Durdurulan işyerini çalıştırana 5 yıla kadar hapis geliyor

MEHMET KAYA / CANAN SAKARYA 

ANKARA - Hükümet, Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan başta maden ve inşaatlar olmak üzere iş kazalarının önlenmesine yönelik teşvik getiren ve cezaları artıran kanun tasarısını TBMM’ye sundu. İşin durdurulduğu işyerlerinde çalışmaya devam eden işverenlere üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilmesine yönelik madde tasarıda yer aldı.

Meclis’e sunulan tasarıya göre, üç yıl boyunca herhangi bir ölümlü kaza olmayan çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10 kişiden fazla işçi çalıştıran işyerlerine, takip eden yıldan geçerli olmak üzere sigorta primi işveren hissesi yüzde 1 olarak uygulanacak. Ölümlü kaza olursa yine aynı şartlar içinde yüzde 3 prim uygulanacak. İş kazasını bildirmeme halinde de cezalar artırıldı, işverenler kazaları bildirmezlerse cezalar 10 kat fazlası olarak uygulanacak.

Tasarıda, daha önce yapılacağı açıklanan üçüncü çocuğa ilave gelir vergisi indirimi yer aldı. Buna göre, üçüncü çocuk için ilave yüzde 10 oranında yıllık brüt asgari ücrete oranla gelir vergisinden indirilecek. Takip eden her bir çocuk için ilave yüzde 5 daha indirim sağlanacak.

Tasarıda, iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekiminin kullanacağı yetkiye dair tanım içeren bir düzenleme yapıldı. Buna göre, iş güvenliği uzmanı ya da işyeri hekimi ‘mevzuat ve teknik gelişmeleri’ dikkate alarak, eksiklikleri, tedbir ve tavsiyeyi yazılı olarak verecek. Bunların yerine getirilmesinden işveren sorumlu olacak. İşveren bu bildirimi yapan işyeri hekimi ya da iş güvenliği uzmanını işten çıkaramayacak. Çıkarırsa bir yıllık ücreti kadar tazminat ödeyecek. Tasarıyla işverenlere, yazılı olarak iş güvenliği uyarısı yaptığı işçinin, bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde, tazminatsız olarak işten atma imkanı da sağlandı.

Fazla mesaiden geri adım atıldı 

TBMM’ye sunulan tasarıda, çok tehlikeli sınıfında yer alan ve kamudan ihaleyle alınmış işlerde, teknoloji gelişme, iş gücü kapasitesinin artırılması, üretim metodlarında yenilik gibi unsurlara dayanmadan, üretim ve veya imalat planına, iş programına aykırı hareket ederek işin zorlanması, işin durdurulması sebebi sayıldı. İşin durdurulduğu işyerlerinde çalışmaya devam eden işverenlere üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası getirildi.

Tasarıyla, Soma kazasının ardından getirilen, yeraltı maden işçilerine fazla mesai uygulamasından geri adım atıldı. 10 Eylül’de yapılan değişiklikle, haftalık 36 saati aşan her saat için ücret iki kat olarak ödenecek hükmü, 1.5 saat artırılarak 37.5 saate çıkarıldı. Tasarıda, daha önce açıklandığı gibi ölümlü iş kazasında sorumluluğu yargı kararıyla kesinleşen işverenlerin iki yıl süreyle kamu ihalelerinden yasaklanması maddesi de yer aldı. 

İşgüvenliği uzmanı çalıştırmada süre uzadı 

Tasarıyla, çok tehlikeli işyerlerinde A sınıfı belgeye sahip uzman çalıştırma yükümlülüğünün yerine getirilmesi için 30 Haziran 2016’ya kadar B sınıfı belgeye sahip uzman çalıştırma imkanı verilmesine ilişkin düzenleme 1 Ocak 2018’e kadar uzatıldı. Yine aynı şekilde, tehlikeli sınıftaki işyerlerinde B sınıfı yerine C sınıfı uzman çalıştırabilme hakkı 1 Ocak 2017’ye kadar uzatıldı.

Tasarıyla, mesleki eğitimde, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde yürütülen ve bakanlık tarafından açıklanacak mesleklerde bir defaya mahsus mesleki yeterlilik sınav ve belge bedelleri işsizlik sigortası tarafından ödenmesine ilişkin hüküm de yer aldı. Kamu İhale Kanunu’nun 7. maddesine yapılan eklemeyle, ihale aşamasınd a iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler de ihale aşamasında verilmesi gereken bilgiler arasına alındı. 

Esnekleşmeye uzaktan çalışma ve çağrı üzerine çalışma da eklendi

Tasarıda uzaktan çalışma, ‘işverenin belirlediği mal veya hizmeti üretmek amacıyla, işçinin işyeri dışında iş edimini yerine getirdiği yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisi’ olarak tanımlandı. Uzaktan çalışmada, ücret, işin yapılma şekli, iş tanımı, süresi ve ödeme, işveren tarafından sağlanacak araç ve malzeme, iletişim yöntemi ile genel ve özel çalışma şartları sözleşmede yer alacak.