Enflasyonda büyük sürpriz

İSTANBUL - Mayıs enflasyonu piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde artış gösterdi. Mayısta yüzde 1.08 artması beklenen TÜFE yüzde 2.42 arttı. Yıllık TÜFE yüzde 7.17'ye ulaştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs ayında Tüketici Fiyatları Endeksinin (TÜFE) yüzde 2,42, Üretici Fiyatları Endeksinin (ÜFE) yüzde 0,15 arttığını açıkladı. Mayıs ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 7,17, ÜFE'de yüzde 9,63 oldu.

Merkez Bankası, mayıs ayında enflasyonun artış gösterebileceğini ve yüzde 5.5 olan yıl sonu hedefin üstüne çıkabileceğini açıklamıştı. Ancak, piyasada bu denli bir sıçrama beklenmiyordu. 

Giyim, enflasyonu zıplattı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mayıs ayında 2003 Temel Yıllı TÜFE'de bir önceki aya göre yüzde 2,42, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,17 artış meydana geldi. 12 aylık ortalamalara göre yüzde 6,64 artış gerçekleşti. Yılın ilk 5 ayında da TÜFE, yüzde 4,93 oldu.

TÜFE'de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 11,68 ile giyim ve ayakkabı grubunda görüldü.

Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 4,71, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,47, eğitimde yüzde 1,14, eğlence ve kültürde yüzde 0,99, lokanta ve otellerde yüzde 0,81, ulaştırmada yüzde 0,63, konutta yüzde 0,54, ev eşyasında yüzde 0,26, sağlıkta yüzde 0,11 artış gözlendi. Alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,01, haberleşmede de yüzde 0,47 düşüş gerçekleşti.

Yıllık bazda gıda ve alkolsüz içecekler başı çekti

Yıllık bazda ise TÜFE'de en yüksek artış yüzde 12,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda meydana geldi.

Ulaştırma (yüzde 8,69), çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 7,68), ev eşyası (yüzde 7,40), lokanta ve oteller (yüzde 7,20) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu.

2011 yılı Mayıs ayında endekste kapsanan 445 maddeden 96 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmadı, 256 maddenin ortalama fiyatları arttı, 93 maddenin ortalama fiyatları ise düştü.

Üretici Fiyatları

Üretici Fiyatları Endeksi ise 2011 yılı Mayıs ayında aylık bazda yüzde 0,15, yıllık bazda yüzde 9,63 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 9,21 artış gösterdi. 5 aylık döneme ilişkin ÜFE de yüzde 6,20 oldu.

Aylık değişime bakıldığında, tarım sektöründe yüzde 1,93 gerileme, sanayi sektöründe yüzde 0,61 artış gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksi, yıllık yüzde 8,73, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14,93 arttı. 5 aylık dönemde de yüzde 7,37 artış görüldü.

Sanayi sektörü endeksinde ise 2010 Mayıs ayına göre yüzde 9,84 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 7,97 artış gerçekleşti. Sektörde 5 aylık ÜFE artışı yüzde 5,95 oldu.

Sanayinin üç sektöründen, imalat sanayi sektöründe yüzde 1,16, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0,84 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe ise yüzde 4,47 düşüş görüldü.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörlerin başında, yüzde 4,44 ile ana metal sanayi geldi. Onu sırasıyla giyim eşyası imalatı (yüzde 3,96), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (yüzde 2,80), deri ürünleri imalatı (yüzde 2,54), plastik ve kauçuk ürünleri imalatı (yüzde 2,39) izledi.

Endeksin en fazla gerilediği alt sektör elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (yüzde 5,05) oldu. Tekstil ürünleri imalatı (yüzde 0,73), iletişim teçhizatı imalatı (yüzde 0,51), büro makineleri imalatı (yüzde 0,36) da bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörleri oluşturdu.

2011 yılı Mayıs ayında endekste kapsanan 785 maddeden, 170 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmadı, 428 maddenin ortalama fiyatları arttı, 187 maddenin ortalama fiyatları ise düştü.

Çekirdek enflasyon

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ''çekirdek enflasyon'' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, Mayıs'ta aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,52, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 1,36 arttı.

Fiyatlar, enerji hariç yüzde 2,69, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1,46, enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 2,88, enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç yüzde 3,09 arttı.

Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 1,73, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç, alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 1,55, enerji hariç gıda ve alkolsüz içecekler alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyatlarda da yüzde 1,89 artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine yıllık bazda bakıldığında ise mevsimlik ürünler hariç yüzde 5,45, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 5,44, enerji hariç yüzde 6,94, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 4,80 artış gözlendi.

Fiyatlar, enerji, alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç yüzde 7,61, enerji, alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç yüzde 7,95, enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 5,65, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç ve alkollü içkiler, tütün ürünleriyle altın hariç yüzde 5,14, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç yüzde 4,72 yükseldi.