Geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yasal çerçeve

MEHMET KAYA

ANKARA - Sağlık Bakanlığı, “geleneksel ve tamamlayıcı” tıp uygulamalarının hekimler ve diş hekimleriyle sınırlı olmak üzere uygulanmasına ve bunlara ilişkin klinik açılmasına izin veren yönetmeliği yayınladı. Yönetmelikle, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının yasal olarak yapılmasına imkan sağladı. Yönetmeliğe göre, sadece hekim ve diş hekimleri bu alanda lisans almak şartıyla bu uygulamaları yapabilecek. 

14 müdahale yöntemi sayıldı 

Yönetmelikte 14 müdahale yöntemi, bunları kimin ve hangi şikayetlerin- hastalığın varlığı durumunda uygulanabileceğine dair bir ek yayınlandı. Buna göre, akupunktur (vücudun çeşitli yerlerine iğneler batırılması suretiyle yapılan tedavi), apiterapi (arı ve arı ürünleriyle yapılan tedavi), fitoterapi (geleneksel bilgilere dayalı bitki ve bitkisel tıbbi ürünlerle yapılan tedavi hipnoz, sülük, homeopati (kişiye özgü normalde etki etmemesi gereken ilaçlar tasarlanarak hastaya verilmesi), kayropraktik (kas, omurga ve iskelet sistemine yönelik masaj benzeri müdahaleyle sinir sistemine etki etme), kupa çekme (hacamat), larva uygulaması (steril belirli bir tür kurtçuğun vücuda yerleştirilmesi), mezoterapi (cilt içine özel ilaç verilmesi), proloterapi (tahriş edici ya da çoğalmaya imkan veren özel ilaçların hasarlı bölgeye uygulanması), osteopati kas-iskelet sistemine, deriyi herhangi bir şekilde bozmadan müdahele edilmesi, ozon uygulaması (ozon ve oksijen gazlarının karışımının hastaya verilmesi), refl eksoloji (refl eks alanlarına elle yapılan basınçla masaj benzeri tedavi) yasal olarak yapılabilecek. 

Bilim komisyonu kurulacak 

Yönetmeliğe göre Sağlık Bakanlığı bünyesinde bu türden faaliyetleri yönetmek üzere bir “bilim komisyonu” kurulacak. Bu komisyon, müdahale yöntemleri ve olası yan etkiler konusunda görüş verecek. Uygulama yürütülen birimlerdeki standart ve teçhizatlara ilişkin konuları belirleyecek. Ünite açma başvurularını değerlendirip uygunluk verecek. 

Tamamlayıcı ve geleneksel tıp uygulamaları, sadece bu alanda sertifika almış hekim ve diş hekimleri tarafından, bakanlıkça izin verilmiş ünitelerde-uygulama merkezlerinde yapılabilecek. Bakanlık, nerede kaç adet ünite ve uygulama merkezlerine yönelik bir planlama açıklayacak. Bu kapsamda gerçek kişilere bağlı sağlık kuruluşları ile şirketler ünite-uygulama merkezi açabilecek. Kültür ve Turizm Bakanlığı denetimindeki turistik yerler de plan dahilindeyse ünite-uygulama merkezi açabilecek. 

Kamuda da uygulanacak 

Sağlık Bakanlığı, kendisine bağlı sağlık kuruluşlarının ücret tarifelerini belirleyecek. Merkezler, sağlık mevzuatının tanıtım ölçütleri dışında bir şekilde tanıtım yapamayacak. Birimlerin denetimi il sağlık müdürlüğü tarafından yapılacak. Gerekli gördüğü durumlarda Bakanlık da denetim yapabilecek.

Türkiye Biyoetik Derneği Başkanı Prof. Dr. Yasemin Yalım: Ciddi uygulamalar ayrılmalı 

Yönetmeliği değerlendiren Türkiye Biyoetik Derneği Başkanı Yasemin Yalım, alternatif tıp ve tamamlaycı tıp alanında, tıp bilimine ilişkin çok farklı alanlar bulunduğunu belirterek bunların ayrılmamasının yanlış olduğunu savundu. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Yalım, “Sapla saman birbirine karışmış gibi görünüyor. Ciddi alanlar ile neredeyse muskacılığa varan alanları birbiri ile aynı anda yönetmek doğru değil” dedi. Kamunun, “denetimsiz yapılacağına, hekimler eliyle uygulansın” yaklaşımında olduğunu sezdiklerini belirten Yalım, yönetmelikteki ikinci unsurun “neyin neye yarayacağının ve ne sonuç elde edilmek istendiğinin” net olarak tanımlanmaması kaynaklı olduğunu belirtti. Yalım, “Kontrol edilmesi iyi ama bu aynı zamanda düzenlediğiniz alanı meşrulaştırmak yönünü de kapsıyor. Bu nedenle net tanımlar gerekli” ifadesini kullandı.