Gazze'de ateşkes sağlandı, İsrail Gazze'den çekilecek mi, anlaşmanın şartları ve aşamaları neler?
Son dakika gelişmesi... İsrail ve Hamas arasında 15 ay sonra sonra ateşkes sağlandı. ABD'nin seçilmiş başkanı Trump, "Rehineler için anlaşma sağlandı. Gazze'deki rehineler kısa sürece serbest kalacak." diye konuşurken Biden ise İsrail'in Gazze'den tamamen çekileceğini açıkladı. Peki Gazze’de ateşkes nasıl işleyecek? İşte detaylar...
Gazze’de ateşkesin ilan edilmesi için Katar’ın başkenti Doha’da devam eden görüşmeler başarı ile sonuçlandı. İsrail’in saldırılarının başlamasından 15 ay sonra Hamas ve İsrail, Gazze’de ateşkes konusunda anlaştı.
Anlaşma, 6 haftalık bir ilk ateşkes aşamasını içeriyor ve İsrail güçlerinin Gazze'den kademeli olarak çekilmesi ile İsrail tarafından tutulan Filistinli tutuklulara karşılık Hamas tarafından tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını içeriyor.
Hamas'tan Türkiye ve diğer ülkelere teşekkür
Hamas anlaşma sonrası şu açıklamalarda bulundu: ''Gazze’de Filistin haklarını ve mazlumları destekleyerek onurlu tutum sergileyen Türkiye, Güney Afrika, Cezayir, Rusya, Çin ve tüm ülkelere teşekkürlerimizi sunuyoruz.''
Erdoğan: Ateşkesi memnuniyetle karşılıyoruz
Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada: "Filistin Direniş Hareketi Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Anlaşmanın, Filistinli kardeşlerimiz başta olmak üzere bölgemiz, tüm insanlık için kalıcı barış ve istikrara kapı aralamasını temenni ediyoruz. Bundan sonra da Gazze halkının yanında olacak, Gazze'nin yaralarını sarması ve yeniden ayağa kalkması için tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz. " dedi.
Biden'dan açıklama
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ile Hamas arasında varılan ateşkes anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti.
İsrail Gazze'den çekilecek
Anlaşma, üç aşamalı olacak ve ilk aşama, İsrail güçlerinin Gazze'nin yoğun nüfuslu bölgelerinden çekilmesini, Hamas'ın tutuklu ettiği kadın, yaşlı ve yaralıları serbest bırakmasını kapsayacak.
Gazzeliler evlerine dönebilecek
Bu aşamada ABD vatandaşları da serbest bırakılacak. Ayrıca, Gazze'ye insani yardımlar yapılacak ve Gazzeliler evlerine dönebilecek. İkinci aşamada, kalıcı ateşkes için müzakereler yapılacak ve sağ kalan esirler takas edilecek.
Filistin halkı adeta cehennemi yaşadı
Üçüncü aşamada ise esirlerin cenazeleri teslim edilecek ve Gazze'nin yeniden inşası için adımlar atılacak. Biden, Gazze'de çok fazla masum insanın hayatınını kaybettiğini çok fazla topluluğun bu süreçte yok olduğunu ve Filistin halkının adeta cehennemi yaşadığına vurgu yaptı.
Trump: Gazze'de ateşkes sağlandı
ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump Truth Social adlı sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, taraflar arasında anlaşmanın sağlandığını duyurdu.
Esirler kısa sürede serbest kalacak
Donald Trump, açıklamasında, "Orta Doğu'da esirler konusunda (Gazze'de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler." ifadesini kullandı.
Ateşkes 19 Ocak'ta başlayacak
Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani, ateşkesin 19 Ocak'ta başlayacağını açıkladı.Katar, Mısır ve ABD tarafından yürütülen arabuluculuk çabalarının başarıya ulaştığını aktaran Al-Thani, anlaşma ile İsrailli esirlerin serbest bırakılacağını ve Gazze'ye insani yardımların kapasitesinin artacağını ifade etti. Anlaşmanın uygulanması konusunda İsrail ve Hamas ile görüşmelerin devam ettiğini aktaran Al-Thani, ateşkese ilişkin sürecin geçtiğimiz ay başladığını ifade etti. Al-Thani, ateşkesin bir "başlangıç" olduğunu belirterek, şimdi arabulucuların ve uluslararası toplumun kalıcı barışı sağlamak için çalışması gerektiğini söyledi.
Haberin ardından Gazzeliler kutlama yaptı
Ateşkes haberlerinin ardından Gazzeliler, kutlama yaptı. Deir el-Balah'taki Aksa Şehitleri Hastanesi'ndeki Gazzeliler, ellerinde bayraklarla ateşkes haberini kutladı.
Anlaşmanın şartları ve aşamaları neler?
Basına sızdırılan taslak metinlere göre ateşkes üç aşamada ilerleyecek. Anlaşma çerçevesinde rehine ve tutuklu takası yapılacak.
Hamas, 7 Ekim’de İsrail’den en az 251 kişiyi rehin aldı. Hamas’ın elinde şu anda 94 rehine olduğu düşünülüyor. İsrail 94 rehinenin sadece 60’ının hayatta olduğunu söylüyor.
İsrail’in de rehineler karşılığında cezaevlerinde tutuklu bulunan yaklaşık 1000 Filistinli tutsağı serbest bırakması bekleniyor.
Ateşkes nasıl işleyecek?
Birinci aşama
Ateşkesin ilk aşamasında Hamas 33 rehineyi serbest bırakacak. Rehinelerin üçü hemen serbest bırakılacak, geri kalanlar altı hafta boyunca peyderpey gönderilecek.
Bu aşamada İsrail askerlerinin Gazze’deki yerleşim yerlerinden çekilmeye başlaması bekleniyor.
Bunun karşılığında İsrail güneyde kamplarda bulunan Filistinlilerin kuzeye gidişine izin verecek ancak bu sahil yolundan, araçsız şekilde yapılacak. Otomobiller, hayvanların çektiği araçlar ve kamyonların transferi Selahaddin otoyolundan yapılacak. Otoyolda Katar ve Mısırlı güvenlik yetkililerinin işlettiği bir kontrol noktası kurulacak ve araçlar cihazlarla aranacak.
İkinci aşama
İkinci aşamada geri kalan rehineler serbest bırakılacak.
Bu aşamada İsrail, Gazze’nin güneyinde bulunan yerinden edilmiş Filistinlilerin kuzeye dönmesine izin verecek.
Savaş nedeniyle 2,3 milyon nüfusluk Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamı çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Üçüncü aşama
Üçüncü ve son aşama ise Gazze’nin yeniden inşası ile alakalı. Bu aşamanın yıllar sürmesi bekleniyor.
İsrailli bir yetkili, ateşkes süresinde İsrailli askerlerin Gazze içinde bir tampon bölge oluşturacağını ve bu bölgede kalacağını söyledi.
Filistinli yetkililer, ikinci ve üçüncü aşamalara ilişkin detaylı müzakerelerin ateşkesin 16. gününde başlayacağını söyledi.