Hava kirliliği alarmı! PM10 ve azot oksit seviyeleri yükseldi: Kirleticiler İstanbul'a hapsoldu!

İstanbul'da yüksek basıncın etkisiyle kirleticiler atmosfere yükselemeyerek yer seviyesinde sıkıştı ve hava kirliliği kritik seviyelere ulaştı. Uzmanlar, özellikle trafiğin yoğun olduğu bölgelerde PM10 ve azot oksit seviyelerinin arttığını belirtirken, vatandaşlara kötü hava koşullarında maske kullanmalarını tavsiye ediyor. Meteorolojik verilere göre, hafta sonuna kadar hava kirliliğinin benzer seviyelerde devam etmesi beklenirken, gelecek hafta başlayacak yağışlarla havanın temizlenebileceği öngörülüyor.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

İstanbul’da son günlerde hava kirliliği seviyelerinde artış yaşanıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Kuzu, şehirde etkili olan yüksek basınç nedeniyle kirleticilerin atmosferde yükselemediğini ve yer seviyesinde baskılandığını belirtti.

Hava kirliliği, özellikle trafik, sanayi faaliyetleri, fosil yakıt kullanımı ve meteorolojik faktörlerin birleşimiyle artarken, Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı (UHKİA) verilerine göre PM10 ve azot oksit seviyelerinde ciddi bir yükseliş gözlemlendi.

Trafik kaynaklı kirlilik öne çıkıyor

İstanbul’daki hava kirliliğinde trafik en büyük etkenlerden biri olarak gösteriliyor. Esenyurt, Mecidiyeköy, Aksaray, Şirinevler ve Kadıköy, yüksek kirlilik seviyelerinin tespit edildiği başlıca bölgeler arasında yer aldı. Özellikle Göztepe, Kağıthane ve Tuzla'daki hava kalitesi ölçüm istasyonları, yüksek PM10 değerleriyle dikkat çekti.

Rapora göre, 2023 yılı itibarıyla İstanbul’un yıllık PM10 ortalaması metreküp başına 39,77 mikrograma ulaştı ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kılavuz değerinin 2,65 katına çıktı. İstanbul’da 2022 yılında da PM2,5 seviyelerinin yeterince ölçülmediği ve DSÖ limitlerinin çok üzerinde olduğu belirtilmişti.

Meteorolojik koşullar kirleticileri yer seviyesinde tutuyor

Prof. Dr. Levent Kuzu, meteorolojik şartların hava kirliliği üzerinde büyük bir etkisi olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Yüksek basınç nedeniyle kirleticilerin atmosfere yayılması zorlaşıyor ve yer seviyesinde sıkışarak soluduğumuz havayı daha da kirletiyor. İstanbul Boğazı’nda görülen yoğun sis de bunun bir göstergesi. Bu tarz hava olaylarında, özellikle partikül madde (PM10) ve azot oksit seviyelerinde belirgin artışlar yaşanıyor."

Kuzu, hava kirliliğinin hafta sonuna kadar benzer seviyelerde devam edeceğini ve gelecek hafta beklenen yağışlarla havanın kısmen temizlenebileceğini ifade etti.

Hava kirliliğine karşı alınabilecek önlemler neler?

Hava kirliliğinin özellikle solunum yolu hastalıklarını tetikleyebileceği belirtilirken, uzmanlar vatandaşlara kötü hava koşullarında maske kullanmalarını öneriyor. Prof. Dr. Kuzu, kötü hava koşullarında alınabilecek bireysel önlemleri şöyle sıraladı:

* Maske kullanımı: Özellikle partikül maddelerden korunmak için kaliteli maskeler kullanılabilir.

* Trafikten uzak durma: Kalabalık caddeler yerine ara sokaklarda yürümek kirliliğe maruz kalma oranını azaltabilir.

* Hava kalitesini takip etme: Hava kalitesi indeksleri düzenli olarak kontrol etmek.

Öte yandan, hava kirliliğinin önlenmesi için trafik yoğunluğunun azaltılması, toplu taşıma kullanımının artırılması ve elektrikli araçlara geçişin hızlandırılması gerektiği vurgulandı.