Eylül enflasyonunda sürpriz yok

İSTANBUL – Enflasyon eylül ayında piyasa beklentilerine paralel geldi. Tüketici Fiyatları Endeksi yüzde 0.75 artış gösterirken, yıllık TÜFE % 6.15 olarak açıklandı. Üretici Fiyatları Endeksi eylül ayında yüzde 1.55’e çıkarken, yıllık ÜFE yüzde 12.15 olarak gerçekleşti.

Reuters anketine göre Tüketici Fiyatları Endeksi'nde (TÜFE) Eylül ayında medyan bazında yüzde 0.75, Üretici Fiyatları Endeksi'nde (ÜFE) ise yüzde 1.26 artış bekleniyordu.

Merkez Bankası, Ağustos ayında yüzde 6.65 olan yıllık enflasyonun Eylül ayında yüzde 6'nın hafif altına gerilemesini öngörürken, ekonomistlerin Eylül ayı yıllık TÜFE beklentisi medyan bazında yüzde 6.15 seviyesinde bulunuyordu.

Yıllık TÜFE 0.5 puan geriledi

TÜFE, yıllık bazda bir önceki aya göre 0.50 puanlık azalışla yüzde 6.65’ten yüzde 6.15’e geriledi. Yıllık TÜFE değişimleri incelendiğinde, 2011 Mart’ta yıllık bazda yüzde 3.99 oranıyla son 41 yılın en düşük seviyesine gerileyen, Mayıs ayında yüzde 7.17’yle son 5 ayın zirvesine yükselen TÜFE, Haziran ayında 0.93 puan azalışla yüzde 6.24 düzeyine gerilemişti. Temmuz’da 0.07 puan artışla yüzde 6.31’e, Ağustos’ta 0.34 puan artışla yüzde 6.65’e yükselmişti. Eylül ayında ise yıllık enflasyon Merkez Bankası’nın öngörüleri çerçevesinde geriledi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantı özetinde enflasyonun Eylül ayında işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklanan baz etkisiyle düşeceği, ancak döviz kurunun gecikmeli etkilerine bağlı olarak 2011 yılsonunda hedefin belirgin olarak üzerinde kalabileceğine dikkat çekilmişti.

Aylık bazda en yüksek artış çeşitli mal ve hizmetlerde gerçekleşti

Eylül ayında ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2.78 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda yaşandı. Eylül ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada yüzde 1.92, eğitimde yüzde 1.79, lokanta ve otellerde yüzde 1.10, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.99, ev eşyasında yüzde 0.92, konutta yüzde 0.63, eğlence ve kültürde yüzde 0.43, haberleşmede yüzde 0.18, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.11, sağlıkta yüzde 0.03 artış yaşanırken, giyim ve ayakkabıda yüzde 3.24 düşüş gerçekleşti.

Yıllıkta en yüksek artış yüzde 20.19 ile çeşitli mal ve hizmetlerde

Geçen yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış yüzde 20.19 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda gerçekleşti. Ulaştırma yüzde 14.10, ev eşyası yüzde 8.61, lokanta ve oteller yüzde 8.36, giyim ve ayakkabı yüzde 6.29, eğitim yüzde 6.24 ile artışın en yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu.

Çekirdek enflasyon, manşeti geçti

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında Eylül ayında bir önceki aya göre mevsimlik ürünler hariç özel kapsamlı TÜFE’de yüzde 1.29 artış yaşandı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.78 oranında, enerji hariç enflasyonda yüzde 0.75 oranında artış görüldü. İşlenmemiş gıda ve enerji hariç göstergelerde yüzde 0.79 artış olurken, enerji, alkol ve tütün hariç göstergelerde yüzde 0.81 artış yaşandı.

Bu son grup ile birlikte fiyatın yönlendirilen ve dolaylı vergiler hariç tutulduğunda Eylül’de yüzde 0.85 artış gösteren fiyatlar, bunlara işlenmemiş gıda eklendiğinde yüzde 0.89 oranında artış görüldü. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç grupta artış yüzde 0.75 oranında gerçekleşirken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde artış yüzde 0.58 oldu. İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde yıllık artış yüzde 7.42’ye, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde yıllık artış yüzde 6.96’ya yükseldi.

ÜFE artışı yüzde 1.55

2011 yılı Eylül ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde (ÜFE) bir önceki aya göre yüzde 1.55 oranında arttı. Eylül ayında ÜFE’deki aylık artış, Ağustos ayı (yüzde 1.76) enflasyonunun altında kalsa da, yüzde 1.09 ile 1.26 arasındaki piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. 9 aylık ÜFE yüzde 9.72 artış gösterirken, geçen yılın aynı ayına göre ÜFE yüzde 12.15 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10.03 artış gösterdi. Yıllık ÜFE ise beklentilerin oldukça üzerinde gerçekleşti. Haziran’dan bu yana çift haneli rakamlarda gerçekleşen yıllık ÜFE, yüzde 12.15 seviyesiyle son 34 ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Yıllık ÜFE en son 2008 yılı Kasım ayında yüzde 12.25 düzeyinde gerçekleşmişti.

Aylık değişim sanayi sektöründe yüzde 1.69

Aylık değişim tarım sektöründe yüzde 0.80, sanayi sektöründe yüzde 1.69 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 2.26, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 9.14 artış yaşandı. Sanayi sektörü endeksinde ise geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 12.26, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15.23 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10.19 artış gerçekleşti.

Sanayinin alt sektörleri bazında en yüksek aylık artış büro makineleri imalatında

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 4.27 ile büro makineleri imalatı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 2.90, imalat sanayi sektöründe yüzde 1.57, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1.42 artış gerçekleşti.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, yüzde 4.27 ile büro makineleri imalatı, yüzde 3.68 ile iletişim teçhizatı imalatı, yüzde 3.19 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 2.89 ile taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri, yüzde 2.55 ile ağaç ve mantar ürünleri imalatı, yüzde 2.37 ile gıda ürünleri ve içecek imalatı, yüzde 2.37 ile motorlu kara taşıtları imalatı, yüzde 2.08 ile ana metal sanayi, yüzde 1.97 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri, yüzde 1.83 ile mobilya imalatı, yüzde 1.62 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektörleri oldu. Buna karşılık metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı yüzde 0.05, kimyasal ürünlerin imalatı yüzde 0.13, maden kömürü ve linyit yüzde 0.31 bir ay önceye göre endekslerin en az arttığı veya en fazla gerilediği alt sektörler oldu.