Film izlemenin bin yolu, binbir vergisi

Arthur Miller’in 1949’da yazdığı efsane oyunu Satıcının Ölümü’nü 1988 yılında Ankara Büyük Tiyatro’da usta oyuncu Ergün Uçucu ve değerli hocam/dostum Zafer Kayaokay’dan izlemek mutluluğuna erişmiştim. Evet, bir ironi olacak ancak ayakkabı satıcısı Willy’nin değişen hayat şartları ve satış imkanları karşısında yaşadığı çatışmayı anlatan ve sinemaya da uyarlanan Satıcının Ölümü, 65 yıl sonra bugün de gerçek hayattaki benzeri çatışmaları bizlere yansıtıyor. Satıcının ölümü, mecazi anlamda da olsa bugün için, eski yöntemlerin eski kanalların ortadan kalkması ve her anlamda yeni bir dünya düzeninin kurulması anlamına geliyor.

İşte size bir örnek

Diyelim ki bugün, 1985 yılında sinemaya uyarlanan ve başrolünü Oscar ödüllü Dustin Hoffman’ın oynadığı “Satıcının Ölümü” filmini izlemek istiyorsunuz.

Artık film izlemek için sadece sinemaya gitmek zorunda olmadığımız gibi onlarca seçeneğimiz var.
Evet, satış teknikleri ve hizmet sunum kanalları yerini yeni yeni yöntemlere bırakıyor. Satış kanallarındaki bu çeşitlilik nedeniyle artık ürün veya hizmetin sunumunda da değişiklik yöntemler gündeme geliyor.

Günümüz dünyasında satış kanallarının çeşitliliği, doğal olarak, satış vergilerinin de (dolaylı vergilerin de) çeşitliliğini beraberinde getiriyor. Aynı ürün ya da hizmeti farklı kanallardan alırken birbirinden farklı türlerde ve oranlarda vergi ödemek söz konusu olabiliyor. Bu da geleneksel satış vergilerinin sıra dışı ve coğrafi alandan bağımsız satışları kavramada trajikomik sonuçlara neden olabiliyor.

İşte size Satıcının Ölümünü izlemenin (satın almanın) yolları ve bunların vergileri:

1- Eşiniz ve çocuklarınızla sinemaya giderek filmi izlemek isterseniz fiyatın içinde %18 KDV ve belediyelerce tahsil edilen %10 eğlence vergisini ödersiniz.

2- Kitap, CD, DVD vb. satan bir kitabevinden filmi satın aldığınızda %18 KDV ödersiniz.

3- DVD veya CD kiralayan bir işyerinden filmi kiralayacak olursanız %18 KDV ödersiniz.

4- Cep telefonunuz (Smart phone) üzerinden mobil telefon hizmeti servis sağlayıcınızdan (Avea, Turkcell, Vodafone) bu hizmeti satın alacak olursanız %18 KDV ödersiniz ve katma değerli hizmet olarak adlandırılan filmi izlerseniz bunun bedeli üzerinden Özel İletişim Vergisi (ÖİV) ödemezsiniz ancak hizmet sunumu üzerinden %5 ÖİV ödersiniz. Ön ödemeli olarak mobil telefon kullanıcısıysanız başlangıçta hem %18 KDV hem de %25 ÖİV ödersiniz. Daha sonra ise %25’lik ÖİV’nin fazladan alınan %20’sinin iadesini talep edersiniz.

5- Yurtdışındaki bir internet sitesinden kredi kartınızla 10 dolar ödeyerek filmi izlemişseniz Maliye Bakanlığı’nın (Gelir İdaresi'nin) KDV Genel Tebliği uyarınca kendi kendinize %18 oranında KDV tevkifatı yaparak 2 no.lu KDV beyannamesi ile vergi dairesine beyan edip ödersiniz.

6- Dijital plaftorm (Dijitürk) abonesi iseniz ve film kanalından filmi seyretmişseniz toplam bedel üzerinden %18 KDV ve iletim bedeli üzerinden %15 ÖİV ödersiniz.

7- Dijital platformdan (Dijitürk) paralı olarak aboneliğinizin dışında filmi satın alarak izlemişseniz %18 KDV ve iletim bedeli üzerinden %15 ÖİV ödersiniz.

8- Kablo TV platformundan Satıcının Ölümünü izlemişseniz, abonelik ücreti olarak %18 KDV ve %15 ÖİV ödersiniz.

9- Fiber internet üzerinden yayın yapan IPTV platformuna (TİVİBU) abone olmuş ve bu filmi televizyondan izlemişseniz aylık bedel üzerinden %18 KDV ve %15 ÖİV ödersiniz. 

10- TİVİBU platformuna web TV olarak abone olmuş ve internet üzerinden kişisel bilgisayarınızda ya da tabletinizde Satıcının Ölümünü izlemişseniz platforma aylık bedel üzerinden %18 KDV ödersiniz ancak önceki maddenin aksine ÖİV ödemezsiniz.

11- SmartTV olarak adlandırılan LCD ya da LED TV almışsanız ve internete bağlanan televizyonunuzun kendi üreticisinin işlettiği siteden aynı filmin bedelini kredi kartıyla ödeyip izlemişseniz %18 KDV ödersiniz.

Ne dersiniz sizce bu yaşanan nedir? Aynı filmi farklı araçlardan izleyip farklı vergiler vermek midir? Ya da teknoloji çağının, Devlet kadar eski vergilerle çağdaşlık mücadelesi midir?

Veyahut ta tüm bu yaşananlar; Satıcının Ölümü mü yoksa fazla verginin vergiyi öldürmesi midir?
Yaşadığımız çağ bizim, karar sizin.