”Fındıkta yapay fiyatlardan uzak durulmalı”

İSTANBUL - Fındık Tanıtım Grubu Üyesi İlyas Edip Sevinç, fındığın maliyetini yüksek göstererek yapay fiyatlar açıklamaktan uzak durmak gerektiğini belirterek, "Maliyetleri kilo başına 1,5 lira, hatta bunun altına çekme zorunluluğumuz var" dedi.

Sevinç, fındık sorunlarını tartışmak üzere düzenlenen basın toplantısında, fındıkta artan arz fazlası ile karşı karşıya gelindiğini, bunun sonucunda fındığın bölgede ekonominin değil politikanın öznesi haline geldiğini, popüler siyasetin bir aracı olduğunu söyledi.

Arz fazlasının birçok kurumu batırdığını ifade eden Sevinç, Fiskobirlik'in, özerkleştikten sonra devre dışı kaldığını, TMO'ya 2006'da arz fazlasını emme görevi verildiğini, TMO'nun 4 yılda 2,5-3 milyar dolar zarar ettiğini, TMO'nun elinde 300 bin tondan fazla stokun beklemeye devam ettiğini anlattı.

Sevinç, "Hep beraber kaybettik. Devlet de, üretici de fındıktan umduğunu elde edemedi. Karadeniz'e destekleme politikalarının bir faydasının olmadığı hepinizin malumu. Bugün deniz bitti, yolun sonuna gelindi" dedi.

Devletin 2009 Temmuz ayında aldığı, ürün yerine doğrudan üreticiyi destekleyen yeni fındık stratejisini belirleyen kararnameyle doğru bir adım attığını ifade eden Sevinç, bu kararın çok geç alınmış olmasının tek yanlış olduğunu söyledi.

Fındığın maliyetini yüksek göstererek yapay fiyatlar açıklamaktan da uzak durmak gerektiğini vurgulayan Sevinç, "Ziraat Odaları'nın açıkladığı gibi 1 kilo fındığın maliyeti 4,39 lira ise biz yandık, battık demektir. Oysa bugüne kadar tek bir dal henüz sökülmüş değil" dedi.

Sevinç, "Masterplan zorunluluğu var. 2023 yılı rekabet hedefleri arasında mutlaka verimliliğin artırılması gerek. Maliyetlerimizi kilo başına 1,5 lira, hatta bunun altına çekme zorunluluğumuz vardır. Aksi taktirde sürdürülebilir iş olmaktan çıkacağı konusunda ciddi endişe içindeyiz" şeklinde konuştu.

Maliyetlerin, Azerbaycan'da, Gürcistan'da, Şili'de 0,50 kuruş civarında bulunduğunu söyleyen Sevinç, maliyetlerin aşağı çekilmesinin kaçınılmaz olduğunu kaydetti.

"Türkiye'de fındık tüketimini artıramıyoruz"

Dünya çikolata ve şekerleme pazarının çok ciddi oranda büyümesine karşın, bunların girdileri arasında kullanımı artmayan tek ürünün fındık olduğuna dikkati çeken Sevinç, 1999 yılında Amerikan bademi ile fındığın dünya ölçeğindeki ihracat rakamları birbirine eşitken, 2008'de Amerikan bademinin 560 bine ulaştığını, fındık ihracatının ise 270 bin tonla yerinde saydığını anlattı.

Sevinç, "Amerikan bademinin marketlerde kuruyemiş olarak ne kadar yer aldığına dikkat edelim. Neredeyse fındık kadar tüketilir duruma gelecek. Badem fındıkla dünya ölçeğinde değil artık Türkiye'de de rekabet eder hale geldi. Biz maalesef Türkiye'de de fındık tüketimini artıramıyoruz" dedi.

İlyas Edip Sevinç, dünyada teknolojinin geliştiğini, dev endüstrilerin hiç fındık kullanmadan fındık tadı veren ürünler elde edebildiklerini, "Fındıklı instant kahve" içerisinde bir gram dahi fındık bulunmadığını, tamamen aromadan ibaret olduğunu belirtti.

"4.39 lira manipülasyon fiyattır"

Soruları da yanıtlayan Sevinç, fındığın maliyetinin 4,39 lira olduğu iddiasına katılmadıklarını belirterek, "Fındık maliyetini tespit etmek kolay değil. Ürünü kendisi toplayan üreticiler için maliyet farklıdır. 4,39 lira maliyet fiyatına inanmıyorum, bu manipülasyon fiyatıdır. Ürünü kendisi toplayan üreticinin maliyetinin 1,5 lira hatta 1 lira civarından fazla olacağını tahmin etmiyorum" diye konuştu.

Arz-talep dengesine göre fındık piyasasının bir yıldır işlemeye başladığını ifade eden Sevinç, bundan hiç kimsenin şikayetçi olamayacağını söyledi.