Don, meyve fiyatlarını artırdı

SERGÜL KESKİN

İSTANBUL - Kuraklığın ardından yaşanan don, tarımsal ürünlerde Türkiye’yi çok zor bir tablo ile karşı karşıya bıraktı. Geçen yıldan itibaren yaşanan kuraklık nedeniyle başta bakliyat fiyatları yüzde 100’ü bile aşan oranlarda artarken, son yaşanan don olayı meyve fiyatlarına tavan yaptırdı. İhracat kalemleri arasında önemli yer alan fındıkta 5-6 lira arasında olan üretici satış fiyatı 12 liraya çıkarken, rafl ardaki fiyat da buna paralel olarak rekor artış gösterdi. Dondan önce 20 liraya satılan kavrulmuş iç fındığın kilogramı 35 liraya, 12 liradan satılan naturel fındığın kilogramı ise 26 liraya çıktı. 

Yüzde 35’lik verim kaybı bulunan zeytinde ise fiyat artışı yüzde 25-30 seviyesinde. Zeytinin kalitesine göre artmakla birlikte ortalama fiyat 15-16 lira. Dondan en çok etkilenen kivinin kilosu ise don öncesi 2.5-3 lira iken, yüzden 100’den fazla fiyat artışı ile 6.5- 7 liraya çıktı. Elmada fiyat artışı yüzde 10, incir ve çilekte yüzde 15-20, armutta don olmamasına karşın yüzde 50 fiyat artışı var. Dondan etkilenen karpuzda da ciddi sıkıntı bulunuyor. Geçen yıl kilosu 1 lira düzeyinde bulunan karpuzun kilosu bu yıl 2.5 lira. 

Tarımsal ürünlerde dış ticaret açığı vereceğiz 

DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, durumun çok ciddi boyutta olduğunu ifade ederek, “Hemen hemen bütün meyvelerde fiyatlar yüksek seyrediyor. Sanılandan çok daha olumsuz bir tablo var. Tarım ürünlerinde dış ticarette ciddi bir açık vereceğiz. İthalat artacak, ihracat azalacak. İç piyasada fiyatlar yükselecek” diye konuştu. 
Tahıl üretimi 5 milyon ton düşecek 

Kuraklık nedeniyle tahılda üretim kaybının daha önce yüzde 10- 20 arası olacağı öngörüsünde bulunduklarını, ancak bundan çok daha kötü bir durum tespit ettiklerini dile getiren Yetkin, şunları söyledi: “Trakya ve Doğu Anadolu dışında tahılda ciddi biçimde verim kaybı var. Tarlalar yeniden sürülüyor. Buralarda üretim sıfır. 9-10 yerden aldım bilgiye göre yüzde 20’den fazla üretim kaybı olacağı kesin. 5 milyon ton düşme bekleniyor. Bunun parasal karşılığı 425 milyon TL. TMO o nedenle Bakanlar Kurulu’ndan 2.5 milyon tonluk yetki aldı. 2.5 milyon ton TMO’nun deposunda var. 5 milyon ton eder. Bizim ihtiyacımız 18 milyon ton. Böyle bir tablo.. Hububatta olan olmuş, bu saatten sonra TMO’nun ithalat silahını göstermesi gerekiyor. Göstermediği takdirde fiyatlar alır başını gider. İş tüccarlara, fırsatçılara kalır ve un fiyatlarına kadar uzanır. Un fiyatı artarsa ekmek gibi stratejik ürünlere yansır. Bunların olmaması için TMO'nun piyasaya etkin bir şekilde girmesi lazım.” Yetkin, mercimek, nohut, pirinç ve fasulye gibi bakliyat fiyatlarının da giderek arttığını ve beklenen düşüş olmadığı gibi hiç umulmadık noktalara da çıkabileceği uyarısında bulunarak, 2014 yılının çok zor geçeceğini söyledi. Tarımda bu yılın bittiğini ve bir ay sonra hasat başlayacağı ve kuraklığın etkilerinin de ortaya ççıkacağını ifade eden Yetkin, Ziraat Bankası’nın tarım kredi kooperatifl erinin borçlarını ertelemesini talep etti.

Karpuzda kayıp yüzde 30 civarında 

Nisan’ın ilk günleri özellikle Mersin bölgesini vuran şiddetli fırtına ve dolu yağışı, turfanda karpuz tarlalarını büyük zarara uğrattı. Kayıplar yüzde 25-30 civarında. Adana Karpuzcular Derneği Başkanı İbrahim Savaş, bu yıl karpuzun yüzde 20-30 daha pahalıya satılabileceğini belirterek, “Bu yıl İstanbul’da 1 TL’den daha düşük fiyata karpuz yemek mümkün olmayacak” dedi. Adana Çiftçiler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Cabbar Sekman ise çiçek döneminde olan karpuz, kavun, domates, patates ve narenciye bahçelerinin geçen haftaki dolu ve fırtınanın büyük hasar gördüğünü belirterek, çiftçilerin kredilerin ertelenmesini istedi.