Güney Irak'tan yatırım çağrısı

Handan Sema CEYLAN / Derya EĞRİCAN GÜLEÇ

MERSİN - Irak petrollerinin üçte birine ve 2.5 milyar varillik rezerve sahip olduğu belirtilen Maysan Eyaleti, Türk yatırımcılarına cazip fırsatlar sunuyor.

70 bin konutluk açığı bulunan eyalette, en cazip yatırım ise inşaat alanında. Ekonomik kriz döneminde önemi daha da artan Ortadoğu pazarındaki yatırım alanları her geçen gün biraz daha genişliyor.

Kriz döneminde Türkiye pazarının daralmasının ardından çıkışı Ortadoğu'da bulan başta müteahhitler olmak üzere inşaat sektörü gözünü Irak'ın Kuzey'inden sonra şimdilerde Güney'ine de çevirdi. Her bölgesi yeniden yapılanma sürecinde olan Irak ise yatırımcılara birbirinden cazip olanaklar sunuyor.

Irak'ın Güney'inde yer alan Maysan Eyaleti, 10 yıllık vergi muafiyeti getirip tüm malların giriş ve çıkışını gümrüksüz serbest bırakarak başta müteahhitler olmak üzere Türk yatırımcılara önemli bir pazarın kapılarını aralıyor.

Güvenlik sorunu bulunmayan bölgenin en ciddi problemi ise bir Türk bankasının yer almaması. Türk yatırımcıları bölgesine davet eden Maysan Eyalet Valisi Mohammed Shyaa Sabbar Al-Sudani Türk bankalarının da ilgi göstermesi halinde iki ülke arasındaki ticaretin katlanarak devam edeceğine inandığını söylüyor.

Öte yandan Maysan Eyaleti'nde Türk yatırımları da bir taraftan boy göstermeye başladı. Kürk İnşaat, 30 dönüm arazi üzerinde AVM, otel ve ofis kulesi projeleri bulunduğunu açıkladı. Dicle nehri kıyısında, 3 tarafı nehirle çevrili bir settin önünde projelerini gerçekleştiren firma, konut projeleri ile de ilgileniyor. Eyalette bir Türk firması ise 400 yataklı hastane inşa ediyor.

Özellikle Türk ortak tercih ediyorlar

Yatırımcılara Maysan Eyaleti'nin yatırım olanaklarını anlatmak üzere beraberindeki heyetle birlikte Mersin'e gelen Maysan Eyalet Valisi Mohammed Shyaa Sabbar Al-Sudani, DÜNYA'nın sorularını yanıtladı. Çok verimli topraklara sahip olduklarını kaydeden Al-Sudani, aynı zamanda çok önemli petrol rezervleri bulunduğunu da bildirdi. Maysan'da 4 adet fabrika bulunduğunu ve bunların kağıt, yağ, plastik ve şeker üzerine faaliyet gösterdiğini anlatan Mohammed Shyaa Sabbar Al-Sudani, Türk yatırımcılara büyük önem verdiklerini vurguladı. Türk yatırımcıların son dönemlerde Maysan Eyaleti'ne ilgisinin arttığına dikkat çeken Al-Sudani, bir Türk şirketinin 400 yataklı bir hastane inşaatı gerçekleştirirken bir diğerinin petrol araştırdığını bildirdi. Türk firmaları ile yerli firmalar arasındaki işbirliklerinin de giderek arttığına değinen Al-Sudani, "Biz de ortaklık için Türk firmalarını özellikle tercih ediyoruz" dedi.

Maysan'dan Türk bankalarına davet

Her türlü yatırım ve yatırımcıya açık olduklarını ifade eden Mohammed Shyaa Sabbar Al-Sudani, eyaletinin yatırım olanaklarının bazılarını şöyle açıkladı: "Öncelikle yatırımcıları 10 yıl vergiden muaf tutuyoruz. Tüm malların giriş ve çıkışlarını gümrüksüz serbest bırakıyoruz. Yatırım süreleri 50 yıl ve üzerinde olabilir. Tüm eleman ve personel paralarını bankayla gönderiyoruz ve bunun için bir ücret almıyoruz. Aynı zamanda yatırımcı gerçekleştirdiği projelerin hisselerini almak ve satmakta serbest. Bunu yatırımcı hiçbir Iraklının hissesi olmadan kendi adıyla da yapabilir. Irak petrol rezevlerinin 3'te birine sahibiz eyaletimizin önü açık."

En büyük sıkıntılarının ise bir Türk bankası bulunmaması olduğunu vurgulayan Maysan Valisi Mohammed Shyaa Sabbar Al-Sudani, "Bu konuda Türk bankalarına buradan çağrıda bulunuyorum. Şube açmak isteyenlere her türlü yardımı sağlamaya hazırız" ifadelerini kullandı.

Güzeloğlu: Mersin ile Maysan kardeş şehir olacak

Mersin'in dış ticaret odaklı bir ekonomik yapısı bulunduğuna işaret eden Mersin Valisi Hasan Basri Güzeloğlu, bu ticarette Irak'ın ayrı bir yeri bulunduğunu anlattı. Ancak henüz ticari hacim olarak Güney Irak'ın çok fazla ön plana çıkmadığına değinen Güzeloğlu, bu bölgeye dikkat çekmek istediklerini ve bu nedenle Maysan Valisi'ni Mersin'e davet edip yatırım olanaklarını yatırımcılarla paylaşmasını istediklerini bildirdi. Gerek nüfus büyüklüğü gerek petrol ve doğalgaz gelirleri açısından Maysan'ın Güney Irak'ın önemli bir eyaleti olduğunu vurgulayan Vali Hasan Basri Güzeloğlu, "Maysan ile Mersin arasında bir ticari işbirliği geliştirerek Türkiye ile Irak arasında çok ön planda olmayan Güney Irak'ı gündeme getirmek amacındayız" dedi.

Önümüzdeki günlerde Mersin ile Maysan arasında kardeşlik ve ortaklık anlaşması imzalanacağını ifade eden Hasan Basri Güzeloğlu, Maysan Eyalet Valisi ile bu konunun mutabakatını yaptıklarını, yıl sona ermeden gerekli imzaların atılacağına inandığını söyledi. Bu çerçevede Maysan'a geniş bir heyetle ziyarette bulunacaklarını anlatan Güzeloğlu, bu ziyaretin yatırımları ve gelişimi tetikleyeceğine inandığını ifade etti.

Kürk İnşaat, Dicle kenarında AVM ve otel inşa ediyor

Mersin'de 1980'den bu yana inşaat sektöründe faaliyet gösterdiklerini kaydeden Kürk İnşaat Genel Müdürü Mehmet Kürk, 2001'den bu yana da Irak pazarında çalışmaya başladıklarını anlattı. Irak'ın Kuzey kesiminde çalışmalarını sürdürürken Maysan Eyaleti'nden bir teklif alarak bölgeyi araştırdıklarını bildiren Kürk, bölgenin güvenlik açısından bir sorun teşkil etmediğini görüp, bölge insanının da oldukça yakın davranması sonucu yatırım kararı aldıklarını açıkladı.

Kuzey Irak'ta bugüne kadar Erbil'de Sheraton Otel olarak tanınan Erbil Oteli'nin inşaatını gerçekleştirdiklerini dile getiren Mehmet Kürk, "Yine Irak'ın 100 yataklı en modern hastanelerinden birini inşa ettik. Dohok'ta lüks bir okul projemiz devam ediyor. Şu anda Türk konsolosluğu, THY ve ticari ateşeliğin de içinde yer aldığı Star Tower binasını yaptık ve 1100 kişilik Selahattin Üniversitesi'ne kız öğrenci yurdu inşa ettik" diye konuştu.

Aldıkları teklif sonrasında Maysan Eyaleti'nde de çalışma başlattıklarını bildiren Kürk, burada da valiliğe ait 30 dönüm arazi üzerinde AVM, otel ve ofis kulesi projeleri bulunduğunu açıkladı. Dicle nehri kıyısında, 3 tarafı nehirle çevrili bir settin önünde projelerini gerçekleştireceklerine değinen Kürk, aynı zamanda konut projeleriyle de ilgilendiklerini anlattı. İş hacimlerinin yüzde 80'ini Irak'ın oluşturduğunu vurgulayan Mehmet Kürk, yatırım için Irak'ı tercih etme sebeplerini ise şöyle özetledi:

"Yeniden yapılanma sürecindeki bir ülke ve Pazar şu anda çok açık. İlk inşaatımız olan Erbil Otel'ini yapmak için davet üzerine 2001'de Irak'a giderek çalışmaya başladık ve ardından üst üste talepler gelmeye başladı. Yurtdışındaki çalışma şartları müteahhitler açısından çok elverişli. Öncelikle Türkiye'ye göre gelir vergisi neredeyse sıfır noktasında. Maliyetler daha uygun ve çok geniş bir pazar var. Irak sektörümüz için önemli bir pazar."

Tatvan'dan süt ürünleri gidecek, Irak'tan yatırım gelecek

Bitlis'in Tatvan ilçesinde Bestem firması tarafından üretilen helva ve süt ürünleri, yapılan anlaşma ile Irak'a ihraç edilecek. Irak Başbakan Yardımcısı Rafi El İsavi'nin amcasının oğlu olan Iraklı işadamı Numan İsavi ile Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bilal Dağdağan arasında imzalanan anlaşma gereği, 15 gün içinde helva ve süt ürünlerinin ilk numunesinin Irak piyasasına girecek. Numan İsavi, yapılan bu anlaşmanın ardından Bitlis yöresiyle ilgili farklı projelerinin de bulunduğunu ve bu çerçevede Van Gölü havzasına yatırım yapacaklarını söyledi.

Ürünlerin piyasaya ‘'Bestem-Zerzor'' etiketiyle süreceklerini belirten İsavi, şöyle konuştu:

"Üç aydan sonra gene buradayız. Türk kardeşlerimizin yanına, iş görmeye, konuşmaya, o işleri bitirmeye geldik. İyi bir sözleşme yapacağız. Biz Zerzor şirketi olarak Bestem şirketi ile birkaç sözleşme yaptık. Türkiye'den Bestem şirketinden

Irak'a ürün götüreceğiz. Bu gelişimizde firma yetkilileriyle tam anlaştık. Bu ürünler artık Irak'taki süper marketlerde satılacak. Van Gölü havzası turizm açısından çok büyük bir değere sahip. İlleri ki günlerde burada turizmle ilgili çok önemli yatırımlar gerçekleştireceğiz. Yeter ki bu güzel dostluklarımız devam etsin.

Irak'ta, Bağdat'ta emniyet konusuna genel anlamda iyiye doğru gidiyor. Gelecekte hiç sıkıntı olmayacak. Bütün iş adamlarını hangi bölgeden olursa olsun, ülkemize davet ediyoruz. Özellikle Türkiye Cumhuriyetinin, Türk iş adamlarının gelip ülkemizde iş almasını istiyoruz. Çünkü Türkiye'ye çok değerli bir gözle bakıyoruz."

Irak'ta 2 yıldan bu yana ticaretle uğraşan işadamı Alihan Karabulut ise Numan İsavi ile birlikte Tatvan ve Bağdat arasında bir ticaret köprüsü kurmak istediklerini söyledi. Karabulut, şunları ifade etti: "Bu köprüyü Tatvan Ticaret Odası Başkanlığı önderliğinde kurmaya çalışıyoruz.

Çünkü bizim ticaret ortağımız Numan İsavi, aynı zamanda Irak Başbakan Yardımcısı Rafi El İsavi'nin amcasının oğlu. Geçen yıl Irak'ta başlattığımız çalışmaların meyvelerini bu yılın başında aldık. Bu yıl Irak'ta üç bayilik sözleşmesi imzaladık. İlk hedefimiz Bitlis'ten Bağdat'a ilk ihracatı gerçekleştirmek. Bu bizim için büyük bir şans. Erbil'de, Dohuk'ta Süleymaniye de bir iş adamları arkadaşlarımız var. Ama önemli olan Bağdat'ta, Basra'da, Necef'te, Tikrit'te iş yapmak. Buralar güvenli bölgeler, buralarda Türkiyelilere de saygı var ve sevgi var."

Irak'ın Bitlis, Muş, Van, Hakkari'ye uzaklığı beş yüz kilometre olduğunu belirten Karabulut, bu mesafenin Türkiye'de Malatya'ya kadar olan bir mesafe olduğunu ve dolayısıyla Irak'a yatırım yapmanın zor olmadığını ifade etti.

Tatvan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Bilal Dağdağan da gıda sektöründe helva ve süt ürünlerinin, Bestem-Zerzor adıyla birkaç gün içinde Irak piyasasında satışa sunulacağını dile getirdi.

Dağdağan, ürünlerinin Irak'ta pazarlanması konusunda anlaştıklarını, yapılan anlaşmanın bölgenin kalkınmasında büyük rol oynayacağını kaydetti.

Zerzor, şirketinin yörede turizm ve maden sektörüne yönelik çok kısa süre sonra büyük yatırımlar yapacağını belirten Dağdağan, bu konuda çalışmaların hızla sürdüğünü sözlerine ekledi.