Dünya 2014’te de ısındı

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Dünya atmosferi 2014 yılında ısınmaya devam etti. Artan sıcaklıklar sağlığımızı, evlerimizi, gıdamızı ve güvenliğimizi tehdit etmeyi sürdürdü. Avrupa’da 2014, son 5 yüz yılın en sıcak yılı oldu. Ortalama sıcaklık 10,5 santigrat dereceye ulaştı. Lima Konferansı ve New York Zirvesi’nde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un daveti ile bir araya gelen devlet ve hükümet başkanları, yerel yönetimler, iş dünyası ve sivil toplum temsilcileri “Yeni İklim Ekonomisi” için küresel irade oluşturmayı başardılar. Karbondioksit salımı, karbon ticareti, teknolojik yatırım finansmanı ve yeşil enerji devrimi gibi alanlarda 2020 perspektifi belirlendi. Tüm umutlar ise 2015’te Paris’te toplanacak Birleşmiş Milletler Küresel İklim Konferansı’na odaklandı. 

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’nin yayınladığı 5. Değerlendirme Raporu, iklim değişikliğinin insanlar ve ekosistemler için büyük risk oluşturduğunu ortaya koydu. Bu olumsuzluklardan en fazla etkilenen toplumsal grupların başında yoksullar, kadınlar ve çocuklar geldi. Dünya 2014’te de ısındı 2014 yılında artan sıcaklıklar sağlığımızı, evlerimizi, gıdamızı ve güvenliğimizi tehdit etmeyi sürdürdü. Avrupa’da son 5 yüz yılın en sıcak yılı yaşandı. Tüm umutlar 2015’te Paris’te toplanacak Birleşmiş Milletler Küresel İklim Konferansı’na odaklandı. 

İklim değişikliğinin etkisiyle gıda fiyatlarında dünya genelinde yüzde 85’e varan artış öngörülüyor. Bu riskleri yönetmek için, acilen değişen iklim sistemlerine uyumlu politikaların oluşturulması gerekiyor. IPCC Raporu, iklim değişikliğinin yalnızca gıda üretiminde düşüş, su ve gıda kıtlığı, yükselen deniz seviyeleri ve insan sağlığına etkilerinden söz etmiyor; aynı zamanda küresel olarak tüm ülkelerin bu etkilere karşı ne kadar kırılgan olduğunu ortaya koyuyor.

Yatırımların önceliği değişmeli

IPCC’ye göre, dünya genelinde yatırımların ciddi anlamda değişiklik göstermesi gerekecek. Fosil yakıt yatırımlarının her yıl 30 milyar dolar gerilemesi; düşük karbon kaynaklarına yönelik yatırımların ise her yıl 147 milyar dolar artması gerekiyor. Bu arada, ulaştırma, inşaat ve sanayi sektörlerinde enerji verimliliği yatırımlarının yılda 336 milyar dolar artması gerekecek. 

İklim değişikliği 2014: 

Uyum ve Kırılganlık Raporu'na göre iklim değişikliğinin küresel ölçekte gözlemlenen etkileri şöyle: 
►İklim değişikliğinin yaşanan etkilerinin kanıtları çok açık ve birçok doğal döngü için kapsamlı bir şekilde ortada. Son birkaç on yıl boyunca, iklim değişikliği, tüm kıtalar ve okyanuslardaki doğal sistemler ve insan türü üzerinde etkilerini gösterdi. 
►Dünyada birçok bölgede değişen yağış rejimleri veya eriyen kar ve buzul örtüleri hidrolojik sistemleri değiştirdi; su varlıklarını miktar ve kalite olarak etkiledi. 
►Karada, tatlı suda ve denizde yaşayan birçok canlı türünün değişen iklim koşullarına bağlı olarak coğrafi yaşam alanları, mevsimsel faaliyetleri, göç alışkanlıkları, sayıları ve türler arası etkileşimleri değişti. 
►Farklı bölgeleri içeren çok sayıda çalışmaya göre iklim değişikliğinin tarımsal verim üzerindeki olumsuz etkileri, olumlu etkilerinin üzerinde. İklim değişikliği, buğday ve mısır tohumlarının yetişmesini birçok bölgede olumsuz etkiliyor. 
►Son zamanlarda görülen sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, seller, siklonlar ve kontrol edilemeyen yangınlar gibi iklim değişikliğine bağlı oluşan aşırı hava olaylarının etkileri, gerek ekosistemlerin gerekse de beşeri sistemlerin iklim değişikliğine karşı ne denli kırılgan olduğunu ortaya koyuyor. İklim değişikliğine bağlı aşırı olaylar, ekosistemlerde değişim, gıda ve su erişilebilirliğinde sorunlar, altyapı ve yerleşim birimlerinde zarar, hastalık ve ölümlerdeki artış ve zihinsel hastalıklar ile beraber insan refahını etkiliyor. 
►İklim değişikliğine karşı ülkelerin kırılganlıkları çoğunlukla iklim dışı etkenler ile farklı kalkınmışlık seviyelerinin sebep olduğu çok boyutlu eşitsizliklerden kaynaklanıyor. Bu nedenle, iklim değişikliğin etkilerine karşı kırılganlık ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. 
►Gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun tüm ülkelerde iklim değişikliğinin etkileri ve iklim değişikliğine ilişkin sektörel hazırlıkların eksikliği arasında tutarlı bir ilişki var.