışılan güçlü para konusundaki görüşlerini de de paylaşmak istediğini belirterek, "Sayın Başbakanımız güçlü bir Türk Lirasının ülkemizin onuru olduğunu ifade etti. Türk lirasından altı sıfırın atılması, karşılıksız para basımının engellenmesi ve finansal istikrarla beraber paramızın itibarlı hale gelmesi dolayısıyla Başbakanımıza teşekkür ediyoruz" diye konuştu.

Hiç kimsenin parasının itibarsız olmasını istemeyeceğini bildiren Büyükekşi, şunları söyledi:

"Yurt dışında başı öne eğik şekilde dolaşmak, kendi parasının itibarsızlığı sebebiyle üçüncü sınıf insan muamelesi görmek istemez. Bu nedenle biz de itibarı olmayan bir TL istemiyoruz. Ancak, itibarlı para ile aşırı değerli para arasında fark vardır. Eğer bir para birimi üretim faktörlerinin verimliliğinden, ülkedeki gelişmeden farklı olarak değerleniyorsa ciddi sorun var demektir. Biz 1 milyona bir simit alınan para birimini tabii ki istemiyoruz. Karşılıksız basılan, yüksek enflasyon üreten bir para arzını istemiyoruz. TL itibarlı olsun, aşırı hareketlilikten uzak olsun, dünyada ticarete aracı olsun istiyoruz. Bunları isterken her gün değerlensin istemiyoruz. İhracatçı iki ay önce 1.59'dan sipariş alırken bugün 1.45'te aynı malın repetesine evet diyemiyor. Yeni müşteriye fiyat veremiyor. İstikrar istiyoruz. Önümüzü görebileceğimiz rekabetçi bir kur istiyoruz. Diğer taraftan, itibarlı paranın faizi yüksek olmamalı diyoruz. Aynen Sayın Başbakanımız gibi faizlerin yüksek olduğunu ve Merkez Bankasının faizleri düşürmesi gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü, yüksek faiz dışarıdan yeni para girişlerini teşvik ediyor."

Büyükekşi, dünyanın tüm itibarlı paralarının faizi son derece düşük olduğuna dikkati çekerek, "Biz de itibarlı ve düşük faiz veren bir TL istiyoruz. Türk Lirasındaki değerlenme süreci, Türkiye ekonomisinin verimlilik, rekabetçi üstünlük ve potansiyel üretim düzeyi ile paralel gelişmelidir. Ancak TL'deki değerlenme bunlardan bağımsız bir şekilde oluyor. Bu durumun uzun vadede sanayi ile ihracatı yok edeceğini düşünüyoruz" diye konuştu.

"TL değerlendikçe ihracatta zorlanıyoruz"

TL değerlendikçe ithalatın da patladığına değinen Büyükekşi, şöyle devam etti:

"Dün ilk 8 aydaki dış ticaret rakamları açıklandı. Ağustos ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 55,4'e düştü. Bu kırmızı alarmdır. Ocak-Ağustos döneminde ihracatımız yüzde 12,9 artarken ithalatımız yüzde 30,5 arttı. Dış ticaret açığı 42 milyar dolar oldu. Yıl sonunda muhtemelen 60 milyar dolara yaklaşacak. Ara malı ve tüketim malı ithalatındaki çok hızlı artış direk kur ile ilgilidir. TL değerlendikçe ihracatta zorlanıyoruz. İthalat kolaylaşıyor. Türkiye'nin tüm ihracatı ara malı ithalatını bile karşılayamaz hale geldi. Paramız değerlendikçe ithalatımız patlıyor. Sürdürülemez bir dış ticaret ve cari açık ortaya çıkıyor. Yine paramız değerlendikçe kaynak dağılımı bozuluyor. Dış ticarete konu edilemeyecek alanlara yatırım yapılıyor. Geçtiğimiz ay Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ı ve Merkez Bankası yöneticilerini TİM'de konuk ettik. Kurlar konusunda görüşlerimizi, düşüncelerimizi, önerilerimizi Merkez Bankası'na ilettik. Ancak yaptığımız önerilerin hayata geçirilmesi halinde istenen sonucun alınamayacağı ifade ediliyor."

Büyükekşi, Merkez Bankası Türkiye'ye giren dövizin en net izlendiği yer olduğunu belirterek, "Toplantımızın üzerinden iki hafta geçti. Ülkemize oluk oluk sıcak para girişi oluyor. İki gün önce günlük 1,5 milyar dolarlık giriş olduğu söyleniyor. Böyle bir ortamda Merkez Bankasının günlük alım miktarı ile giren parayı sterilize etmesi mümkün değildir" dedi.

Sıcak para girişinin sonucunda kurun geldiği seviyenin belli olduğunu anlatan Büyükekşi şöyle devam etti:

"Nominal kur neredeyse her gün bir kuruş düşüyor. Bu noktada Merkez Bankası'nın güçlü alımlar yapması gerekiyor. Dolarda 1,50 seviyesinin psikolojik sınır olduğunu defalarca dile getirdik. Bu gün ortaya çıkan 1,44 seviyesi ihracatçının tüm dengelerini olumsuz yönde değiştirdi. Sıcak paranın bu yıkıcı girişini faizler cezbediyor. Bizim kanaatimiz, 6 aylık bir süre içerisinde faizlerin yüzde 5 seviyesine indirilebileceği doğrultusunda. Bu durumda seçim dönemi öncesi ve sonrasında Türkiye'ye akacak sıcak paraya önlem alınmış olacak. Çünkü sıcak para 2011 seçimlerinde siyasi istikrarın devam edeceğini satın alıp yoğun bir şekilde içeriye girecektir."

Büyükekşi son olarak, il bazında ihracat rakamlarına göz atmak istediğini belirterek, şunları kaydetti:

"2010'nun ilk 9 aylık rakamlarına baktığımızda en fazla ihracat yapan il 5 sıralamasında herhangi bir değişiklik yok. İstanbul ilk sırada yer alıyor. Bursa, Kocaeli, İzmir ve Ankara İstanbul'u takip ediyorlar. Bu illeri Gaziantep, Manisa, Denizli, Sakarya ve Hatay izliyor. Geçen sene dokuzuncu sırada yer alan Denizli'nin bu sene ihracatını yüzde 31 artırarak sekizinci sıraya yükseldiğini görüyoruz. En fazla ihracat yapan üçüncü ilimiz Kocaeli'nin ihracatı yüzde 41 yükseliş gösterdi."