”Eximbank'ın kredi yerine garanti vermesi daha yararlı”

ANKARA- Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Eximbank'ın, kredi vermek yerine, firmaların bankalardan sağladığı uzun vadeli kredilerde teminat ve garanti veren bir kuruluş olarak işlev üstlenmesinin daha yararlı olacağını düşündüğünü belirterek, bu konunun bugün yapılacak Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında görüşüleceğini söyledi.

Çağlayan, ayrıca, ihracatın daha fazla desteklenmesi açısından Eximbank'ta yeni bir model oluşturulmasının da öngörüldüğünü kaydetti.

Müteahhitlik sektörünün yurtdışı faaliyetlerinin ve iş hacminin artırılması amacıyla, müteahhitlik, mühendislik ve mimarlık sektörü ile inşaat malzemesi üreticileri ve ihracatçıların temsilcilerinin katılımı ile Bakan Çağlayan'ın başkanlığında Dış Ticaret Müsteşarlığı'nda (DTM) bir toplantı yapıldı.

Toplantının açılışında konuşan Bakan Çağlayan, müteahhitlik sektörünün, istihdam, üretim ve ihracat açısından önemine işaret ederek, Türk müteahhitlik hizmetleri sektörünün, bugüne kadar 81 ülkede toplam 161 milyar dolar değerinde 5 bin 200 proje üstlendiğini hatırlattı.

Yurtdışındaki iş hacminin artırılması açısından, bugün yapılan toplantıda, sektörün, yapı malzemeleri üretimi ile mimarlık ve mühendislik sektörü ile birlikte ele alınacağını belirten Bakan Çağlayan, "Birlikte hareket ederek, Türk ihracatçısının gücünü dünyaya göstermek ve dünya pazarından daha fazla pay alınmasını sağlamak istiyoruz. Bu bir ortak akıl toplantısı. Takım oyuncularının rolünü ve sorunlarını birlikte değerlendireceğiz" dedi.

Müteahhitlik sektörünün son yıllarda, yurtdışında yılda ortalama 20 milyar dolarlık iş aldığını, 2008'de 23,6 milyar dolar olan yeni iş tutarının geçen yıl krize rağmen 20,4 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini hatırlatan Bakan Çağlayan, bu yıl toparlanma yaşanmasını, gelecek yıl da büyük ölçüde müteahhitlik sektörünün krizi fırsata dönüştürmesini beklediğini vurguladı. Gelecek yıl için 30 milyar dolar, 2015 için de 50 milyar dolar iş hacmi hedeflendiğini belirten Bakan Çağlayan, Engineering News Record Dergisi'nin belirlemelerine göre, dünyada en fazla iş alan 225 firma sıralamasında, Türkiye'nin 31 firma ile Çin'den sonra 2. sırada bulunduğunu hatırlatarak, bunun çok önemli bir başarı olduğunu kaydetti.

Daha önce küçük ölçekli ve emek yoğun teknoloji ile çalışan Türk müteahhitlik firmalarının, artık akıllı binalar, havalimanı, metro, doğalgaz rafinerileri, otoyol, enerji santrali, endüstriyel tesis, gibi büyük ölçekli ve katma değeri yüksek projeler üstlenecek birikime ve teknik donanıma ulaştığına işaret eden Bakan Çağlayan, 2002'de üstlenilen ortalama proje bedeli 17 milyon dolar iken, geçen yıl bu rakamın 59 milyon dolara yükseldiğine dikkati çekti. Zafer Çağlayan, DTM bünyesinde kurulan 39 ülke masasında 49 ülkedeki yapı sektörü ile ilgili ticaretin ve büyük yatırımların takip edildiğini belirterek, bunun sektörün iş alması açısından önemli bir veri sağlayacağını söyledi.

İhracatın desteklenmesi için Eximbank'ta yeni model

Müteahhitlerin yurtdışından iş almasında ve büyük projelerin üstlenilmesinde makina, ekipman, teçhizat üretiminin desteklenmesinin de önem taşıdığını kaydeden Bakan Çağlayan, Türk Eximbank'ın bu konuda firmalara daha farklı ve güçlü destekler sağlaması gerektiğine işaret ederek, "Eximbank'ın, herhangi bir banka gibi kredi vermek yerine, firmaların diğer bankalardan sağladığı 3, 5, 10 yıl vadeli kredilere teminat, garanti, kefalet vermek konusunda bir işlevi olmalı. EKK'nın bugün yapılacak toplantısında bu konu da ele alınacak" dedi.

Çağlayan, ihracatın daha fazla desteklenmesi açısından Eximbank'ta yeni bir model oluşturulmasının da öngörüldüğünü belirtti.

Dünyada, mal ticareti dışında, yıllık 3,2 trilyon dolarlık hizmet ticareti gerçekleştiğini, Türkiye'nin ise bundan yüzde 1'in üzerinde pay alarak 32,7 milyar dolarlık hizmet ihracatı yaptığını kaydeden Bakan Çağlayan, "Türkiye 16,5 milyar dolarlık da hizmet ithalatı yaptı. Yani hizmet dış ticaretinde 16 milyar dolarlık fazlamız var" dedi.

Müteahhitlik sektörünün geçen yıl ülkeye 1,1 milyar dolar döviz girdisi sağladığını belirten Bakan Çağlayan, ödemeler dengesi açısından bunun çok yüksek bir rakam olmadığına işaret ederken, "döviz kurlarından kaynaklanan oynamalar nedeniyle getirilen bu döviz konusunda kar varmış gibi farklı uygulamaların söz konusu olduğunu, bu sorunun çözümü için konuyu Ekonomik Koordinasyon Kurulu'nda gündeme getirdiğini" açıkladı.

İngiltere'de satılan 2 radyatörden 1'i Türkiye'den

Yurtdışı müteahhitlik sektörünün inşaat malzemeleri ihracatına da doğrudan etki ettiğine dikkati çeken Bakan Çağlayan, 2008 yılında 23 milyar dolar olan yapı malzemeleri ihracatının geçen yıl 15,8 milyar dolara gerilediğini, bu ihracatın da Türk müteahhitlik hizmetlerinin bulunduğu ülkelerde yoğunlaştığını anlattı.

İngiltere'de satılan her 2 radyatörden birinin Türkiye'den gittiğine, seramik, fayans, vitrifiye ihracatında Türkiye'nin önemli ülkeler arasında bulunduğuna işaret eden Bakan Çağlayan, Türk müşavirlik firmalarının yurtdışında iş almalarının, ihalelerdeki mahal listelerinde Türk firmalarının yer almasının sağlanmasının, Türkiye'den yapı malzemeleri ihracatını da hızlandıracağını söyledi. 

Çağlayan, BAE'nin yaşadığı ekonomik sorun nedeniyle önceki yıl 8,5 milyar dolar olan bu ülkeye ihracatın geçen yıl 2,5 milyar dolara düştüğünü belirterek, bunun, inşaat sektöründeki sorunlar nedeniyle 6 milyar dolarlık demir-çelik ihracatının yapılamamasından kaynaklandığını anlattı.

@page@

Gelecek 5 yıllık dönemde, Hindistan'ın 514 milyar dolar, Suudi Arabistan ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin 500 milyar dolar, Cezayir'in 200 milyar dolar, Libya'nın 160 milyar dolar ve Irak'ın 70 milyar dolar altyapı ve diğer alanlarda yatırım yapmayı planladığını kaydeden Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, şöyle konuştu:

Müşavirlik firmalarına 30 milyon dolarlık destek

Mühendislik ve mimarlık sektörünü, yurtdışında müteahhitlik işlerinin artırılması açısından "anahtar" olarak gördüklerini vurgulayan Bakan Çağlayan, mühendislik ve mimarlık sektörünün yurtdışında iş almasını sağlamaya yönelik desteklere ilişkin uygulama tebliğinin yenilenerek bugün itibariyle DTM'nin sitesinde ilan edildiğini ve uygulamaya konduğunu bildirdi. Çağlayan, teknik müşavirlik sektörüne sağlanacak pazar araştırması, tanıtım ve yurtdışı ofis destekleri gibi klasik destek kalemlerinin yanı sıra fizibilite ve sözleşme desteklerini de içeren bu "pazara giriş mekanizmasının" yeni düzenlemelerle etkin bir şekilde uygulanacağını kaydetti.

Müşavirlik firmalarına 30 milyon dolara kadar sözleşme, proje, ofis desteği verilebileceğini belirten Çağlayan, buna ilişkin köklü bir mevzuat çalışmasına başlamayı da öngördüklerini söyledi.

Çağlayan'ın verdiği bilgiye göre, 2002-2009 döneminde Türk müteahhitlik firmalarının üstlendiği işlerin yüzde 22,3'ü Rusya'da, yüzde 16,4'ü Libya'da, yüzde 12,4'ü Türkmenistan'da, yüzde 10,7'si Kazakistan'da, yüzde 7,9'u BAE'de, yüzde 7'si Irak'ta, yüzde 6,9'u Katar'da, yüzde 5,7'si Cezayir'de, yüzde 5,6'sı Suudi Arabistan'da ve yüzde 5,4'ü de Romanya'da bulunuyor. Bölgelere göre dağılımda ilk sırayı BDT ülkeleri alırken, onu, Ortadoğu ve Afrika ülkeleri izliyor. Avrupa'daki müteahhitlik hizmetleri ise Romanya, Bulgaristan ve Makedonya'da yoğunlaşıyor

İlk 3 ayda büyüme yüzde 11 çıkabilir

Toplantıda, büyüme ve ihracat rakamlarına da değinen Bakan Çağlayan, ekonomideki canlanmaya işaret ederek, yılın ilk 3 ayında büyümenin yüzde 11'in üzerine çıkabileceğini söyledi.

İhracattaki artışın sürdüğünü ve 2011'in ortasında ihracatın kriz öncesi rakamlara çıkabileceğini anlatan Bakan Çağlayan, 1-11 Nisan arasında ihracatın 3 milyar doları geçtiğini, 1 Ocak-11 Nisan arasındaki ihracatın ise 29 milyar dolara dayandığını açıkladı.

OVP'deki 107 milyar dolarlık hedefe karşın, TİM ve DTM'nin 115 milyar dolarlık ihracat öngördüğünü hatırlatan Bakan Çağlayan, ihracatın son 11 günde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 36, yılbaşından bugüne kadar da yüzde 21,9 arttığını, bazı lokomotif sektörlerdeki ihracat artışının da yüzde 30'un üzerinde olduğunu bildirdi.

Toplantıya, Dış Ticaret Müsteşarı Ahmet Yakıcı yanında, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, yapı malzemeleri ihracatı ile ilgili 8 ihracatçı birliğinin temsilcisi, ofis, asansör, inşaat malzemeleri üreticileri derneklerinin temsilcileri, Çimento Müstahsilleri Birliği ve Türkiye Prefabrik Birliği'nin yetkilileri, TOBB'dan müteahhitlik sektörü ile ilgili temsilciler, Türkiye Müteahhitler Birliği, İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası, TMMOB, İnşaat Mühendisleri Odası'ndan temsilciler katılıyor.

Bakan Çağlayan, TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi'nin uçağının rötar yapması nedeniyle toplantıya geç kalması üzerine, "Arkadaş THY Yönetim Kurulu Üyesi, ama toplantıya uçak rötar yaptığı için gecikiyor" diye espri yaptı.