Gül, 'Biyogüvenlik Kanunu'nu onayladı

ANKARA - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) ve ürünlerinin bebek mamaları ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması, onay alınmaksızın piyasaya sürülmesi, GDO'lu bitki ve hayvanların üretimini yasaklayan "Biyogüvenlik Kanunu"nu onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Gül, 5977 sayılı "Biyogüvenlik Kanunu"nu yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.

"Biyogüvenlik Kanunu", bilimsel ve teknolojik gelişmeler çerçevesinde, modern biyoteknoloji kullanılarak elde edilen genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerinden kaynaklanabilecek riskleri engellemeyi, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını, sürdürülebilirliğinin sağlanmasını amaçlıyor.

Genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerle ilgili araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair hükümleri kapsayan kanun, veteriner tıbbi ürünlerle Sağlık Bakanlığınca ruhsat veya izin verilen beşeri tıbbi ürünler ve kozmetik ürünleri kapsam dışında bırakıyor.

Kanuna göre, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı göz önünde bulundurularak GDO veya ürünlerinin, ithalatı, ihracatı, deneysel amaçlı serbest bırakılması, piyasaya sürülmesiyle genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaların kapalı alanda kullanımına, bilimsel esaslara göre yapılacak risk değerlendirmesine göre karar verilecek. Risk değerlendirme sonuçlarına göre, risk oluşturmayacağı belirlenen başvurular için verilen kararın geçerlilik süresi 10 yıl olacak.

Her bir GDO ve ürününün ilk ithalatı için gen sahibi veya ithalatçı, yurt içinde geliştirilen GDO ve ürünü için ise gerçek ve tüzel kişiler tarafından Tarım ve Köyişleri Bakanlığına başvuru yapılacak. Başvurularda, başvurunun içeriğine ilişkin bilgilerle GDO ve ürününün ne amaçla kullanılacağı yazılacak.

GDO ve ürünlerinin, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliği tehdit etmesi, üreticinin, tüketicinin tercih hakkının ortadan kaldırılması, çevrenin ekolojik dengesinin ve ekosistemin bozulmasına neden olması, GDO ve ürünlerinin çevreye yayılma riski olması durumlarında başvurular reddedilecek.

Transit geçişler de izne tabi olacak

Deneysel amaçlı serbest bırakma veya piyasaya sürme amacıyla ilk defa ithal edilecek GDO ve ürünleri için ithalattan önce, yurt içinde geliştirilenler için ise piyasaya sürülmeden önce Bakanlığa ayrı ayrı başvuru yapılacak.

GDO ve ürünlerinin transit geçişinde her bir geçiş için Bakanlıktan izin alınması zorunlu olacak. Transit geçişler, Bakanlık tarafından verilen yazılı izinde belirtilen koşullara ve Gümrük Kanunu'na uygun olarak gerçekleştirilecek.

Araştırma yapmaya yetkili kuruluşlar tarafından bilimsel araştırma amacıyla ithal edilecek GDO ve ürünleri için Bakanlıktan izin alınacak.

GDO ve ürünleriyle ilgili yapılan başvurular hakkında, risk ve sosyo-ekonomik değerlendirmeye ilişkin bilimsel raporlar, kurul tarafından, biyogüvenlik bilgi değişim mekanizması vasıtasıyla kamuoyuna açıklanacak. Kurul, nihai değerlendirme raporu ile olumlu kararını toplantı tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Bakanlığa sunmak zorunda olacak.

Başvuru sahibi, geçerlilik süresi dolmadan en az bir yıl önce Bakanlığa müracaat ederek uzatma talep edebilecek. Bu talep kurul tarafından değerlendirilecek ve sonucu başvuru sahibine bildirilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Sonucun bir yıllık süre içerisinde başvuru sahibine bildirilmemesi durumunda, izin süresi, karar verilinceye kadar uzayacak.

Etiketleme zorunlu olacak

GDO ve ürünlerinin, onay almadan piyasaya sürülmesi, Biyogüvenlik Kurulu kararlarına aykırı olarak kullanılması veya kullandırılması, genetiği değiştirilmiş bitki ve hayvanların üretimi, GDO ve ürünlerinin kurul tarafından piyasaya sürme kapsamında belirlenen amaç ve alan dışında kullanımı, bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleriyle bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasak olacak.

GDO ve ürünlerinin piyasaya sürülmesinden sonra, kararda verilen koşullara uyulup uyulmadığı, insan, hayvan, bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitlilik üzerinde herhangi bir beklenmeyen etkisinin olup olmadığını Bakanlık kontrol edecek ve denetleyecek.

Kararda belirtilen koşulların ihlali veya GDO ve ürünleriyle ilgili olarak herhangi bir riskin ortaya çıkabileceği yönünde yeni bilimsel bilgilerin ortaya çıkması durumunda karar, Kurul tarafından iptal edilebilecek. Kararı iptal edilen GDO ve ürünleri toplatılacak. İnsan, hayvan, bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe olumsuz etkisi olduğu tespit edilenler derhal imha edilecek, herhangi bir olumsuz etkisi tespit edilmeyenlerin mülkiyeti kamuya geçirilecek.

İzlenebilirliğin sağlanması amacıyla GDO ve ürünlerinin ülkeye girişi ve dolaşımında, Bakanlığa beyanda bulunulması, gerekli kayıtların tutulması, kararın bir örneğinin bulundurulması ve etiketleme kurallarına uyulması zorunlu olacak. Her bir GDO ve ürününe ayırt edici kimlik verilerek kayıt altına alınacak. Kayıt altına alınan GDO ve ürünlerine ilişkin belgelerin 20 yıl süreyle saklanması zorunlu olacak.

Herhangi bir ürünün, Bakanlık tarafından belirlenen eşik değerin üzerinde GDO ve ürünlerini içermesi halinde etikette GDO içerdiği açıkça belirtilecek.

Biyogüvenlik Kurulu

GDO ve ürünleriyle ilgili Biyogüvenlik Kurulu oluşturulacak. Kurul, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca dört, Çevre ve Orman Bakanlığınca iki, Sağlık Bakanlığınca bir, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca bir ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca bir üye olmak üzere, üç yıllık süre için, ilgili Bakanlar tarafından belirlenen toplam dokuz üyeden oluşacak. Bakanlıkça seçilecek üyelerden birisinin üniversite, diğerinin meslek örgütleri tarafından gösterilen adaylar arasından seçilmesi zorunlu olacak. Kurul Başkanı, Bakan tarafından belirlenecek.

Kurul Başkan ve üyeleri en fazla iki dönem için görevlendirilebilecek. Kurul üyesi olabilmek için en az lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olmak ve Devlet Memurları Kanunu'nun genel şartlarını taşımak, kanun kapsamına giren konularda en az beş yıllık tecrübeye sahip olmak şartı aranacak.

Kurul Başkan ve üyeleriyle bunların eşleri, evlatlıkları ve ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları, Kurulun karar almakla görevli olduğu faaliyet veya alanlarla ilgili herhangi bir ticari faaliyette bulunamayacak veya sermaye piyasası araçlarına sahip olamayacak.

Kurul Başkan ve üyeleri, görevlerinden ayrılmalarını izleyen üç yıl içinde, bu kanunla düzenlenen faaliyet ve alanlardaki özel kuruluşlarda görev alamayacak.

Kurul görevini yaparken bağımsız olacak, hiçbir organ, makam, merci ve kişi Kurula emir ve talimat veremeyecek. Kurul, bilimsel komiteleri kurabilecek.

Bu düzenlemeler kapsamındaki Bakanlık personeli, Kurul ve komite üyeleri, görevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri gizlilik taşıyan her türlü bilgi ve belge ile ticari sırları, kanunlarla yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamayacak.

Cezalar

GDO ve ürünleriyle ilgili faaliyetlerde bulunanlar, izin almış olsalar dahi insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilirliğinin sağlanmasına karşı oluşan zararlardan sorumlu tutulacak. Sorumluluk, zarar oluşmasa dahi geçerli olacak.

GDO'ların kapalı alanda kullanımı, gıda, yem, işleme ve tüketim amacıyla piyasaya sürülmesi, ithalatı ve transit geçişi için izin alma zorunluluğu olduğu halde, bu faaliyetleri izinsiz olarak gerçekleştirenlerle GDO'ları çevreye serbest bırakanlar ve üretenler meydana gelen her türlü zarardan sorumlu tutulacak.

GDO ve ürünlerinin neden olduğu zararların tazmin edilmesini talep hakkı, zarar görenin, zarardan veya zarar vereni öğrenmesinden itibaren iki yıl ve zararı doğuran olayın meydana gelmesinden itibaren 20 yıl sonra düşecek.

GDO ve ürünlerini, bu tasarı hükümlerine aykırı olarak ithal eden, üreten veya çevreye serbest bırakan kişi, 5 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.

Belirlenen esaslar çerçevesinde ithal edilen, işlenen GDO'ları veya GDO ve ürünlerini, ithal izninde belirlenen amaç ve alan dışında kullanan, satan, bu özelliğini bilerek satın alan, bulunduranlar 4 yıldan 9 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek. İthal edilen GDO'lardan elde edilen ürünleri, ithal izninde belirlen amaç ve alan dışında kullanan, satışa sunan, bu özelliğini bilerek satın alanlar ise 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Yalan beyanda bulunarak ithal iznini alan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Bu suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişiye 100 bin liradan 200 bin liraya, belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeyen başvuru sahiplerine her bir yükümlülük ihlali dolayısıyla 10 bin liradan 30 bin liraya kadar, GDO ve ürünlerini tasarıda belirlenen hükümlere aykırı olarak kapalı alanlarda kullananlara ise 10 bin lira para cezası kesilecek. İdari para cezaları, tebliğden itibaren bir ay içerisinde ödenecek.

Usul ve esasları düzenleyen yönetmelikler, kanunun yayım tarihinden itibaren en geç üç ay içerisinde Bakanlık tarafından çıkarılacak.

Hal yasası da onaylandı

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, kamuoyunda "Hal Yasası" olarak bilinen "Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun"u onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Gül, 5957 sayılı "Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun"u yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.

Kanuna göre, toptancı halleri, imar planlarında belirlenmiş alanlarda, halin sınıfına, büyüklüğüne ve işlem hacmine göre müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde, belediye sınırları içinde belediyeler, büyükşehir belediye sınırları içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulacak. Halin kuruluşu, en geç bir ay içinde ilgili belediye tarafından Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirilecek.

Kanunda, hallerde satılacak mallar tarifi içinde bulunan "diğer mallar" ibaresine açıklık getirilerek et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ürünleri, bal ve kesme çiçek, hallerde satılacak mallar kapsamına alındı.

İmar planlarında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlar, başka bir amaçla kullanılamayacak ve bu alanların çevresi toptancı halinin faaliyetini engelleyecek veya insan sağlığına zarar verecek şekilde iskana açılamayacak.

İmar planında toptancı hal yeri olarak belirlenmiş alanlarda bulunan, mülkiyeti Hazine'ye ait taşınmazlar toptancı hali kurulmak üzere belediyelere bedelsiz olarak, üretici örgütlerine doğrudan satış yoluyla devredilecek.

Toptan ve Perakende satışlar

İhraç ve ithal malları, organik üretilen ürünler, üreticilerce pazar yerlerinde perakende olarak doğrudan tüketicilere satılan mallar, fatura veya müstahsil makbuzu ile doğrudan üreticilerden alınan mallar bildirime tabi tutulacak.

Malların toptan alım ve satımı toptancı hallerinde yapılacak. Ancak toptan alım ve satımlar ile perakende ya da toptancı halinde, toptan olarak satmak veya münhasıran kendi tüketiminde kullanmak üzere fatura veya müstahsil makbuzu ile üreticilerden yapılan toptan alımlar, toptancı haline bildirilmek kaydıyla toptancı hali dışında da yapılabilecek.

Herhangi bir toptancı halinden satın alındığı veya hale bildirildiği belgelenen malların satışı engellenemeyecek.

Komisyon oranı yüzde 8'i geçmeyecek

Komisyoncular, alıcı ve satıcı arasında aracılık etmek, onların haklarını gözetmek, mesleki bilgi ve deneyimlerine dayanarak piyasanın durumu hakkında en doğru bilgileri aktarmak, piyasanın oluşumuna katkı sağlamakla görevli olacak. Komisyoncular, aracılık faaliyetleri sırasında, kendi kusurundan kaynaklanan veya kötü niyete dayanan her türlü eylemden sorumlu tutulacak.

Komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı, yüzde 8'i aşmamak üzere, taraflarca serbestçe tespit edilecek. Bakanlık, bu oranı yarıya kadar indirmeye yetkili olacak. Fiilen aracılık hizmeti verilmedikçe, komisyon ücreti alınamayacak.

Komisyoncular, teslim aldıkları malları cinslerine, doğal özelliklerine, standartlarına, gıda güvenilirliğine ve kalitesine ilişkin şartlara göre özenle korumak ve gerekli bilgileri vermekle sorumlu olacak, kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren 15 iş günü içinde üreticiye veya üretici örgütüne ödeyecek.

Perakende satış yapan üreticiler ile toptan veya perakende satış yapan diğer satıcılar, malları, cinsine, doğal özelliklerine, kalite ve standartlarına göre sınıflandırmak, gıda güvenilirliğine, teknik ve hijyenik şartlara uygun olarak ürünün özelliğine göre satışa sunmak, satışa sunulan malların izlenebilirliğine yönelik bilgileri içeren, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca belirlenen teknik özelliklere sahip künyelerin kap ve ambalajların üzerinde bulundurulmasını sağlamak zorunda olacak.

Üreticiye pazar yeri

Semt pazarları, tüketici piyasasının büyüklüğü, ulaşım imkanları, semt pazarı sayısı ve bunların birbirine yakınlığı, semt pazarının çevreye, altyapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski göz önünde bulundurularak belediyelerce kurulacak.

Semt pazarında bulunan toplam satış yeri sayısının en az yüzde 20'si, özel satış yeri olarak üreticilere ayrılacak. Ayrılan satış yerlerine üreticilerden yeteri kadar talep olmaması veya boşalan satış yerlerinin doldurulamaması halinde, diğer talep sahiplerine de tahsis yapılabilecek.

Toptancı halinde satılan mallardan yüzde 1, toptancı hali dışında satılan mallardan yüzde 2 oranında hal rüsumu tahsil edilecek. Bakanlar Kurulu, hal rüsumu oranlarını, yüzde 90'a kadar azaltmaya veya artırmaya yetkili olacak.

Hal rüsumunun yüzde 75'i, toptancı halinin bulunduğu belediye veya işletmeci adına açılacak hesaba aktarılacak.

Toptancı haline bildirilmeden hal dışında alınıp satılan, ihraç edilmek üzere alındığı halde iç piyasada satılan, künyesinde belirtilen hususlara aykırı beyanda bulunulan mallar için hal rüsumu cezalı olarak alınacak. Cezalı hal rüsumunun yatırıldığı hesapta toplanan paranın yarısı, her ayın sonunda tespit veya yakalamaya katılan kamu görevlilerine ikramiye olarak ödenecek.

Toptancı hallerinde, hal zabıtasına yardımcı olmak üzere özel güvenlik hizmeti sağlanabilecek.

Hal Hakem heyeti ve toptancı hal konseyi

Üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında, Kanunun uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde bir hal hakem heyeti oluşturulacak.

Değeri 50 bin liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetlerine başvuru zorunlu olacak. Taraflar, bu kararlara karşı 15 gün içinde hal hakem heyetinin bulunduğu yerde, ticari davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilecek.

Değeri 50 bin lira ve üstündeki uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetinin vereceği kararlar, asliye ticaret mahkemesinde delil olarak ileri sürülebilecek.

Malların ticaretinin, kanuna uygun olarak yapılmasının sağlanması için karşılıklı bilgi ve görüş alışverişinde bulunmak, sorunları incelemek ve önlemleri tespit etmek, uygulamayla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğini sağlamak üzere Toptancı Hal Konseyi oluşturulacak.

Konsey, yılda en az bir defa toplanacak, alınan kararlar tavsiye niteliğinde olacak.

Belediye toptancı hallerindeki iş yerleri, kiralama veya satış yoluyla işletilecek. Ancak satılan iş yeri sayısı, o haldeki iş yeri sayısının yüzde 50'sini geçemeyecek.

Kiralama veya satış işlemi, Devlet İhale Kanunu'na göre yapılacak. Kira süresi en fazla 10 yıl olacak. Bakanlıkça bildirilen esaslara uygun olması kaydıyla kira süresi sona erenler, ihaleye çıkmaksızın yeniden kira sözleşmesi yapabilecek. Bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde ikinci ve izleyen yıllar için kira bedelleri, Üretici Fiyatları Endeksi oranında arttırılacak.

Yasaklar ve cezalar

Malların toptan veya perakende ticaretinde; halde, bir malın toptan satış fiyatının altında fiyatla mal satılması, halde oluşan mal atıklarının ayıklanarak hal içinde ya da dışında toptan veya perakende satılması, aynı kap veya ambalaj içine değişik kalitede veya üzerinde yazılı olan miktardan az mal konulması, toptancı halinde veya pazar yerlerinde, çevreyi rahatsız edecek şekilde satış yapılması, alıcı veya tüketiciye karşı sözlü veya fiili kötü muamelede bulunulması yasak olacak.

Kanun, yeni düzenlemelere uymayanlara cezalar öngörüyor.

Kanuna göre, halde, toptan satış miktarının altında mal satanlar; malların etiketlenmesine, pazar yerine mal getirilmesine, tahsis sahiplerince kullanılacak kimlik kartlarına ve bu kişilerce giyilecek kıyafetlere ilişkin çıkarılan yönetmeliklere aykırı davrananlar 100 lira idari para cezasına çarptırılacak.

Satış yeri olmadan toptancı halinde veya pazarda satış yapanlara, 500 lira idari para cezası verilecek.

Aracılık hizmeti vermeden komisyon ücreti alanlara, aldıkları malın bedelini 15 gün iş günü içinde üreticiye ödemeyen komisyonculara, üretici ve üretici örgütleri dışında hallerde kendi aralarında mal alıp satanlara 2 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Kanun, malın miktarını, satış değerini, komisyon oranını ve ücretini gerçeğe aykırı bir şekilde üreticiye sunanlara ve haldeki atık malları ayıklayarak hal içinde veya dışında satanlara da 3 bin lira para cezası uygulanmasını öngörüyor.

Kap veya ambalaj üzerine ürünün bilgilerini yazmayanlar, malın kalitesine ve gıda güvenilirliğine ilişkin bilgilerde değişiklik yapanlar 5 bin lira; serbest rekabeti engellemek amacıyla kendi aralarında veya üreticilerle ticari anlaşmalar yapan ilgili meslek odasının mensupları, fiyatların yükselmesine neden olanlar, düşmesine engel olmak için malları belirli kişilerde toplayanlar ve malları stoklayanlar ile gerçeğe aykırı analiz raporu düzenleyenler ve bu raporun düzenlenmesini sağlayanlara 10 bin lira idari para cezası kesilecek.

Bağırarak satış yapanlara 50 lira ceza

Geçiş yollarında mal teşhir edenlere ve satanlara, çevreyi rahatsız edecek şekilde satış yapanlara, alıcı veya tüketiciye karşı sözlü veya fiili muamelede bulunanlara ve atık malzemelerini belirlenen alanlarda toplamayanlara ya da satış yerini temiz tutmayanlara, 50 lira idari para cezası verilecek.

Ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullananlar veya hileli ve karışık olarak mal satanlar, malları gıda güvenilirliğine, teknik ve hijyenik şartlarına aykırı olarak satanlar, kaba, ambalajın üzerinde yazılı miktardan az mal koyanlar hakkında, 200 lira idari para cezası uygulanacak.

Toptancı hallerinde tahsisli iş yerleri, mevcut tahsis sahiplerine Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hiçbir işleme gerek kalmaksızın 12 yıl süreyle kiralanmış sayılacak.

Kanunda yer alan Bakanlığın görev ve yetkilerine ilişkin düzenleme kanunun yayımından itibaren, diğer maddelerdeki düzenlemeler ise bir yıl sonra yürürlüğe girecek.

Yasadaki "ticarete konu malların ayıklanması, sınıflandırılması, hazırlanması, ambalajlanması, işaretlenmesi ve etiketlenmesi, taşıma ve muhafazasında kullanılan kap ve nakil vasıtaları, gıda güvenilirliğine ve kalitesine ilişkin standartlar" konusundaki mevzuatın hazırlanarak uygulanmasına ilişkin düzenleme ise üç yıl sonra yürürlüğe girecek.

Onaylanan diğer kanunlar

Cumhurbaşkanı Gül'ün yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdiği diğer kanunlar şöyle:

-5972 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Burkina Faso Hükümeti Arasında Ticaretin Geliştirilmesi ve Ekonomik ve Teknik İşbirliği Mutabakat Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun",

-5973 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun",

-5974 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti ile MERCOSUR Arasında Bir Serbest Ticaret Alanı Kurulmasına Yönelik Çerçeve Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun",

-5975 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuveyt Devleti Hükümeti Arasında Sınai İhracatın Geliştirilmesi Alanında Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun",

-5976 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuveyt Devleti Hükümeti Arasında Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun"