Havada korsan paniği
Pegasus Havayolları'na ait Ukrayna-Sabiha Gökçen seferini yapan uçağın, bir hava korsanı tarafından kaçırılması girişimi 4 saatlik bir operasyonla sona erdirildi
İSTANBUL- İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Pegasus Havayolları uçağındaki yolcuların tahliyesi ve korsanın etkisiz hale getirilmesinin ardından Sabiha Gökçen Havalimanı'nda gazetecilere açıklama yaptı.
Mutlu, saat 18.00 itibariyle Sabiha Gökçen Havaalanı'na, Pegasus Havayolları'na ait Ukrayna-Sabiha Gökçen seferini yapan uçağın, bir hava korsanı tarafından kaçırılmak suretiyle indirildiğini söyledi.
Hava korsanının, uçağın Soçi'ye indirilmesi yönündeki talepleri üzerine pilot ve mürettebatın, gayet başarılı bir uygulamayla uçağın Soçi yerine İstanbul'a indirilmesini sağladığını aktaran Mutlu, şunları söyledi:
"O andan itibaren havaalanımıza gelişleriyle ilgili bütün hazırlıkları ilgili birimlerimiz, başta emniyet müdürlüğümüz olmak üzere havaalanındaki bütün birimlerimiz süratli bir kriz merkezi oluşturarak takip etmeye başladık. Yoğun istihbari bilgi akışını, bütün kanalları kullanmak suretiyle, uçakta hava korsanının yalnız olup olmadığı, yanında başka kişiler olup olmadığı, ifade ettiği gibi bir bombayı uçağın bagajına yerleştirip yerleştirmediği, ne tür bagajlarının olduğu, bu bagajların içinde ne tür malzemelerinin olduğuna varıncaya kadar çok detaylı, istihbari yönden ağırlıklı bir çalışma yürüttük. Şahısla ilgili de bütün detaylı bilgileri, bütün istihbari birimlerimizin mükemmel çalışmasıyla koordine ettik."
Müzakere süreci
Ne yapacaklarını kararlaştırdıklarını, bu süreçten sonra da hava korsanıyla bir müzakere sürecini başlatarak, zaman içinde yapacakları çalışmaları daha da netleştirip, hazırlıklarını sürdürdüklerini anlatan Mutlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu esnada havaalanı trafiğini bir müddet geçici olarak da olsa trafiğe kapattık. Müzakereler sonucunda oluşturulan güvenle yolcuların önce kadın, çocuk ve yaşlılarını almayı hedeflediğimizi ve buna kendisinin de yanaştığını gördük ve bu niyetle başlatmış olduğumuz boşaltma ameliyesi esnasında diğer yolcuların da aşağıya indirilmesini sağlayarak, içeride korsanın mürettebatımızla baş başa kalmasını temin ettik. Bu arada gene emniyetimizin özel harekat birimleri, uçağın muhtelif yerlerinden kendilerine uygun bir şekilde uçağa sızarak, yolcunun boşaltılması esnasında gerekli tertibatlarını aldılar ve yolcuların boşaltılması ameliyesi bittikten sonra uçakta kalan korsana karşı süratli ve etkili bir müdahaleyle hava korsanını etkisiz hale getirdiler. Hava korsanı, gerekli işlemleri yapılmak üzere emniyetimizin gözetimindedir. Bütün mürettebat ve yolcularımız, hiçbir sağlık problemi yaşamaksızın kurtarılmışlardır. Operasyon tamamlanmıştır."
Mutlu, "Bu operasyonun yönetilmesinde, Emniyet Müdürümüz, emniyete bağlı bütün birimlerimiz, İstanbul'daki bütün istihbarat birimlerimiz, Ankara'da Sayın İçişleri Bakanımız, İçişleri Bakanlığımızın bütün ilgili birimleri, kriz merkezinde görev yapmakta olan bütün arkadaşlarımız çok yoğun bir işbirliği gerçekleştirdiler ve çok başarılı bir operasyon tamamlandı" diye konuştu.
Olayın üzücü olduğunu vurgulayan Vali Mutlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Soçi'de barışa hizmet eden olimpiyatların, barış ruhunu yükseltecek olan olimpiyatların sabote edilmesine yönelik birtakım istihbari bilgiler farklı kanallardan zaten geliyordu ama bunun şehrimizde yaşanmış olması bizi üzmüştür. Fakat güvenlik birimlerimiz, bu konularda ne kadar yetkin, donanımlı, süratli, istihbarat paylaşımında bilgili ve maharetli olduklarını, hiç kimseye bir sıkıntı yaşatmaksızın gerçekleştirdikleri operasyonla net olarak gösterdiler ve kendilerine duyulan güveni bir kez daha teyit etmiş oldular. Yürekten kutluyorum. Pegasus Havayolları başta olmak üzere, bu operasyonda üzülmüş olan herkese bir kez daha 'geçmiş olsun' dileklerimi iletiyorum."
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Vali Mutlu, "Korsanda bomba var mıydı?" sorusuna karşılık, "Üzerinde bir bomba yok" dedi.
Korsanın saat kaçta etkisiz hale getirildiğinin sorulması üzerine, bunun twitter'da paylaştığı mesajlara bakılarak anlaşılacağını söyleyen Mutlu, korsanın sarhoş olup olmadığı sorulunca da şu yanıtı verdi:
"Sarhoş olduğu yönünde bütün bilgileri aldık. Biz içeride yapacağımız operasyonda akli melekeleri nedir, problemleri var mıdır, ruh sağlığı yerinde midir, fevri midir, psikolojisi nedir, alkol almış mıdır, yol boyunca alkol kullanmış mıdır, bütün değerlendirmeleri yaptık. Bununla ilgili alkol noktasında herhangi bir bulgu bize ulaşmadı. Tabii ki şunu söyleyeyim, alkol almamış olmakla birlikte, farklı kendisini zinde tutacak şeyler kullanmış olabilir."
Vali Mutlu, korsanın tam olarak ne istediği yönündeki soruya karşılık, "Müzakereler esnasında paylaştığı şeyler oldu. Özellikle kendi ülkesinden İstanbul'daki birtakım yetkililerle görüşme noktasında arzuları oldu. Bütün bunları o müzakere süreci içinde gerekli zamanlamalarla biz de koordine etmeye çalıştık. Talepleri vardı kendi ülkesine iletmek istediği" yanıtını verdi.
Korsanın Ukraynalı olduğunu belirten Mutlu, "Ne yapacağına dair bir şey paylaştı mı?" sorusu üzerine de "Hayır. Uçağı Soçi'ye yönlendirmeyi istiyordu. Oradaki sportif faaliyetlerle ilgili bir mesaj vermek niyetinde olduğu anlaşılıyordu" dedi.
Bir gazetecinin, "Soçi'de gözaltılar olmuş" şeklindeki sorusuna karşılık bunu bilemeyeceğini ifade eden Mutlu, "Ülkesine teslim edilecek mi?" sorusu üzerine de "
Örgütsel bağlantıyla ilgili bir bulgumuz yok
Vali Mutlu, korsanın 40-45 yaşlarında olduğunu, örgütsel bağlantısı olup olmadığı yönündeki soruyu da "Örgütsel bağlantısıyla ilgili herhangi bir bulgumuz yok. Tabii ki bunlar incelenecek" şeklinde yanıtladı.
Korsanın neden Türk uçağına seçtiğine ilişkin soru üzerine de Mutlu, "Bu konuyla ilgili çok net olarak bir şey söylemiş değil. Tabii ki neden bizim bir uçağımız üzerinde böyle bir şey yaptı bunu bilemiyorum. Belki kendisine göre birtakım açıklamaları olabilir" dedi.
Bu konuda Ukraynalı yetkililerle bir görüşmeleri olmadığını söyleyen Mutlu, "Elinde paket mi vardı, nasıl bomba olduğuna inandırdı?" sorusuna karşılık da "Elinde bir el çantası vardı. El çantasında birtakım elektronik, i-pad, cep telefonu türü şeyler vardı" şeklinde konuştu.
Vali Mutlu, korsanın nasıl ikna edildiğinin sorulması üzerine, "Müzakerecilerimiz vardı. Ukrayna diliyle konuşan etkili bir müzakerecimiz vardı. Müzakerecimizle bu konuyla ilgili gerekli donanımlı bir arkadaşı kullandık. Kendisini de biraz rahatlatmış olduk böylece" dedi.
Korsanın Çerkezlere yönelik herhangi bir açıklaması olmadığını vurgulayan Mutlu, "Çerkez meselesine, Çerkez yurttaşlarımızın veyahut Kafkaslar'da yaşayan Çerkezlerin sorunlarına yönelik herhangi bir ifadesi mülakatlar esnasında olmadı" diye konuştu.
Vali Mutlu, "Yolcuların tanıklığına başvurulacak mı?" sorusuna karşılık da "Şimdi onları hem misafir ediyoruz hem de bu konuyla ilgili adli makamlar, bundan sonraki süreci onlar takip edecekler" dedi.
Hava korsanıyla ilgili soru üzerine Mutlu, "Adli makamlar bununla ilgili işlemleri yapmak üzere gözaltı verecek. Gözaltından sonra da emniyetimiz uygun yerde sorgulamalarını yapacak" diye konuştu. .
Mutlu, korsanın etkisiz hale getirilmesine ilişkin de şunları kaydetti:
"Zor kullanmak durumundaydık. İkna sürecinde teslim olması konuları da paylaşıldı fakat kendiliğinden teslim olmayınca da ikna etmemiz gerekiyordu. Nisbi bir yarası var, çok ağır bir şey değil ama bir boğuşma sonucunda, mukavemeti oldu. Bir boğuşma sonucunda etkili bir şekilde arkadaşlar gerekli müdahaleyi yaptılar. Silah kullanmaya gerek kalmadı."
Korsanın kendi ülkesiyle ilgili talebinin ne olduğu sorulan Vali Mutlu, Ukrayna ile ilgili değil, buradaki temsilcileriyle bir görüşme talebi olduğunu söyledi.
Vali Mutlu, korsanın niçin böyle bir eyleme giriştiği sorusuna karşılık, bundan sonraki adli süreçte bu tür bilgilerin paylaşılabileceğini kaydetti.
Korsanın başlangıçta Soçi'ye gittiğini düşündüğünü aktaran Mutlu, "Tabi, bir müddet sonra İstanbul'da olduğunu fark etti. Birden bire de haber vermek doğru değildi" dedi.
"Kokpite girmedi, giremezdi"
Korsanın kokpite girip girmediği sorulan Mutlu, "Kokpite girmedi, giremezdi. Pegasus Havayolları'nın onunla ilgili tedbirleri fevkalade iyiydi" dedi.
Bir soru üzerine, korsanın, savaş uçaklarını gördüğünde bir tepki verip vermediğini bilmediğini söyleyen Mutlu, korsan hakkında uluslararası hukukun ve Türkiye Cumhuriyeti hukukunun gerektirdiği yasal işlemlerin yapılacağını kaydetti.
Mutlu, "Hem uluslararası hukuktan hem de ülkemizin hukukundan doğan yasal işlemler var. Adli makamlar bunların gereğini yapacaktır" dedi.
Uçaktaki 109 kişinin, Sabiha Gökçen Havalimanı'ndaki emniyet noktasında ifadelerine başvurulduğu öğrenildi.
Arınç: "Soyadının Kozlof olduğunu biliyorum"
Bu arada, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç da Bursa'da yerel bir televizyon kanalında yayınlanan "Seçim 2014" programında uçağı kaçırma girişiminde bulunan kişinin soyadının Kozlof olduğunu bildiğini belirtti. Arınç, "Üzerinde silah olmadığı biliniyor ama bir bomba ihbarında hala ısrar ediyor ve kendisinin alkollü olduğu ifade ediliyor. Bir anlatıma göre Ukrayna'da yaşanan olaylar sebebiyle oradaki tutuklamaları ve gözaltına almaları protesto etmek amacıyla bunu yaptığı ifade ediliyor."
Kharkov başsavcılığından soruşturma
Kharkov Başsavcılığı Basın Sekreteri Vita Dubovik, yaptığı açıklamada, savcılığın konuyla ilgili soruşturma başlattığını, yolcunun yalnız uçtuğunu, uçağın bagajında "bomba bulunduğunu" söylediğini ve uçağın rotasını 22. Kış Olimpiyat Oyunları'nın başladığı Soçi'ye çevrilmesini istediğini ifade etti. Dubovik, ön bilgilere göre yolcunun pasaport kontrollerinde normal davrandığını ve herhangi şüpheli bir davranış tespit edilmediğini belirtti.
Savcılık, Türk kolluk kuvvetlerinin soruşturmayı yürüttüklerini söyledi.
Yolcular havalimanından ayrılmaya başladı
Pegasus Havayolları'na ait Kharkov-İstanbul seferini yapan uçağın yolcuları, Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan ayrılmaya başladı
Yolcular, ifade verdikten sonra pasaport işlemlerinin ardından kendilerini bekleyen yakınlarıyla kucaklaştı. Havalimanındaki bazı yolcular ise hava trafiğindeki aksama nedeniyle olaya tepki gösterdi.
Kaçırılma girişiminde bulunulan uçağın yolcularından Mesut Koç, yaşadıkları olayı şu sözlerle anlattı:
"Kharkov'dan İstanbul'a gidiyorduk. 5.30 sıralarında 16 bilet numaralı koltuktaki bir adam ön tarafa gelmeye başladı. Kabin amiriyle görüşmeye başladı. Daha sonra da iş yaklaşık 30 dakika ayakta konuşmaya döndü. Kabin amirleri ve görevli arkadaşlar krizi bayağı iyi yönettiler. Adamı oturttular ve bir şeyler ikram ettiler. Daha sonra sürekli konuşma ve telefonlaşma... Olimpiyatların olduğu yere gitmek istiyormuş. Fakat oraya gidilmedi. Anons yapıldı. Daha sonra Sabiha Gökçen'e indik. 3,5 saat de orada bekledik. Başka bir şey yok."
Kabin amirlerinin olayı oldukça sakin şekilde karşıladığını ifade eden Koç, "Yolcular da sakindi. Ben zaten 2. sıradaydım, arkasında oturuyordum. Yani her şeyi bire bir gördük ve duyduk. Yanımızda Rusça bilen arkadaşımız vardı. Uçağa otobüsün getirilmesini, yolcuların indirilmesini istediler" dedi.
Uçaktan tahliyeleri gerçekleştikten sonra polisin müdahale etmiş olabileceğini kaydeden Koç, "Alkollü müydü?" şeklindeki soruyu "Alkollüydü. Belliydi zaten. Baygın gibi duruyordu" diye yanıtladı.
"Üzerinde bomba olduğunu söyledi mi?" şeklindeki soru üzerine ise Koç, "Söyledi. 'Üzerimde bomba var, bomba patlatacağım' dedi" ifadelerini kullandı.
Yolculardan öğrenci Kenan Arık ise hava korsanının oldukça sakin bir görüntü çizdiğini kaydederek, pilotların Soçi'ye ineceklerini söylediklerini ifade etti. Korsanın nasıl etkisiz hale getirildiğini görmediklerini söyleyen Arık, "Bizi uçağın arka tarafından çıkardılar. Çıktıktan sonra özel tim, uçağın altından ve ön tarafından ilerledi. Bizi de o sırada uçaktan tahliye etmişlerdi. Tek kişiydi" diye konuştu."
Bu arada, hava korsanının, sağlık kontrolünden geçirildikten sonra emniyete götürüldüğü öğrenildi.