Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Taslağı görüşe açıldı

ANKARA - Enerjide arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılıktan kaynaklı risklerin azaltılması, iklim değişikliği ile mücadelenin etkinliğinin artırılması ve çevrenin korunması hedefleri çerçevesinde, enerji üretiminden kullanımına kadar olan süreçte verimliliğin artırılması, israfın önlenmesi ve enerji yoğunluğunun azaltılması amacıyla bir dizi adım atılmaya hazırlanılıyor.

Alınan bilgiye göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik İşleri Etüt İdaresi tarafından hazırlanan "Enerji Verimliliği Strateji Belgesi Taslağı" görüşleri alınmak üzere, kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı.

Taslakta, kişi başına enerji kullanımı yüksek, aynı zamanda da birim yurt içi hasıla başına az enerji kullanan ülkeler arasında yer almanın temel amaç olduğu, bu amaç doğrultusunda; 2023 yılında, 2000 yılı ABD doları değeriyle ve 1998 GSYH serisiyle bin dolarlık GSYH için yaklaşık 282 litre petrol eşdeğeri birincil enerji kullanımının 225 litreye, 1 dolarlık GSYH için, 0,53 kilovatsaat (kWh) civarında olan elektrik kullanımının ise 0,45 kWh'e indirilmesinin temel hedef olarak kabul edildiği belirtildi.

Taslağa göre bu hedeflere ulaşmak için, sanayi, hizmetler ve konut sektörlerinde standardına uygun enerji yönetimi uygulanacak, sertifikalı enerji yönetici sayısı 2012 yılı sonuna kadar 5 bin kişiye çıkarılacak ve faaliyetteki OSB'lerde enerji yönetim birimleri kurulacak.

Bu bağlamda, bu yıl içinde EİEİ işbirliği ile TSE tarafından enerji yönetimi konusunda zorunlu standart çıkarılacak ve uygulanması için gerekli mevzuat düzenlemesi yapılacak.

Verimlilik artırıcı proje faaliyetleri

Meslek odalarının, üniversitelerin ve enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinin (EVD) yetkilendirilmesi ile söz konusu faaliyetler sanayi, hizmetler ve konut sektörlerinde yayılacak.

2012 yılı sonuna kadar, kamuda, ağır sanayide ve ticari binalarda tasarruf potansiyelleri ve verimlilik artırıcı önlemler belirlenmiş olacak. İşletmelerin enerji yoğunluğunu azaltmak üzere ikişer yıllık hedefler koymaları zorunlu tutulacak.

Sanayi ve hizmetler sektörlerinde, verimlilik artırıcı projelerin (VAP) ve enerji yoğunluğunu azaltmayı taahhüt eden gönüllü anlaşmaların EİEİ bütçesinden desteklenmesine devam edilecek, ayrıca ulusal/uluslararası fonların yönlendirilmesine çalışılacak.

Elektrik sektöründe enerji verimliliği

Elektrik enerjisi üretim tesislerinde verim gözetilecek, atık enerjiden yararlanılacak, iletim kayıpları azaltılacak, yerinden enerji üretimi özendirilecek ve talep tarafı yönetimi uygulanacak.

Bu bağlamda, termik santralların lisanslama sürecinde asgari çevrim verimi ve atık ısılardan yararlanılması (bölge ısıtması veya kojenerasyon) ile ilgili kriterlere yer verilecek.

Yüksek verimli kojenerasyon tesisleri veya yenilenebilir enerji kullanımı ile yerinden üretim yapılarak ulusal şebekeden talebin azaltılması, dengeleme ve uzlaştırma piyasası kapsamında özendirilecek.

Toplu Konut İdaresi, toplu konut projelerinde yenilenebilir enerji kaynaklarını analiz ederek konut maliyetinin yüzde onunu geçmeyen uygulamaları yapacak.

Binalarda enerji performansı

Mimari, ısı yalıtımı, ısıtma ve soğutma sistemi ve elektrifikasyon konularındaki standartları, asgari performans kriterlerini ve asgari uygulamaları sağlamayan yeni yapılarak ruhsat verilmeyecek. Binalarda "Enerji Kimlik Belgesi" uygulanacak, mevcut konularda ısı yalıtımı ve diğer verimlilik artırıcı uygulamalar ile birlikte sürdürülebilir ekolojik yapılar özendirilecek.

2023 yılında, en az 10 milyon konutun asgari standartlara uygun olarak yalıtımı yapılmış olacak.

Ulaşımda enerji verimliliği

Toplu taşımacılık yaygınlaştırılacak ve gelişmiş trafik sinyalizasyon sistemleri kurulacak, şehir içi ulaşım güzergahlarının planlamasında enerji verimliliği öncelikle gözetilecek.

Bu bağlamdaki mevzuat düzenlemelerinde şu tedbirlere yer verilecek;

-Yüksek motor hacimli binek aracı vergisinin yükseltilmesi,

-Araçlarda enerji verimliliği etiketi uygulanması ve etiketli araçlardan köprü ve yol ücreti alınmaması,

-Yıl içerisinde ücretsiz toplu taşıma gün sayısının artırılması,

-Sürücü eğitimlerinde enerji verimliliğine yer verilmesi,

-Demiryolu ve deniz taşımacılığının özendirilmesi,

-Topografyası uygun bölgelerde bisiklet güzergahlarının düzenlenmesi,

-Kamu kuruluşlarındaki 15 yılını doldurmuş araçların trafikten kaldırılması.

Karbon borsası kurulacak

Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde enerji tüketimi, faaliyetleri olumsuz etkilemeksizin azaltılacak ve 2015 sonuna kadar kamu sektöründe en az yüzde 15 tasarruf sağlanacak.

Enerji verimliliğinde kamu desteklerinin yanı sıra, banka kredilerinin yönlendirilmesi, uluslararası fonlardan yararlanılması ve Türkiye'de "karbon borsası"nın kurulması yönünde çalışmalar yapılacak. 2011 yılı ilk yarısı sonuna kadar karbon borsası konusunda ayrı bir strateji belgesi hazırlanacak.

Enerjinin arz ve talep tarafındaki emisyon gelişiminin yönetilmesi için "Enerji ve Çevre Kurulu" oluşturulacak.

Enerji verimliliği çalışmaları

Bu arada birkaç yıl önce başlayan enerji verimliliği (ENVER) kapsamında yapılan çalışmalar sonucu; sanayi, hizmetler ve konut sektörlerinde başlatılan enerji yönetimi uygulaması kapsamında, sertifikalı enerji yöneticisi sayısı bin 750 kişiye ulaştı.

Beyaz eşyada 2008 yılında satışa sunulan "A" ve üzeri etikete sahip enerji verimli ürünlerin toplam satış içindeki payları: buzdolabında yüzde 75, çamaşır makinalarında yüzde 90, bulaşık makinalarında yüzde 95, fırınlarda yüzde 65 ve klimalarda yüzde 23 oldu.

Kompakt flüoresan lamba satışları, 2004 yılındaki 4 milyon dolarlık seviyesinden 2007 yılında 20 milyon dolara ve 2008 yılında 32 milyon dolara ulaştı.

Isı, su, ses ve yangın yalımını içine alan yatılım sektörü, 225 üretici, 62 ithalatçı ve bin 100'ü aşkın uygulamayı firma ile 3,3 milyar dolarlık ciroya ulaştı.