Ege'nin kârlarında rekor artış 'üretim dışı faaliyet'ten

SEDAT ALP - İZMİR

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 2014 yılında üretimden yapılan satışlara göre 100 büyük üyesini açıkladı. ‘2014 Yılı Üretimden Satışlarına Göre EBSO’nun 100 Büyük Sanayi Kuruluşu’ listesinin en büyüğü Tüpraş İzmir Rafineri Müdürlüğü olurken, ikinci sırada Petkim Petrokimya, üçüncü Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütün ve dördüncü İzmir Demir Çelik oldu. Listede beşinci sırada yer alan firmanın ismi açıklanmazken, Abalıoğlu Entegre Tesisi Şubesi Ege Bölgesi’nin üretimden satışlarda 6. büyük firması oldu. Çalışmanın en dikkat çeken verisi, 100 firmanın 2014 net kârındaki yüzde 77.2’lik artış oldu. 

2014 yılı ile önceki yılın listesi karşılaştırıldığında; 33 firma sıralamada yükseldi, 38 firma ise geriledi. 14 firma yerini korurken, 15 firma ise bu kez listeye giremedi. 2013 yılında açıklanan listede zarar eden firma sayısı 26 iken, 2014 listesinde 18 firma zarar etti. 

Çalışmaya göre; EBSO’nun 10 büyük firması, 100 büyük firmanın üretimden satışlarının yüzde 59’unu karşılarken, 100 büyüğün istihdamındaki artış eğilimi devam etti ve 2014 yılında istihdam yüzde 3,6 oranında artarak 56 bin 902 kişiye ulaştı. Listeye göre; EBSO’nun geçtiğimiz yıl en çok ihracat yapan 10 üyesi sırasıyla; Tüpraş İzmir Rafinerisi, Petkim Petrokimya, Kocaer Haddecilik Aliağa Şubesi, Abalıoğlu Entegre Tesisi Şubesi, CMS Jant, Özkan Demir Çelik, Hugo Boss ve Philsa Philip Morris olurken, ihracatta ilk 10 firma, 100 büyüğün toplam ihracatının yüzde 57’sini gerçekleştirdi. EBSO’nun en çok istihdam sağlayan üyeleri ise sırasıyla; İmbat Madencilik, Hugo Boss, Petkim Petrokimya, Abalığolu Entegre Tesisi Şubesi, CMS Jant ve Makine Sanayi, Tüpraş Akça , ismini açıklamayan bir firma, Osman Akça, Pınar Süt ve İzmir Demir Çelik oldu. Bu firmalar 100 büyük firmanın toplam istihdamının yüzde 37’sini sağlamış oldu. 

Sanayici üretimden al-sata yöneldi 

EBSO Sanayiciler Kulubü’nde, ‘2014Yılı Üretimden Satışlarına Göre EBSO’nun 100 Büyük Sanayi Kuruluşu’nu açıkladığı toplantıda konuşan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, önceki yıldan gelen baz etkisinin olumlu katkısıyla birlikte, 2014 yılında son yılların en yüksek kar artışının görüldüğünü, bunun gerisinde firmaların diğer gelirlerindeki yüzde 74’lük artışın bulunduğuna işaret ederek, şu değerlendirmeyi yaptı: “ Yani firmalarımızın, üretimleri dışındaki gelirlerindeki artış doğal olarak karlarına da olumlu yansımıştır. Sanayici, sanayici olarak varlığını koruyabilmek için üretimden al-sat’a yönelerek veya kambiyo karları ile kaybettiği zararı, bu süreçte telafi noktasına gitmiş ve başarılı da olmuştur. Bu ortamda sanayicinin bu konumunu ne kadar sürdürebileceği iyi değerlendirilmelidir.” 

Yorgancılar, 2013 yılında 100 büyük firmanın yüzde 200’ler seviyesinde artan zararının, baz etkisi ve faaliyet dışı diğer gelirlerin etkisi ile 2014 yılında yüzde 63 azaldığını ve 2014 yılında üretimden satışlar yüzde 5 artarken, üretim dışı gelirlerin ise yüzde 73,8 arttığına dikkat çekerek, “ Buna bağlı olarak da net karlar yüzde 77,2 oranında artmıştır. Faiz giderleri 2014 yılında da yüksek oranda artmaya devam etmiştir. Bu artış, özkaynak yetersizliği (veya dış kaynak ihtiyacı) kadar faiz oranlarındaki artışla da ilgilidir. Ancak özkaynaklardaki artış, firmalarımızın özkaynak güçlendirme konusunda da çaba harcadığını ortaya koymaktadır” diye konuştu. 

Egeli sanayici Ar-Ge’ye odaklandı 

EBSO’nun en çok Ar-Ge harcaması yapan üyeleri sırasıyla; Tüpraş İzmir Rafineri Müdürlüğü, Petkim Petrokimya, Dyo Boya Fabrikaları, Pınar Süt , CMS Jant, Sun Tekstil, Norm Cıvata, ZF Lemförder AKS, Klimasan Klima ve Akdeniz Kimya oldu. Ender Yorgancılar, EBSO üyesi sanayicilerin 2014’te Ar-Ge harcamalarının yüzde 62,5 gibi yüksek oranda artmış olmasının ise gelecek açısından en sevindirici gelişme olduğunun altını çizdi. Ar-Ge harcamalarındaki ilk 10 firmanın, 100 büyük firmanın Ar-Ge harcamalarının yüzde 74’ünü karşıladığını söyleyen Yorgancılar, “Bu veri KOBİ’ler içinde kümelenme ve ortak Ar-Ge çalışmalarının zorunluluğuna işaret ediyor. Kimya, gıda ve taşıt sanayi Ar-Ge konusunda öncü sektörlerdir. Firmalarımız gelirlerinin binde 24’ünü Ar-Ge harcamalarına kullanmışlardır. Ar-Ge merkezi kurmada gerekli istihdam sayısının 50’den 30’a indirilmesi ile birlikte, farklı kurumlar tarafından da Ar-Ge faaliyetlerinin ciddi bir şekilde desteklenmesi firmaların farkındalığını artırmıştır” dedi. 

Bir önceki yıla göre hem ciro hem de üretimden satışlardaki artışta az da olsa bir yavaşlamanın gerçekleştiğine dikkat çeken Yorgancılar, “2014 yılında ciro yüzde 4.6, üretimden satışlar yüzde 5 oranında artmıştır. Reel olarak negatif değerlere karşılık gelen bu veriler üretim öncelikli yeni bir büyüme ve sanayileşme stratejisine olan ihtiyacı ortaya koyuyor” diye konuştu.

EBSO üyelerinin ihracatı ülke ortalamasını aştı

Yorgancılar, EBSO’nun 100 büyük firmasının 2014’teki ihracatının yüzde 12 artışla, ülke ortalamasının üzerine çıktığını, ithalatının ise yüzde 6.9 düştüğünü belirterek, “EBSO üyeleri 2013 yılında, 100 dolarlık üretimin, 29 dolarını, 2014 yılında 36 dolarını ihraç ederken, Türkiye genelinde bu rakam 32 dolar seviyesinde kalmıştır. Bu EBSO üyelerinin dışa daha fazla açık olduğu anlamına gelmektedir. Karlardaki artışta, kuşkusuz ihracat artışının da etkisi olmuştur. Üretim içinde ithalatın payı bir önceki yıla göre 1,3 puan artmış, bunun sonucunda 100 dolarlık üretim için firmalarımız 56,8 dolarlık mal ithal etmiştir. 2015 yılının ikinci yarısının daha verimli geçmesi için yeni oluşacak hükümetin izleyeceği politikalar, Fed’in faiz arttırımı, yabancı yatırımcıların risk algısı ve kurlardaki dalgalanma, AB, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ticaretindeki eğilimler belirleyici olacak” dedi.