Hububatta prim desteği ton başına 50 TL

ANKARA - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) hububatta müdahale alım fiyatlarını açıkladı.

Eker, TMO'da bu yılki hububat alım politikasını açıklamak amacıyla düzenlediği basın toplantısında, planlanan 5,5 milyon ton hububat alımı için 3 milyar lira finansman öngörüldüğünü bildirdi.

TMO'nun, Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kapsamında, çiftçilerin belgede belirtilen üretim alan ve miktarına göre Ofis'e getireceği ürünü miktar sınırlaması olmadan alacağını belirten Bakan Eker, üreticilere, kademeli alım fiyatından ve piyasadaki diğer gelişmelerden yararlanmak üzere, ürünlerini mümkün olduğu kadar geç satmaları tavsiyesinde bulundu.

TMO'nun kendisine yönelecek bütün ürünü 331 noktada alacak şekilde teknik ve finansman hazırlıklarını tamamladığını kaydeden Bakan Eker, öngörülen 3,3 milyar liralık finansmanın, daha önceki yıllarda olduğu gibi alınan ürüne dayalı olarak TMO'nun yurt içi ve yurt dışı piyasalardan alacağı kredi ile sağlanacağını, ayrıca Hazine'nin de gerektiği yerde destek olabileceğini söyledi. Bu işin devlet tarafından verilen bir görev olması nedeniyle, TMO'nun alım-satımlar nedeniyle oluşacak faaliyet zararının da görev zararı olarak Hazine'den karşılanacağını belirten Eker, Ofis'in ayrıca, olağanüstü hal stoku tutmak durumunda olduğunu hatırlattı.

TMO, yeni alım dönemine 2,3 milyon ton stok ile giriyor

Yeni alım döneminde 5,5 milyon ton hububat alımını planlayan TMO, bu döneme, 1 milyon 428,4 bin tonu buğday, 564 bin tonu arpa, 339,3 bin tonu mısır olmak üzere toplam 2,3 milyon ton stok ile giriyor.

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, bu yıl üretimin fazla olması nedeniyle, iç piyasada fiyatların aşırı düşmesini önlemek ve yerli üreticiyi korumak amacıyla, daha önce  Dahilde işleme Rejimi (DİR) kapsamında 1 Mayıs-15 Eylül olmak üzere 4,5 ay süreyle yasaklanan ihraç amaçlı buğday ithalatında sürenin 1 yıla çıkarıldığını bildirdi.

Buna göre, bu yıl 1 Mayıs'tan itibaren gelecek yıl 1 Mayıs'a kadar DİR kapsamında hammadde olarak ihraç edilmek üzere buğday ithalatı yapılmayacak.

Türkiye'nin dünyanın en büyük un ihracatçısı ülkelerden biri olduğunu, bazı yıllar birinci, bazı yıllar ikinci sırada yer aldığını hatırlatan Bakan Eker, ihracatçının mağdur olmaması için onlara dünya fiyatlarından buğday satışı yapılacağını, böylece TMO'nun stoklarının da değerlendirilmiş olacağını belirterek, "Onları zarara uğratmak gibi bir düşüncemiz yok. Piyasada et fiyatlarının yükselmesini önlemek, fiyatları regüle etmek için nasıl kasaplık hayvan ithal etme kararı aldıysak, burada da iç piyasada buğday fiyatlarının düşmemesi için ithalat yasağı süresini uzattık" dedi.

Eker, Türkiye'de bu yıl 21 milyon tonluk üretime karşılık, yurt içi tüketimin 18-18,5 milyon ton olduğunu, kalan bölümün tüccar ve sanayici tarafından değerlendirilerek ihraç edildiğini hatırlattı.

Buğdayda üretim maliyetleri geçen yıla göre düştü

Eker, geçen yıl buğdayın ton başına üretim maliyetinin 439 lira olduğunu, 500 lira alım fiyatı verildiğini belirterek, bu yıl ton başına üretim maliyetinin yüzde yarım azalışla 437 liraya düşmesine rağmen alım fiyatının arttırılarak 550 liraya çıkarıldığını söyledi. Bakan Eker, buradan hareketle geçen yılın alım fiyatlarıyla üretim maliyetleri karşılaştırıldığında yüzde 13 olan üretici refah payının (kar oranı), bu yıl yapılan müdahale alım fiyatı artışlarıyla net yüzde 37 olarak gerçekleşeceğini kaydetti.

Bakan Eker, üretim maliyetlerinin düşmesinde, uluslararası piyasada petrol fiyatlarının gerilemesine bağlı olarak gübre ve mazot fiyatlarının ucuzlamasının etkili olduğunu söyledi. 

Alım fiyatları

Yeni hasat döneminde kademeli müdahale alım fiyatı uygulanacağını belirten Eker, şöyle devam etti:

"ÇKS'ye kayıtlı üreticilerden, belgelerindeki miktarın tamamı satın alınabilecek. Geçtiğimiz yıl geçici ekiplerce yapılan alımlarda üreticiden alınan yüzde 2 hizmet bedeli, bu yıl yüzde 1'e düşürüldü.

Geçen yıl olduğu gibi, üreticilerden ürün satın aldığını belgeleyen tüccar ve sanayiciden, 1 Kasım'dan itibaren asgari 80 ton olmak kaydıyla alım yapılacak.

Ürün bedelleri 1 ay içerisinde üretici banka hesaplarına aktarılacak. Ancak alım noktasına, alım ödemelerine aracılık eden bankalardan alınan ürün kartı ile gelen üreticilere ürün bedelleri 10 gün erken ödenecek. Ürününü emanete bırakan üreticilere, talepleri halinde yüzde 30 avans ödenecek, ürünün TMO'ya satılmayarak geri çekilmesi durumunda depo kira ücreti alınmayacak. Makbuz senedine dayalı kredi sistemi çerçevesinde bankalardan kredi kullananların, ürünlerini TMO'ya satmamaları halinde kredi faizlerinin yüzde 25'lik kısmı TMO tarafından karşılanacak.

Kendi depolarında veya kiraladıkları depolarda ürün stoklayanlar da belirlenecek esaslar dahilinde yerinde emanet alım sistemi kapsamında makbuz senedi karşılığı kredi kullanabilecekler."

Eker, 2010-2011 dönemi için Anadolu Kırmızı Sert Ekmeklik Buğday müdahale alım fiyatının ton başına, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında 550 lira, Eylül ayında 560 lira, Ekim ayında 570 lira, Kasım ayında 580 lira olacağını, ayrıca ton  başına 50 lira prim ödemesi yapılacağını bildirdi.

Bakan Eker, bu yıl da gübre, mazot, sertifikalı tohumluk ve toprak analizi gibi destek ödemelerine devam edileceğini kaydetti. Buna göre ton başına, gübre desteği 15 lira, mazot desteği 11 lira, sertifikalı tohumluk desteği 18 lira, toprak analizi desteği 9 lira olarak uygulanacak.

Eker, "Primle birlikte 103 TL/ton olarak bakanlığımızca sağlanan destekler dikkate alındığında; çiftçinin eline 1 ton buğday için geçecek para, Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında 653 liraya ulaşacak. Bu miktar Eylülde 663 liraya, Ekimde 673 liraya, Kasımda 683 liraya yükselecek" dedi.

Satış fiyatlarının da alım fiyatlarıyla bağlantılı olarak belirlendiğini kaydeden Eker, buna göre sanayici ve tüccara satış fiyatlarının 1 Kasım 2010'dan itibaren 645 TL/ton, 1 Aralık 2010'dan itibaren 655 TL/ton olacağını açıkladı.

Eker, üreticilerin TMO iş yerlerinde herhangi bir sıkıntı ile karşılaşmamaları için ÇKS bilgilerini Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinde güncellemeleri ve TMO'nun belirlediği bankalarda hesap açtırarak alacakları ürün kartı ile alım noktalarına gelmeleri gerektiğini belirtti.

Banka kartı olan çiftçilere 10 gün erken ödeme

Bakan Eker, ürün bedellerinin 1 ay içinde üreticilerin hesaplarına yatırılacağını belirtirken, Ziraat Bankası, Halk Bankası, Akbank, Garanti Bankası, ING Bank, Yapı ve Kredi Bankası, Denizbank, Al-Baraka Türk, Fortisbank, TEB, HSBC bankalarından üretici kartı alan ve ürün satarken bu kartı bildiren üreticilerin ürün bedellerinin 10 gün önce ödeneceğini kaydetti.

Bu arada, ürün kartı sayesinde çiftçiler, belirtilen bankaların Türkiye'deki herhangi bir şubesinden parasını çekebilecek. Ürün bedellerinin hesaba yatırıldığına ilişkin bilgi, üreticinin cep telefonuna kısa mesajla gönderilecek.

Eker, ihracatçılara DİR kapsamındaki mamul madde ihracatı öncesi buğday ithalatının dönem boyunca 1 yıl süreyle kapatılacak olmasını dikkate almaları ve ham madde ihtiyaçlarını hasat döneminde piyasadan tedarik etmeleri önerisinde bulundu.

Hububat alım ve satış fiyatları

Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, tüccarın piyasaya girmesini sağlamak üzere, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) bu yılki hububat alım fiyatları ile birlikte, satış fiyatlarını da açıkladı.

Buna göre, TMO, 1 Kasım'dan itibaren, üreticiden ürün alan tüccardan ürün alacak. Ayrıca, aynı tarihten itibaren iç piyasaya, sanayici ve tüccara buğday satışına başlayacak.

TMO, Kasım'da üreticiden 580 liradan aldığı bir ton buğdayı, iç piyasaya 645 liraya satacak. 1 Aralık'tan itibaren de 1 ton ekmeklik buğdayın satış fiyatı 655 liraya yükselecek.

Ofis, alım-satım fiyatları arasında Haziran itibariyle yüzde 17,2, Kasım itibariyle ise yüzde 11,2 marj koydu.

Bakan Eker, tüccar, sanayici ve ihracatçıların, hesabını iyi yaparak, üreticiden mi TMO'dan mı alım yapacağına karar vermesi gerektiğini söyledi.

TMO geçen yıl, 1 ton sert ekmeklik buğdayı, haziran, temmuz, ağustos ayları için 500 liradan, eylülde  510 liradan, ekimde 520 liradan, kasımda da 530 liradan almıştı. Geçen yıl yine ton başına 50 lira prim ödenmişti.