Elektrik piyasasında yeni dönem

ANKARA - Elektrik piyasasında yaşanan değişimlere paralel olarak ortaya çıkan fiyatı riski yönetimi ihtiyacına cevap vermeyi amaçlayan "Elektrik Piyasası Vadeli İşlemler Sözleşmesi" işleme açılıyor.

Edinilen bilgiye göre, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) tarafından, çalışmaları tamamlanan "Elektrik Piyasası Vadeli İşlemler Sözleşmesi" Sermaye Piyasası Kurulu tarafından onaylandı.

Buna göre, Elektrik Piyasası Vadeli İşlemler Sözleşmesi, Eylül ayı ortalarından itibaren devreye girecek.

Bu kapsamda öncelikle daha basit, daha anlaşılabilir ve özellikle elektrik dağıtım şebekesiyle doğrudan ilişkili olunmasını gerektirmeyen, nakdi uzlaşmalı baz yük ve pik yük vadeli işlem sözleşmeleri işleme açılacak.

VOB, daha sonraki aşamalarda ise fiziki teslimatlı elektrik sözleşmelerinin işleme açılmasını planlıyor.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB) Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez,  yaptığı açıklamada, söz konusu sözleşmelerin devreye girmesiyle, nakdi uzlaşmalı sözleşmeler sisteminin işleme açılacağını bildirdi.

Söz konusu kontratların elektrik üretimi, tüketimi ve dağıtımı ile ilgili önemli aktörlerin beklentilerini yansıtması açısından önemli olacağını vurgulayan Dönmez, sistemin işleyişine ilişkin şu bilgileri verdi:

"Diyelim, Eylül ayında bu sisteme girdi, Kasım ayı elektrik piyasası fiyat beklentileri şimdiden görülebilecek. Kasım ayında spot piyasa çalışırken, vadeli piyasalarda işlemler olacak ve dolayısıyla söz konusu ayın sonu itibariyle, Kasım ayının spot piyasa ortalaması ile bizde oluşan vadeli fiyatı arasındaki farkı alıcıya veya satıcıya kar veya zarar olarak geçeceğiz. 

Örneğin işlemler başladı, Eylül ayında 1 saati 1 megavatlık üretim ve tüketimi temsil eden bir kontrat var. Kasım ayının ortalama fiyatı 120 lira oluştu yani bu, piyasa, ortalama 1 megavat fiyatını kasım ayı için ortalama 120 lira bekliyor anlamına gelecek. PMUM'da da (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi) Kasım ayı ortalaması 115 lira şeklinde oluşmuşsa bu 5 liralık farkı kar olarak satıcıya geçecek, alan taraf da zarar etmiş olacak. Yani A aldı B sattı, aradaki fiyat 120 lira ise, A ile B arasındaki fiyat ile Kasım ayı ortalama elektrik fiyatlarının farkı alınıyor. Bu şekilde A ya da B ya kar ya da zarar ediyor. Bu aslında VOB'un klasik vadeli işlem sözleşmelerine de benziyor, ama burada o aya ait uzlaşma tüm günlerin, tüm saatlerinde elektrik fiyatlarının basit aritmetik ortalamasıdır."

Elektrik yatırımları hızlanacak

Sistem ile elektrik piyasası aktörlerinin sermaye piyasasına daha fazla entegre olmasının sağlanacağını anlatan Dönmez, bunun kurulması planlanan elektrik borsasıyla işbirliğini artıracağını, teknik manada işbirliği artmasıyla da elektrik borsasının kuruluş aşamalarının da hızlanacağını savundu.

Burada özellikle geleceğe dönük fiyatların oluşması ve geleceğe dönük beklentilerin fiyatlara yansımasının önemli olduğunu vurgulayan Dönmez, burada gelir kazanmaktan, kar elde etmekten daha ziyade amaçlarının sektörün piyasalaşmasını hızlandırmak olduğunu kaydetti.