Gümrük kapılarına bütçeden para harcamadık

ANKARA - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, kara gümrük kapılarının, "kamu-özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerinden" birini oluşturan, Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle, bütçeden para harcanmadan yenilendiğini söyledi. 

Bakanlık, bugün bir gazetede yer alan "İşte Meclisten Gizlenen Rifat Baba Raporu" başlıklı haberle ilgili, kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla yazılı açıklama yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, haberde ifade edildiği gibi devlet milyonlarca zarara uğratılmadığı, aksine devletin cebinden beş kuruş para harcamadan gümrük kapılarımız modernize edildiği belirtildi. Açıklamada "Tüm dünyanın örnek gösterdiği bu uygulamayı devletin zarara uğradığı şeklinde yansıtmak en basit ifadeyle haksızlıktır" ifadeleri yer aldı.

Gümrük kapılarını yenilemek üzere uyguladıkları YİD modelinin, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun ve bu kanunun uygulama usul ve esaslarına ilişkin kararda düzenlendiği belirtilen açıklamada, bunun özel bir finansman modeli olduğu ifade edildi.  

Söz konusu modelin bütçe dışı alternatif finansman imkanı sağlaması, kısa sürede sağlıklı bir altyapıya kavuşturması, hizmet için gereken fiziki yapının yanı sıra her türlü teknoloji imkanıyla donatılması, iş akışlarının doğru kurgulanması, bu kurguya uygun yapılanma ile sınır geçişlerinin kolaylaştırılması, hizmet alan ve hizmet sunanların genellikle yerleşim yerinden uzak olan bu noktalarda ihtiyaçlarının karşılanması, diğer ülkelere iyi uygulama örneği teşkil etmesi, yasal prosedürlerin tamamlanması sonrasında ortak kapı modelinin hayata geçirilebilir olması gibi gerekçelerle tercih edildiği aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi: 

"Kara gümrük kapılarımız, kamu-özel sektör işbirliğinin en güzel örneklerinden birini oluşturan, YİD modeliyle bütçeden bir kuruş bile harcanmaksızın yenilenmektedir. 2012 yılında YİD modeli kapsamında modernize edilen gümrük kapılarımız, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından yayımlanan Sınır Geçiş Noktalarındaki En İyi Uygulamalar El Kitabında, iyi uygulama örnekleri arasında gösterilmiştir. Bakanlığımız 2014 yılı yatırım bütçesi toplamı 124 milyon 750 bin liradır. Bu güne kadar Bakanlığımızca YİD modeli ile modernize edilen 8 gümrük kapımızın toplam yatırım tutarı 265 milyon liradır. 2012 yılında 4 gümrük kapımız ile 1 lojistik merkezimiz için 249 milyon lira yatırımın öngörüldüğü dikkate alındığında genel bütçe imkanları ile bu yatırımları gerçekleştirmenin zorluğu ortadadır"  

TOBB'a bağlı bir kurum olan Gümrük ve Turizm İşletmeleri'nin (GTİ), sadece sosyal alan olarak nitelendirilecek işletmeleri çalıştırdığı aktarılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: 

"Söz konusu işletmelerin de Bakanlığımıza yakışır şekilde çalıştırılması amacıyla sürekli bir denetim uygulanmaktadır. Bu işletmelerde görev yapan tüm personelin maaşı da GTİ tarafından karşılanmaktadır. Habere konu edilen Habur Gümrük Kapısının tahmini yatırım maliyeti 17 milyon 900 bin lira olarak, işin uygulama sözleşmesinde yer almış ancak işin gerçekleşen maliyeti yaklaşık 52 milyon 500 bin lirayı bulmuştur. Değişkenlik nedenlerinin ekonomik konjonktürün yanında, ülke güvenliği, dış politika argümanları Bakanlığımız görev alanında belirleyici unsurlar olup bunlarında maliyet ve gelir kalemleri üzerindeki etkileri ani ve büyük ölçekli olabileceği ve bunların önceden öngörülmesinin çok zor olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Kaldı ki işletici kuruluşta bu görevlendirmelerde risk almaktadır. Örneğin TOBB tarafından 31 milyon lira harcanarak modernize edilen Nusaybin Gümrük Kapısı, Suriye'deki olaylar nedeniyle işletmeye açılamamış iç gümrük olarak hizmet vermesi yoluna gidilmiştir.