Dört sanayiciden biri işçi alacak

Naki BAKIR

ANKARA - Kriz döneminde kapanan işyerleri ve yoğun işten çıkarmalarla hızlı bir istihdam azalması yaşanan ve genel işsizlik oranındaki yükselişte etkili olan imalat sanayii sektöründe, krizden çıkışla birlikte tersine bir süreç başladı.

Nisan ayında sanayiden, istihdam artışı yönünde güçlü sinyal geldi. Krizden önceki dönemlerde bile görülmeyen biçimde her dört işyerinden birinin gelecek üç ayda yeni eleman alımlarıyla istihdam artışına gideceği saptandı.

Büyük bölümü tekstil, ana metal ve gıda sanayiden oluşan imalat sanayii işyerlerinde gerçekleştirilen ankette, işçi çıkarma eğilimindeki işyerlerinin kriz öncesinde çift haneli düzeylerde seyreden, krizde ise yüzde 50'yi aşan oranı nisanda yüzde 7.6 ile tarihi dip noktaya inerken, işçi sayısını artıracak işyerlerinin oranı yüzde 23.6 ile rekor bir düzeye ulaştı. Bunun, Şubat 2008'den bu yana son 26 ayın en yüksek düzeyi olduğu belirlendi.

Sektörde, genel gidişat konusunda iyimserlik arttı; iç ve dış siparişlerde belirgin canlanma beklentisi paralelinde güçlenen üretim ve yatırım artışı eğilimi, istihdamı artırma eğilimini de beraberinde getirdi. DÜNYA'nın, Merkez Bankası tarafından her ay düzenli biçimde gerçekleştirilen İktisadi Yönelim Anketi'nin ağırlıklı toplu sonuçlarından yaptığı belirlemeye göre, nisan ayında sektörde önemli ağırlığa sahip bin 937 işyerine anket formu gönderildi, bunlardan bin 641'i anketi yanıtladı. Ankete yanıt veren firmaların 390'la en büyük bölümü tekstil, 205'i ana metal, 194'ü gıda ürünleri, 153'ü metalik olmayan mineraller, 123'ü elektrikli ve optik donanım, 122'si makine ve teçhizat sektöründe, 454'ü de imalat sanayiinin diğer alt sektörlerinde faaliyet gösteriyor.

26 ayın en iyi sonucu

Toplam üretimin yüzde 23.6'sını gerçekleştiren kesim gelecek üç ayda istihdam artışına gideceğini, yüzde 68.8'ini yapan işyerleri mevcut istihdam düzeyini koruyacağını, yüzde 7.6'lık bir kesim ise istihdamını azaltacağını bildirdi. Söz konusu eğilimlerin dengesi net olarak yüzde 16'lık bir artışa işaret etti.

İstihdamını artıracak işyeri oranında bundan önceki en yüksek düzey, yüzde 24'le, henüz krizin ortada olmadığı Şubat 2008'de gerçekleşmişti. İzleyen dönemde hızla aşağı inen bu oran, özellikle küresel krizin patlak verdiği 2008'in son çeyreğinde dip noktalara inmişti. İstihdamı artırma eğilimindeki sanayicilerin oranı, 2009 yılı boyunca da diplerde seyrettikten sonra, bu yılın başından itibaren artmaya başladı; ocakta yüzde 12.7, şubatta yüzde 15.8, martta yüzde 17.3 ve nisanda yüzde 23.6'ya kadar yükseldi.

İşçi çıkarma eğilimi yüzde 7.6

İşçi çıkarma eğilimindeki işyerlerinin üretim değeri ağırlıklı oranı ise krizden önceki dönemlerde de yüksek düzeylerde bulunuyordu. Krizle birlikte daha da artan işçi çıkarma eğilimi 2008'in eylül ayında yüzde 23.6'ya, ekimde yüzde 31'e, kasımda yüzde 52.7'ye kadar yükseldi. İzleyen dönemde yavaş bir düşüş seyri izleyen bu oran, bu yıl mart ayında ilk kez yüzde 10'un altına, nisanda da yüzde 7.6 ile eylül 2007'den sonraki iki buçuk yıllık dönemin en düşük düzeyine indi.

10 bin işsize iş imkanı

Diğer yandan Türkiye İş Kurumu’nun (İŞ-KUR) "10 Bin İşsize İş İmkanı Projesi" kapsamında İstanbul İl Müdürlüğü ve İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu arasında sözleşme imzalandı. Yapılan açıklamaya göre, sözleşme çerçevesinde toplam 6 dalda ücretsiz eğitim verilecek. İŞKUR İstanbul İl Müdürü Muammer Coşkun, hedeflerinin istihdamı artırmak olduğunu ve bu süreçte yükseköğrenim kurumlarının üstleneceği eğitimlerin büyük önemi bulunduğunu belirtti. Coşkun, asıl amaçlarının yüzde 50 oranında istihdam garantili eğitimler olduğunu da ifade etti.

İşyerlerinin gelecek üç ayda istihdama ilişkin planı (%)

Artıracak Koruyacak Azaltacak Denge 

Nisan 09 9,9 71,7 18,4 -8,5 

Mayıs 09 11,0 70,5 18,5 -7,5 

Haziran 09 11,0 75,5 13,5 -2,5 

Temmuz 09 11,4 77,0 11,6 -0,2 

Ağustos 09 11,5 74,2 14,3 -2,8 

Eylül 09 11,8 75,6 12,6 -0,8 

Ekim 09 9,1 75,7 15,2 -6,1 

Kasım 09 6,5 77,4 16,1 -9,6 

Aralık 09 7,3 75,4 17,3 -10,0 

Ocak 10 12,7 73,8 13,5 -0,8 

Şubat 10 15,8 74,0 10,2 5,6 

Mart 10 17,3 73,3 9,4 7,9 

Nisan 10 23,6 68,8 7,6 16,0