Elektrik ve doğalgazda yeni yılda zam yok

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız elektrik ve doğalgaz fiyatlarının yeni yılda değişmeyeceğini, elektrikte kayıp-kaçak bedellerine ilişkin ocakta düzenleme yapılacağını bildirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, düzenlediği basın toplantısında bakanlığının 2014 yılı faaliyetlerini değerlendirdi ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Kayıp-kaçak bedellerinin iadesiyle ilgili sorular üzerine Yıldız, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 2008'deki özelleştirmelerden sonra muhasebe ayrıştırmasını hedefleyen bir çalışma yaptığını söyledi. Vatandaşın 100 liralık faturasında herhangi bir değişiklik söz konusu olmadığını dile getiren Yıldız, şöyle konuştu:

"Yalnızca muhasebe ayrıştırmasının böyle bir davaya konu olmasını açıkçası doğru bulmuyorum. Önceki uygulama neyse o devam ediyor. Mahkemenin verdiği kararlar esastır. Verilmiş yargı ve tüketici hakem heyeti kararları var.  

Türkiye'de 21 dağıtım şirketi bölgesi var. 3 dağıtım şirketi bölgesini çıkardığımızda kayıp-kaçak oranın AB ortalamasından daha düşük olduğunu söylemem lazım, yüzde 9,4. Ama Türkiye'deki kayıp-kaçakların tamamı yalnızca Şanlıurfa'da, Diyarbakır'da, Van'da olmuyor. Türkiye’deki kayıp-kaçağın yarısı bu 3 bölgede diğer yarısı da 18 bölgede. Bu üç bölgeyi çıktıktan sonra en fazla İstanbul, Ankara ve İzmir’de kayıp-kaçağın olduğunu görüyoruz. Yalnızca bir bölgeye isimlendirerek 'Ben doğuda ödemeyenin parasını batıda ödüyorum' demek tek başına doğru bir yaklaşım değil. Miktar olarak İstanbul'daki kaçağın miktarı daha az değil."

Kayıp-kaçak düzenlemesi

Kaçak elektrik kullanımıyla ilgili mücadelenin devam edeceğini vurgulayan Yıldız, bununla alakalı mahkemeleri rahatlatmak için bir kanuni düzenleme yapmanın uygun olacağını belirtti. Yıldız, şunları kaydetti:

"Kayıp-kaçakla alakalı bireysel başvuruları değerlendiren tüketici hakem heyetleri ve tüketici mahkemeleri ve ondan sonraki bütün Danıştay ve Yargıtay süreçleri bireysel başvurularla beraber oluşmuştur. O yüzden ancak bireysel başvuru ve mahkeme kararları nihayetlenenlerle alakalı fiili durum söz konusudur. Bunun kurumsal bir yapı içerisinde söz konusu olamadığını bilmek lazım. Bununla alakalı kanuni düzenlemelerimiz hem yargıyı rahatlatmak adına hem daha stabil yapıyı oluşturmak adına son derece faydalı olacaktır diye düşünüyorum. Bununla alakalı düzenlemeyi de ocak ayının içerisinde yapacağımızı söylemem lazım."

Yeni fiyat düzenlemesi yok

Taner Yıldız, elektrik ve doğalgaz fiyatlarında yeni yılda artış olup olmayacağına yönelik soruya, "Elektrik ve doğalgazda herhangi bir fiyat düzenlemesi düşünmüyoruz. 1 Ocak'tan itibaren aralık ayında kullandığımız fiyatlardan kullanılmaya devam edecek. Ocak ayında yeni bir fiyat düzenlemesi bulunmamaktadır" yanıtını verdi.

Güneşle ilgili ciddi yatırımlar bekliyoruz

ABD ile imzalanan rüzgar enerjisinde işbirliği mutabakatının gelecek yıllar için çok önemli olduğunu belirten Yıldız, 2015'te güneşle alakalı çok ciddi yatırımlar beklediklerini bildirdi. 

Elektrik üretiminde bu yıl geçen seneye göre yüzde 4,3, tüketimde de yüzde 3,7'lik artış olduğunu vurgulayan Yıldız, "Bu aradaki farkın enerji verimliliği, tasarrufu ile beraber o 15 milyar liralık kısmın 3 milyar liralık kısmını inşallah şu anda almış bulunuyoruz. Bu son derece önemli. Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınması devam ediyor olmasına rağmen tüketiminde o oranda artış görmeyebiliriz bundan sonraki yıllarda. Bu da aslında sevindirici bir durumdur" diye konuştu.

Bu yıl 14 Ağustosta Türkiye'nin 831,8 milyon kilovatsaatle en yüksek elektrik tüketimini yaşadığını anlatan Yıldız, bir günde neredeyse bir milyar kilovatsaatliktüketim yapıldığına işaret etti. 2014'te özelleştirmelerin devam ettiğini anımsatan Yıldız, Kemerköy, Yeniköy, Yatağan, Çatalağzı termik santrallerinde 1984 megavatlık kurulu gücü 4 milyar 122 milyon dolara özelleştirdiklerini kaydetti. Aynı şekilde 580 megavatlık santrallerin ihalesinin tamamlandığını, 990 megavatlık Soma B Termik Santralinin ihale sürecinin başladığını bildiren Yıldız, şunları kaydetti:

"Büyük hidroelektrik santrallerimizi özelleştirmeyeceğimizi söylemiştik. Geçen hafta Özelleştirme, Maliye ve Hazine ile yaptığımız toplantıda 2015 yılındaki özelleşecek santrallerle alakalı süreci başlatmış olduk. Akkuyu Nükleer Santralinin ÇED'i tamamlandı. 2015 yılı mart ayında inşallah liman ihalesi tamamlanarak temelini atmış olacağız. Sinop Nükleer Santralinin de ev sahipliği anlaşmasını Meclis'ten ocak ayında inşallah geçirmiş olacağız. Bununla alakalı yoğun çalışmalarımız devam ediyor." 

Doğalgaz depolamada birinci faz

Yıldız, Türkiye'nin bu yılki doğalgaz tüketiminin 48 milyar metreküpe çıktığını belirterek, "2015 yılında yaklaşık 51 milyar metreküp tüketim bekliyoruz. Doğalgazgötürdüğümüz illerin sayısı 74, önümüzdeki yıl inşallah 78'e tamamlamış olacağız. Bunların bir kısmı coğrafi şartlardan dolayı daha zor götürdüğümüz iller olduğu için bunu söylüyorum; 2016'nın sonunda da tamamını bitirmiş olacağız" dedi.

Doğalgaz depolama tesislerine yönelik çalışmaların devam ettiğini anlatan Yıldız, "Özellikle Tuz Gölü ile alakalı 1 milyar metreküp kapasiteli bir depolamayı birinci faz olarak 2017'de, ikinci faz olarak da 2019'da tamamlamış ve hizmete açmış olacağız" diye konuştu.

LNG tesislerinin de kapasitelerini artırmaya yönelik çalışmaların 2018 ve 2019 yıllarında tamamlanacağını belirten Yıldız, petrol için kamu ve özel sektör işbirliğinde1,1 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını, gelecek yıl Batı Karadeniz'te sondaja başlamış olmayı planladıklarını bildirdi.

Taner Yıldız, Türkiye Petrolleri'nin kaya petrolüne ilişkin çalışmalarını gelecek yıl başlatacağını ifade ederek, MTA'nın tamamıyla yerli üretim üç boyutlu sismik araştırma gemisinin yeni yılın ilk günlerinde denize indirileceğini, gelecek yılın ikinci yarısında da faaliyete geçmesini planladıklarını kaydetti. Yıldız, TÜPRAŞ'ın bütün tevzi yatırımlarının tamamlandığını açılışının yapıldığını anımsattı.

"Madencilikte çok önemli bir mahcubiyet yaşadık"

Bu yıl madencilik sektöründe çok önemli bir mahcubiyet yaşadıklarını dile getiren Yıldız, "Hem Soma hem de Ermenek kazaları bizim için derin üzüntü kaynakları oldu. Oradaki vefat eden işçi kardeşlerimize Allah'tan rahmet, ailelerine de sabırlar temenni ediyorum. Devlet, hükümet olarak, bütün kurum kuruluşlarıyla beraber o yaranın sarılması için bizatihi içinde bulunduğumuz bir süreci yönetmeye çalıştık. 2014 bizim için üzüntülü bir yıl olarak geçti. Maden kazalarımızın enerji sektöründe çok dominant bir yerde yer aldığını, bir mahcubiyet noktası oluşturduğunu söylemem lazım" diye konuştu.

Yıldız, ocak ayında TBMM'de madencilik sektöründe redevans sisteminde işverenle alakalı bir maddeyi yasalaştırabileceklerini kaydederek, daha önce TBMM'ye gelen ancak yasalaşmayan redevans sistemine yönelik düzenlemenin yürürlüğe girmesi gerektiğini söyledi. 

Maden işçilerinin haklarının korunması için yapılan düzenlemeyle işçilerin 360 gün çalışsa da 540 gün sigortalı sayıldıklarını anlatan Yıldız, bazı işletmelerin bazı kişileri maden işçisiymiş gibi sigortaladığını söyledi. Yıldız, "Bunların sadece işçiler için tahsis edildiğini, onun dışında kullanılmaması lazım geldiğini, ÇalışmaBakanlığımızın da bu konuda da bir çalışma yaptığını hatırlatmak isterim" dedi.

Kamu ve özel sektörün madencilikte 1,5 milyon metrelik bir sondaj yaptığını ve linyit rezervlerinin 15 milyar tona çıkartıldığını bildiren Yıldız, sektörde 30 milyar dolarlık yatırımla 17 bin 500 kişinin çalışacağı bir istihdam oluşturulduğunu vurguladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Afşin Elbistan Termik Santrali için 4 ayrı ülkeyle müzakerelerin devam ettiğini, Karapınar Ayrancı, Eskişehir Alpu veAfyonkarahisar Dinar termik santrallerinde rezervin enerji üretimine hangi modelle kazandırılacağını gelecek yıl belirleyeceklerini söyledi.

Yıldız, ham petrol fiyatlarının 115 dolarlardan 60 dolara kadar düşmesinin, bu yılın en önemli gelişmesi olduğunu söyledi.

Bu yıl enerji sektörü ve siyasi çalışmalara ilişkin 40 ilde 98 kez toplantı yaptıklarını anlatan Bakan Yıldız, bir yılda 5 bin 800 megavatlık 203 santral devreye aldıklarını, 17 milyar liralık yatırım yaparak elektrikte kurulu gücü 69 bin 803 megavata çıkardıklarını kaydetti. Yıldız, Türkiye'nin elektrikle tanışmasının 100. yılı olan 2002'ye kadar elektrikteki kurulu gücüne 31 bin 800 megavat ekleme yaptığını, bu rakamın son 12 yılda ise 38 bin megavat olduğunu vurguladı.

Bu yıl rüzgar santrallerinin devreye giriş hızından duyduğu memnuniyeti ifade eden Yıldız, "Tüketimde yüzde 10'u ilk defa geçti. 850 milyon dolarlık 2014 yılında fiili olarak daha az doğalgaz ithalatı yaparak rüzgarın, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının etkisini bir kez daha olumlu manada görmüş olduk" diye konuştu.

"Kuzey Irak'tan petrol sevkiyatı 32,2 milyon varile ulaştı"

Bakan Yıldız, 2014'te enerji diplomasisinde 18 yeni belge imzaladıklarını, Uluslararası Enerji Ajansı'nın dönem başkanlığını sürdürdüklerini anlattı.

Gelecek yıl, G20 tarihinde ilk kez G20 Enerji Bakanları Toplantısının yapılacağına dikkati çeken Yıldız, bu toplantıya Türkiye'nin başkanlık edeceğini söyledi. 

Yıldız, 2015 yılında Kıtalararası Rüzgar Enerjisi Kongresi'nin ve 6. Dünya Enerji Düzenleme Forumu'nun da Türkiye'de düzenleneceğinin altını çizerek, 2016 yılında Dünya Enerji Kongresi, 2017 yılında da Dünya Petrol Kongresi'ne Türkiye'nin ev sahipliği yapacağını, bütün bu organizasyonların enerji sektörüyle alakalı birimlerin olimpiyatı olarak isimlendirildiğini dile getirdi. 

Petrol piyasası ile ilgili de bilgiler veren Yıldız, şu ana kadar Kuzey Irak'tan yapılan petrol sevkiyatının 32,2 milyon varile ulaştığını, 40'ıncı tankerin yüklenerek yola çıkarıldığını ve 2,5 milyar doların üzerinde bir gelirin oluştuğunu bildirdi. 

Yıldız, Irak'ın normalleşmesi, iki tarafın birbirini daha iyi anlaması ve ticaretin artması adına ciddi bir enerji diplomasisi yürüttüklerini dile getirerek, "Türkiye'nin ortaya koyduğu gayretler sonuç verdi, kasım ayında Irak'ta Erbil ile Bağdat bir mutabakata vardı" dedi. 

Kasım ayından bu yana Ceyhan'dan uluslararası piyasalara Irak Milli Petrol Şirketine (SOMO) ait 3,2 milyon varillik petrolün sevkedildiğine dikkati çeken Yıldız,  bunun 520 bin varillik kısmının da SOMO'nun Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ'ye (TÜPRAŞ) satışıyla nihayetlendiğini bildirdi. 

BOTAŞ’ın Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'ndeki (TANAP) payının yüzde 30’a çıktığını, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) Şahdeniz sahasındaki payının yüzde 9’dan yüzde 19’a yükseldiğini ifade eden Yıldız, Bakü'de 45 milyar dolarlık yatırımın startının 17 Aralık 2013'te verildiğini anımsattı.

Yıldız, TANAP'ın ana boru hatlarıyla alakalı ihalesinin sonuçlandığını, bunun yüzde 80'ini Türk firmalarının aldığını belirterek, "18 firma arasından 6 Türk firmasının toplam işin yüzde 80'ini almış olmasını ben Türkiye'deki sanayi adına da çok sevindirici buluyorum. Burada 2 milyon tona yakın boru kullanılacak. İnşallah 17 Mart'ta TANAP'ın temelini atmış olacağız" diye konuştu. 

Bakan Yıldız, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye ziyaretinin yalnızca Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler için değil, aynı zamanda gerek Avrupa Birliği, gerek bölge, gerekse de dünyada çok ciddi yankılar oluşturduğunu, bu şekilde Türkiye'nin proje yapma kabiliyet ve kapasitesinin görüldüğünü söyledi.

Türkiye'nin enerji sektörü ile alakalı AB üyesi ülkelerle ilişkisini koparmasının söz konusu olmadığını, birini tercih etmenin diğerinden vazgeçmek anlamına gelmediğini dile getiren Yıldız, "Türkiye bu geniş politikasını sürdürmeye devam edecek" ifadesini kullandı.

Vatandaşın 14 milyar lirası cebinde kaldı

Yıldız, 1973 yılından bu yana petrolde dünyanın en hareketli dönemlerinden birinin yaşadığına işaret ederek, petrol fiyatlarının 115 dolar civarından 60 dolar seviyelerine gerilediğini anımsattı. Bunun Türkiye ekonomisini ciddi oranlarda etkilediğini ifade eden Yıldız, benzinde son 6 ay içerisinde, 10 kez 87 kuruşluk, motorinde de 8 kez 76 kuruşluk indirim yapıldığını belirtti. 

Yıldız, vergi hariç ürün fiyatına bakıldığında uluslararası arenada benzin fiyatlarının yüzde 48,6, Türkiye'de ise doların kısmen değer kazanmasından dolayı yüzde 44 civarında düştüğünü bildirdi. 

Vergi hariç ürün bazında uluslararası piyasada yüzde 41,5 civarında düşen motorin fiyatlarının Türkiye'de parite farkından dolayı yüzde 36 civarında gerilediğini anlatan Yıldız, şöyle konuştu:

"Nihai olarak, vatandaş odaklı benzin pompa fiyatları yüzde 17,1,  motorin pompa fiyatlarında yüzde 16,5 civarında bir indirim gerçekleşti. Son 6 ay içerisinde fiili satışlarla beraber 14 milyar lira vatandaşın cebine para girmiş oldu veya diğer bir deyişle daha az gideri olmuş oldu. Fiyatların bugünkü seviyelerde kalmış olması halinde toplam 1 yıllık süreç içerisinde sağlanacak tasarrufun 28 milyar lira olması son derece önemlidir. Bu hem vatandaşımızın bütününün bunu hissetmesi açısından, hem de ülkelerin makro ekonomik planlaması açısından son derece önemli."

Sanayinin en ucuz elektrik ve doğalgazı Türkiye'de 

Bakan Yıldız, elektrik ve doğalgaz fiyatlarına ilişkin de değerlendirmelerde bulunarak, aralık sonuna göre, 28 AB üyesi ülke arasında sanayide bu yılın en ucuz elektrik ve doğalgazını kullanan ülkenin Türkiye olduğunu söyledi.   Yıldız, 2008 yılı kasım ayı ile 2014 yılı kasım ayı karşılaştırıldığında doğalgaz fiyatlarının hemen hemen aynı olduğunu söyledi.