Gıda fiyatlarında düşüş beklenmiyor

WASHINGTON - Uluslararası Para Fonu (IMF) rekor düzeydeki küresel gıda fiyatlarının, arz kaygılarını giderecek gerekli üretimin yapılmasının yıllar alacak olması nedeniyle yüksek kalmaya devam edebileceğini bildirdi. IMF'in yayınladığı makalede, "Politika yapıcılar muhtemelen, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, dünyanın alışkın olduğundan daha yüksek ve daha oynak gıda fiyatlarının yarattığı güçlüklerle mücadele etmeye devam etmek zorunda kalacaklar" ifadeleri yer aldı.

IMF'nin Finance & Development dergisinde yer alan ve IMF araştırma bölümü danışmanı Thomas Helbling ve ekonomist Shaun Roache imzalı makalede, gelişmekte olan ülkelerde gelirin artmasının et ve süt ürünlerine talebi desteklediğine, canlı hayvan beslenmesi için daha fazla hububat ve hayvan otlatması için arazi ihtiyacı ortaya çıkardığına dikkat çekildi.

"Zamanla, yüksek fiyatlara tepki olarak, gıda piyasalarında baskıyı azaltmak için geçmiş on yıllarda olduğu gibi arz büyümesi beklenebilir, ancak bu durum aylar değil yıllar sürecek" denilen makalede, son on yılda önemli ürünlere olan talepteki küresel büyümenin üçte ikisinin gelişmekte olan ülkelerden kaynaklandığına işaret edildi.

IMF, yüksek gıda maliyetlerinin, tüketicilerin gelirlerinin büyük bölümünü harcadığı gelişmekte olan ülkelerde halen önemli etkisi bulunduğunu belirtti.

Makalede, "Dünyanın yüksek gıda fiyatlarını kanıksamaya ihtiyacı olabilir. Politika yapıcılar muhtemelen, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, dünyanın alışkın olduğundan daha yüksek ve daha oynak gıda fiyatlarının yarattığı güçlüklerle mücadele etmeye devam etmek zorunda kalacaklar" ifadesi kullanıldı.

Tarımsal ürünlerde vadeli sözleşme alım ve satımlarında dünyanın bir numaralı ticaret borsası Chicago Ticaret Borsası'nda (CBOT) geçen yıl mısırın vadeli fiyatları, ABD'de canlı hayvan ve etanol için artan talebin küresel stok kullanım oranını 37 yılın en düşük seviyesine geriletmesi üzerine yüzde 92 artmıştı. Geçen yıl Rusya ve Doğu Avrupa'daki kuraklık nedeniyle ülkelerin ihracat kısıtlamalarına başvurmasından sonra buğday fiyatları ise yüzde 65 artmıştı.

Küresel stoklar yüzde 13 düşecek

ABD Tarım Bakanlığı tahminlerine göre, bütün tahıl ürünlerinde küresel stoklar gelecek hasattan önce yüzde 13 düşecek. Bu 2007 yılından bu yana ilk düşüş olacak.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünde (FAO) ekonomist Abdülrıza Abbasiyan, stoklar düşecek olsa bile dünya nüfusunun yarısından fazlası için temel gıda maddesi durumundaki pirinç arzının 2008 yılındaki gıda krizinin benzerinin önüne geçmek için yeterli olabileceğini ifade etti. Abbasiyan, "Pirinç muhtemelen bizi gıda krizinden uzak tutan bir ticari mal. Pirinci hiç bu kadar sevmemiştim" dedi.

FAO'nun tahminine göre, dünya nüfusu 9 milyara ulaşacağı ve artan gelirlerin et ve süt ürünleri talebini destekleyeceği için gıda üretiminin 2010 ve 2050 yılları arasında yüzde 70 artması gerekiyor.

FAO, aylık gıda fiyatları endeksinin şubat ayında küresel gıda fiyatlarındaki artışın etkisiyle rekor düzeye çıktığını açıklamıştı. FAO'nun verilerine göre, ocak ayında 230,7 puan olan gıda fiyatları endeksinin şubatta yüzde 2,2 artarak 236 puana yükselmesinde hububat, yağlı tohum, süt ürünleri ve et fiyatlarında görülen artışlar etkili oldu.

Hububat, yağlı tohum, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarının aylık değişimlerinin değerlendirildiği endeks, 1990'da açıklanmaya başlamasından bu yana en fazla, gıda krizinin yaşandığı 2008 yılı Haziran ayında artış göstermişti. Endeks, söz konusu tarihte 224,1 puana kadar çıkmıştı.

Artan gıda fiyatları ve yolsuzluk Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da siyasi ayaklanmaları ateşlemiş, Tunus ve Mısır liderleri yönetimi bırakmak zorunda kalmıştı.