Donun ardından kayısı üreticisinin yüzü güldü
MALATYA'DAN / Nida YANGÖZGÜL
İlimiz ile özdeşleşmiş kayısı, bu yıl altın çağını yaşıyor. Hani belki gördüğümüz göreceğimiz en iyi dönem budur diyorum. Mart ayında yaşadığımız don olayı üreticilerimizi, ihracatçılarımızı kara kara düşünmeye iterken, bugün şanılan durum karşısında bunu söylemek mümkün. Yaşanan don olayından sonra üreticiler ciddi bir sıkıntı içine girdi, bazı bölgelerde ciddi hasarlar meydana geldi. Öyle ki bazı bölgelerde kayısıdan eser yoktu. Hal böyle olunca geçim kaynağı sadece kayısı olan insanlar, bir yılın umutlarının yıkıldığını düşünerek sıkıntıya girmişti. Ancak sonunda sevindirici haber geldi.
Malatya'da yaklaşık 60 bin aile geçimini sadece kayısı ile sağlıyor. Bakmakla yükümlü oldukları insan sayısını da hesaba katarsak, ciddi bir rakam ortaya çıkıyor. Kayısıda yaşanacak bir sorunun ne kadar kişinin hayatını etkileyebileceğini düşünün... Neyse ki üreticiler, sivil toplum örgütleri, üst düzey yöneticiler bu sefer birlik içinde hareket ettiler; çok güzel bir gelişmeye imza atarak dondan zarar gören üreticilere devlet tarafından dönüm başı 150 TL gibi bir ödenek verilmesini sağladılar. Böylece umudu sadece kayısıya bağlı olan insanların yüzü güldü. En azından bir yıl boyunca yaptıkları masrafı çıkarmış oldu, cebine sıcak para girdi.
Üretici tarafından durum böyle iken; rekoltede düşüklük yaşandı, kayısı fiyatları daha önce görülmemiş rakamlara ulaştı. Üretici elindeki sıcak parayı görünce ürünü pazara indirmedi, indirdiyse de yüksek fiyat istedi, ihracatçı yüksek fiyattan dolayı ürünü alamadı ve kayısıda fiyat tavan yaptı. Aslında bu durumu kayısı hak ettiği fiyatı sonunda buldu diye yorumlamak mümkün. İşin yükünü, eziyetini, sıkıntısını çeken insanları ve emeklerinin karşılığını bür türlü alamadıklarını düşünce, bu sonuç çıkıyor ortaya.
Malatya Ticaret Borsası'ndan aldığımız rakamlara göre 1 kalite kayısı fiyatları 5.50 - 6.30 TL aralığında. Bu rakam kayısı için gerçekten altın bir çağdır. Kayısının ilimize getirisi 300 milyon dolar civarındadır ve rakamlar genelde hemen her yıl bu seviyelerde gidip gelmektedir. Rekolte çok olur fiyat düşer, rekolte az olur fiyat yükselir. Denge hep böyle gidip, gelir. Üreticinin, ihracatçının, perakendecinin, ilimizdeki sivil toplum örgütlerinin, kurum ve kuruluş yöneticilerinin kısacası Malatyalı olan herkesin kayısı için üzerine düşeni, gerekeni yapması, ihracat rakamlarımızı 300 milyon dolardan milyar dolarlara çıkartmanın yolunu bulması gerekmekte. En az 1 milyar dolar girdinin olduğu bir ilde ekonomik dengenin nasıl değiştiğini düşünmek, insanda güzel bir duygu uyandırıyor. Fakat fiyat istikrarımız sağlanmadığı sürece, dünya çapında bir üründe anavatan olmamıza rağmen fiyatta dışa bağımlı kalmaya devam ederiz. Birlik içerisinde hareket etmeyip sadece kendi ihracat rakamlarımızı düşünmeye devam edersek, beklediğimiz rakamları sadece don olayından don olayına görürüz gibi geliyor…