Hizmet sektörünün 2023 ihracat hedefi 150 milyar dolar

DEMET ÖZTÜRK

ADANA - Hizmet ihracatı 2014 yılında 50.3 milyar dolarlık rekor düzeye ulaştı. Türkiye, dünyada hizmet ihracatında yüzde 1, hizmet ithalatında ise binde 5 oranında paya sahip. Bu kapsamda 2023 yılında 150 milyar dolar hizmet ihracatına ulaşmak hedefleniyor. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Hüseyin Çelik, dünyada ve Türkiye’de de hizmet sektörünün oranlarının gelişmişlik düzeyine göre artış gösterdiğini dile getirerek, Türkiye’de hizmet sektörünün yüzde 65’lik bir orana sahip olduğunu söyledi. 

Adana Ticaret Odası (ATO) tarafından düzenlenen “Dünyada ve Türkiye’de Hizmet Sektörünün Yeri ve Çukurova’nın Potansiyeli Çalıştayı” nın ardından hizmet sektörünü değerlendiren Çelik, Ekonomi Bakanlığı işbirliğinde ilk kez Adana’da gerçekleştirilen çalıştayın hizmet sektörleri açısından önemli bir adım olduğunu vurguladı. Çelik, hizmet sektörünün yarattığı istihdamla, özellikle Çukurova gibi göç alan bölgelerde işsizlik sorununa da çözüm olacağını dile getirdi. 

Genç işsizlik için fırsat 

Çelik, sanayi, tarım ve ticaret sektörüne harcanan emeğin hizmet sektöründe de harcanması gerektiğini dile getirerek, şöyle konuştu: “Hizmet sektörü kendi yağıyla kavrulup kendi dinamikleriyle yol alıyor. Dolayısıyla çok desteğe ihtiyaç olmadığının düşünüldüğünü zannediyorum. Bu anlamda ilk uygulama 2012’de başladı. Sağlık, eğitim, bilişim ve film olmak üzere 4 sektör seçildi ve devlet ilk defa hizmet sektörüne teşviklere başladı. Yapılan toplantıda bu sektörlerdeki teşviklerin yavaş yavaş sonuç vermeye başladığını da gördük. Fakat Türkiye’ye bunu 4 sektörle sınırlandırmamalı.” Hizmet sektörünün, özellikle 2023 hedeflerinde ilk 10’un arasına girebilmesi için toplam GSMH’nın yüzde 35’ine olan emeğin ya da çok daha fazlasının harcanması gerektiğini ifade eden Çelik, bunun nedenleri arasında ödemeler dengesi açısından bakıldığında hizmet sektörünün yaklaşık yüzde 85’inin Türkiye’ye kaldığını söyledi. Çelik, ayrıca, bu oranın sanayi ve ticarette yüzde 25 olduğunu da belirterek, Türkiye’nin katma değeri açısından en az 3 kat daha avantajlı olunduğunu, bu sebeple bu alana daha çok emek harcanması gerektiğini dile getirdi. Hizmet sektörünün istihdam konusundaki önemine de değinen Çelik, sektörde yüzde 65-70 oranında istihdam sağlandığını ifade ederek, “Yabancıların hizmet sektöründe istihdam edecek genç bulamamaları nedeniyle Türkiye’deki genç işsizlik bunun için iyi bir fırsat oluşturuyor” ifadelerini kullandı. 

Ekonomi Bakanlığı öncülüğünde bu alanda yeni bir teşvik politikasının açıklanacağını anlatan Çelik, sözlerine şöyle devam etti: “Burada sadece 4 sektörü değil, diğer hizmet sektörünün bileşenlerini de içine alan bir yapılanmaya girilecek. Ayrıca bir başka önemli gelişme oldu. 2013 yılında Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin altında hizmet ihracatçıları meclisi kuruldu. Şimdi onun faaliyetleri de bir taraftan yürüyor. Adana Milletvekilimiz Prof. Dr. Necdet Ünüvar’ın ve ATO Başkanı Atila Meneşe’nin de olduğu bir sohbetimiz sırasında ‘Türkiye’deki genel gelişmelerden yararlanarak, Adana’da bunun öncülüğünü yapalım, Adana’da hizmet sektörünü gözden geçirelim ve bu arada fırsatları önceleyerek hayata geçirelim’ çabasında olduk. Bu toplantı ATO başkanlığında yapıldı ve Türkiye’de bir ilk oldu. Ekonomi Bakanlığı tarafından yakında hizmet sektörü ihracatını teşvik etmeye yönelik ulusal bir arama toplantısı yapılacak. Bundan sonra sektör için detayları çalışacağız. Diğer sektörlerle sinerji alanları oluşabilir, onları belirleyeceğiz. Bir eylem ve strateji planı çıkacak.”

 Yaşlılık dünyada önemli bir sorun 

Çelik, dünyanın önemli sorunlarından birisinin yaşlılık olduğuna değinerek, ülkelerin yaşlılarına bakacak destinasyonlar aradıklarını ifade etti. Çelik, yapılan çalışmalar neticesinde, ülkelerin kendi kültürlerinde ve mimarilerine uygun yaşam koşullarındaki insanları ve uygun fiyat talebinde bulunanları tercih ettiklerini saptadıklarını ve bunun doğrultusunda Türkiye’nin bu alanda önemli bir rekabet üstünlüğüne sahip olduğunu gördüklerini söyledi. Özellikle İskandinav, Avrupa ülkeleri ve Japonya gibi yaşlılığın belirgin olduğu ve gelirin çok olduğu ülkelerde yaşlı turizminin gerçekleştiğini belirten Çelik, turizmin 12 aya yayıldığı Alanya’da biraz derme çatma yürüyen yapılanmanın Adana’da da oluşturulacak bir destinasyon ile gerçekleşebileceğini dile getirdi. Hedef ülkelerle 10 yıllık ya da 20 yıllık anlaşmalar yapılabileceğini aktaran Çelik, “Diğer ülkelerdeki insanların yaşlılarına buradaki yaşam koşullarında hizmet sunalım. Bunun içinde sağlığı da olacak, eğitimi de olacak, yemek sektörü de olacak. Yani bütün hizmet sektörü bileşenleri kendini orada bulacak” dedi.

Hizmet sektörü Adana'da ilk sırada

ATO Başkanı Atila Menevşe ise, hizmet sektörüne dair gerçekleştirdikleri çalışmanın başarıyla sonuçlandığını dile getirerek, bundan sonraki süreçte de bu başarıyı devam ettirecek çalışmalarda bulunacaklarını söyledi. Menevşe, sözlerine şöyle devam etti: “Her sektör kendisini ifade eden durum tespitlerini yaptı. Sonra bu konu bir eylem planına dönüşecek, eylem planı sonucunda sadece bu çalışmayla kalınmayacak. Eylem planlarının uygulamasının nasıl yapılacağı konusunda bir planlama yapılacak. Eylül ayında yapılan çalışmaları bir kitap haline getireceğiz ve kamuoyu ile paylaşacağız.” Adana’da hizmet sektörünün yıllık cirosunun 32 milyar lira olduğunu anlatan Menevşe, 2017 yılında ciroyu 100 milyar liraya çıkarmak için bütün sektörlerden söz aldıklarını belirtti. Hizmet sektörünün, Adana’da tarım ve sanayi sektöründen daha önde olduğunu vurgulayan Menevşe, “Adana hizmet sektöründe önde hatta Türkiye ortalamasının da daha ilerisinde. Hizmet sektörünün teşvik edilmesi, daha ileri konuma gelmesi bilhassa teknolojiyle kendini yenileyerek, daha verimli hale dönüştürmesi gerektiğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.