İhale Kanunu'nun istisna kapsamı genişletildi
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Cumhurbaşkanına bağlı kurulan ofisler ve başkanlıkların; Türkiye’nin tanıtımı, yatırımlar, finans kaynaklarının artırılması veya dijital dönüşüm ve teknolojik gelişimin sağlanması amacıyla yapacakları mal ve hizmet alımları da ihale sistemi dışına çıkarıldı.
Mehmet KAYA
Kamu İhale Kanunu’na 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile önemli değişiklikler yapıldı. Değişikliklerin Cumhurbaşkanlığı odaklı olması dikkat çekti.
Cumhurbaşkanlığı’nın yürütme görevini üstlenmesinin ardından, ofis ve kurulları da bünyesine almasıyla ağırlığı ve personel sayısı olağanüstü artacak. Daha önce Başbakanlık sanıldığının aksine kadro ve harcamaları bakımından bakanlıklara kıyasla çok küçük bir idari yapıydı. Oysa Cumhurbaşkanlığı gerek personel, gerekse doğrudan yönettiği ve icracı yetkileri bulunan ofis ve kurullar nedeniyle oldukça büyük bir idari yapı durumunda.
Yürürlüğe giren 703 sayılı KHK ile Cumhurbaşkanlığına devlet ihale sisteminde istisnalar getirildi. İstisna maddesine eklenen bir fıkra ile Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Cumhurbaşkanına bağlı olarak kurulan ofisler ve başkanlıkların; Türkiye’nin tanıtımı, ülkedeki yatırımlar, finans kaynaklarının artırılması veya dijital dönüşüm ve teknolojik gelişimin sağlanması amacıyla yapacakları mal ve hizmet alımları da ihale sistemi dışına çıkarıldı. İdare bu türden ihaleleri doğrudan almak ya da ihale açmak konusunda serbest olacak.
Cumhurbaşkanlığı Makamı ve İdari İşler Başkanlığı (Eski Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği), harcırah, kamu ihale, kamu konut, devlet ihale ve kamu ihale sözleşmeleri kanunlarına tabi olmadan her türlü mal ve hizmet alabilecek. Bu konuda usul ve esasları belirlemek üzere Cumhurbaşkanlığı bir karar yayınlayacak.
Cumhurbaşkanlığı hizmet özelli ve güvenlik şartlarının zorunlu olması halinde, Cumhurbaşkanlığının her türlü mal ve hizmet alımlarını “pazarlık usulüyle” yapmasına imkan tanındı.
Kamu İhale Kanununun istisnaları düzenleyen 3. maddesine, savunma, güvenlik ve istihbarat veya gizlilik içinde yürütülmesi gereken mal ve hizmet alımları niteliği verme yetkisi de Cumhurbaşkanına tanındı. TKİ’den kömür alımı konusunda Bakanlar Kuruluna tanınan istisna Cumhurbaşkanına da verildi. Ayrıca, Kamu İhale Kurumu’nun örneğin, yerli isteklilerin bir başka ülkede ihalelere katılmasının engellenmesi halinde, misillemede bulunma yönünde Bakanlar Kuruluna öneride bulunmak benzeri görevlerinde bildirim makamı Cumhurbaşkanlığı olarak değiştirildi.
Hazine ve Maliye de sistem dışına çıkacak
Öte yandan, aynı KHK ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na uluslararası toplantı ve proje etüt çalışmalarına yönelik de bir istisna getirildi. Buna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu ihale sistemine tabi olmadan, araştırma, etüt ve proje ile uluslararası ikili ve çok taraflı temas ve toplantılar düzenleme ve bunlarla ilgili her türlü mal ve hizmetlerin sağlanması gibi işleri yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere sözleşme veya pazarlık usulü ile yaptırabilecek. Bu kapsamda mal ve hizmet alabilecek. Bu istisna için Maliye ve Hazine Bakanlığı bir yönetmelik çıkaracak.
