Enflasyon orta vadeli hedefle uyumlu

ANKARA  – Haziran ayında gıda fiyatlarının yıllık artış hızındaki düşüşün devam ettiğini ve hizmet grubu yıllık enflasyonundaki gerilemenin ise belirginleşerek sürdüğünü kaydeden Merkez Bankası, “Bu çerçevede, temel enflasyon göstergeleri orta vadeli hedeflerle uyumlu seyrini sürdürmüştür” değerlendirmesini yaptı.

Merkez Bankası Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri’ni açıkladı. Merkez Bankası’nın fiyat gelişmeleri açıklamasına göre Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0.56 oranında gerileyip, yıllık enflasyon 0.73 puan azalarak yüzde 8.37 oldu. Enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 4.56’ya, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 4.95’e geriledi.

Haziran ayında mal grubu fiyatları yüzde 0.83 oranında azalırken, hizmet grubu fiyatları yüzde 0.20 oranında arttı. Böylelikle, yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 9.39’a, hizmet grubunda ise yüzde 5.48’e geriledi.

Et fiyatındaki düşüşün etkisi görülmeye başladı

Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki gerileme Haziran ayında belirginleşerek sürdü. Et fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkisi yemek hizmetleri fiyatlarında gözlenmeye başladı. Hizmet enflasyonundaki yavaşlama alt grupların geneline yayılırken özellikle kira kaleminin yıllık enflasyonunda gözlenen istikrarlı azalış eğilimi sürdü. Haziran ayında enerji fiyatları yüzde 0.20 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 12.63’e geriledi. Bu dönemde, bir önceki ayda olduğu gibi katı yakıtlar ile şebeke suyu fiyatlarında yüzde 1.7 artışlar gözlenirken, akaryakıt fiyatları uluslararası fiyatlara paralel olarak azalış kaydetti.

Altın fiyatındaki yıllık artış yüzde 30’u aştı

Temel mallarda (gıda, enerji, alkollü içecekler ve tütün ile altın dışında kalan mallar) yıllık enflasyon 0.46 puan azalarak yüzde 4.38’e geriledi. Bu gelişmede, 2009 yılında dayanıklı mallarda uygulanan geçici vergi ayarlamalarının oluşturduğu baz etkili oldu. Haziran ayında dayanıklı tüketim malı fiyatları (altın hariç) otomobil fiyatlarına bağlı olarak gerilerken, giyim grubunda fiyatlar son iki yılın Haziran ayının aksine bu dönemde bir miktar artış kaydetti.

Dayanıklı tüketim mallarındaki vergi düzenlemelerinden kaynaklanan baz etkisinin, temel mallar yıllık enflasyonu üzerinde Temmuz ayında da aşağı yönlü etkide bulunacağı hatırlatıldı. Altın fiyatlarındaki yükseliş yüzde 5.35 Haziran ayında da sürdü ve yıllık fiyat artış oranı yüzde 30’un üzerine çıktı. Böylelikle, altının son bir yıllık dönemde tüketici enflasyonuna yaptığı katkı yaklaşık 0.3 puan oldu.

Gıda fiyatlarında düşüş sürüyor

Haziran ayı Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde de ifade edildiği gibi gıda fiyatlarının yıllık artış hızındaki gerileme Haziran ayında da devam etti. Gıda yıllık enflasyonu 1.04 puan gerileyerek yüzde 5.62 oldu. İşlenmemiş gıda ürünleri fiyatları Mayıs ayından sonra Haziran ayında da yüksek oranlı yüzde 4.79 düşüş sergilerken, düşüşün grup fiyatlarının geneline yayıldığı dikkat çekti.

Bu dönemde taze meyve ve sebze fiyatları yüzde 6.05 oranında gerilerken, işlenmemiş et fiyatları yüzde 3.68 oranında düştü. Böylelikle, işlenmemiş gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 8.2 seviyesine geriledi. Haziran ayında işlenmiş gıda ürünleri fiyatları da azalış kaydetti. Özellikle, katı ve sıvı yağ fiyatları belirgin oranda düştü.

İşlenmiş et ürünleri fiyatları ise 9 aydır süregelen artış eğilimi sonrasında ilk defa bu dönemde azaldı. Bu gelişmeler sonucunda, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 3.22’ye geriledi.

ÜFE’de petrol, metal hammadde ve tarım fiyatları belirleyici oldu

Haziran ayında üretici fiyatları yüzde 0.50 oranında azalıp, yıllık enflasyon yüzde 7.64’e geriledi. Tarım fiyatları meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşlere bağlı olarak yüzde 0.70 oranında azalırken, imalat sanayi fiyatları özellikle petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarındaki kayda değer düşüşler sonucunda yüzde 0.50 oranında düştü.

Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarında ise son iki ayda olduğu gibi belirgin bir değişim gözlenmedi. MIGS sınıflamasına göre üretici fiyatları ara malları ve dayanıksız tüketim malları gruplarında gerilerken, sermaye ve dayanıklı tüketim malları gruplarında sınırlı yükselişler kaydedildi. Ara malları fiyatlarındaki gelişmede ana metal sanayi fiyatları etkili olurken, et ve et ürünleri imalatı fiyatlarındaki gerilemenin dayanıksız tüketim malları grubu üzerindeki olumlu etkisi sürdü.

Özetle, üretici fiyatlarının Haziran ayındaki seyrinde uluslararası petrol ve metal ham madde ile yurt içi tarım fiyatlarındaki düşüşler belirleyici oldu.