Gümrük personeli ve meslek etik ilkeleri

İhap SUBAŞI / Subaşı Gümrükleme

Geçmiş günlerde Sayın Ali Şevki Erek Gümrüklerden Sorumlu Bakanı'mızdı. "Gümrükçüye Not" diye küçücük kitapçıklar çıkarmıştı. Hakikaten, kitapçı bilgi doluluğuyla gümrük çalışanlarına hitap ediyordu. Bu kez yeni bir girişimle 2010/2 genelge ile "Gümrük Personeli Meslek Etik İlkeleri" adıyla eğitsel uyulması gereken bir çalışma düzenini gündemimize soktu. Günümüzde gümrüklerimizden sorumlu Devlet Bakanı'mız Sayın Hayati Yazıcı imzasıyla hakikaten kıvanç verici bir çalışma ile gümrükçülere seslenildi. Gümrük çalışanına, etik bir çalışma düzeni sağlayan gümrükçülük koşullarını en ince teferruatına kadar açıklayan, gümrüğün uyum felsefesini çok güzel anlatımla hasas noktalarını hususiyetleriyle meslek etiği olarak çalışanlarına sunmuşlar.

Örneklersek; Gümrük Müsteşarlığı'nın gümrük idaresinin yolsuzluklardan arındırılması ve dürüstlük ilkelerinin yerleştirilmesi amacıyla Dünya Gümrük Örgütü tarafından 1993'te yayınlanan ve 2003 yılında revize edilen "Arusha Deklarasyonu."

- Kamu görevlileri için davranış kurallarını düzenleyen 2000 tarihli "Avrupa Konseyi Kamu Görevlileri İçin Davranış Kuralları"

- Ekonomik İşbirilği Teşkalatı üyesi ülkeler gümrük idarelerinin çalışanları için tespit ettikleri dürüstlük prensiplerini içeren 2001 tarihli "İstanbul Deklarasyonu"

- Kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu zararını gözetme gibi etik davranış ilkelerini belirleyen 2004 tarihli 5176 sayılı "Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"

- 5176 sayılı kanunun uygulamasına ilişkin hükümleri düzenleyen, toplumda güvensizlik yaratan durumları ortadan kaldırmak suretiyle kamu yönetimine halkın güvenini artırmayı, toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı olduğu davranışlar konusunda bilgilendirmeyi amaçlayan 2005 tarihli "Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik"

- Adli kolluk birimlerinde görevli personelin uymakla yükümlüğü olduğu 24.10.2007 tarihli "Kamu Görevlileri Etik Rehberi"

- Saydamlığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelenin güçlendirilmesi stratejisi (2010-2014)

Böyle diyor 2010/2 sayılı genelgenin giriş bölümü.

Bu kadar güzel ve anlaşılır tarz ve biçimde genelgenin ikaz ve yaptırım gücündeki esasları sayfalara sığıdırılan, etik anlatılışın gizemli satırları.

Gümrük Müsteşarlığı Etik Komisyonu üyelerini ve Gümrük Müsteşarı'mız Sayın Maksut Mete'yi hakikaten tebrik etrem isterim. Genelgeyi imzalayarak kamuya sunan Bakanım Sayın Hayati Yazıcı'ya böylesine önemli bir deklarasyon için teşekkürlerimi sunmak isterim. Peki bu önerilere ve bu ikazlara, kurum ne derece dikkat ederek, önemseyerek uygulayacaktır.

İşte bu nokta ve noktalar, etik davranışın ana temasını teşkil eder.

Böylesine güzel bir çalışmanın değer bulması tatbikatının işlemesi ülke için gümrüklerimizdeki düzenin bu yönlü sağlanması açısından çok büyük önem taşır. Bu genelge bir nevi reform niteliğinde aşama kaydetmiştir.

İyi niyetliler, kötü niyetlileri bu genelge ile gümrüklerimizden kovacağına inanmak istiyorum.

Yeter ki, hakiki verileriyle gündeme bu yaptırım emirleri uygulama ve tatbikatlarıyla otursun. Genelge ile ilgili hukukun üstünlüğünü İstanbul Gümrükleri Başmüdürü Sayın Lütfi Ekinci bu reform niteliğindeki yaptırım genelgesine muazi başmüdürlük emri olarak yayınladıkları yazıda çok güzel bir tanım yapmışlar. Sayın baş müdür çalışanına şöyle sesleniyor.

"Bu nedenle bütün gümrük çalışanlarının özellikle kamu görevlisi olduğunun bilinciyle Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri'ne uygun bir şekilde hareket etmesi, yasadışı ticareti engellemesi, yasal ticareti kolaylaştırması ve dürüst ticaret erbabına yardımcı olunması, yazılı kurallarla belirlenmiş hükümlere aykırı olarak keyfi ve yeresiz cezalandırma sonucunu doğuracak uygulamalardan kaçınmaya azami derecede özen göstermesini, ayrıca idare amirlerinin de idarelerindeki cari işlemlerde yukarıda belirtilen hususların uygulanması yönünde bütün idari tedbirleri olması gerekmektedir."

İşte bir idarenin genelge ile ilgili teşkilatına veciz ve güzel sözlerle yayınladığı emir Başmüdürüm Sayın Lütfi Ekinci, sağol.